ဆန္ဖရန္ Freedom Forum မွာ ေဒၚစု မိန္႔ခြန္းေျပာ

အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုမွာ ၁၇ ရက္ၾကာခရီးစဥ္နဲ႔ ေရာက္ရွိေနတဲ့ ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ယံုၾကည္ခ်က္အတိုင္း ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ ဘ၀နဲ႔ ေနထုိင္ႏုိင္တဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း တရပ္ ျဖစ္လာေအာင္ ၀ိုင္း၀န္း ကူညီၾကဖို႔ ေျပာဆုိလုိက္ပါတယ္။ စက္တင္ဘာလ ၂၈ ရက္ေန႔က ဆန္ဖရန္ဆစၥကိုၿမိဳ႕မွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ Freedom Forum ေဆြးေႏြးပြဲမွာ အခုလို ေျပာဆို လိုက္တာဖစ္ပါတယ္။ အျပည့္စုံကို မမိုးျဖဴက တင္ျပထားပါတယ္။

မေန႔ကက်င္းပတဲ့ ဆန္ဖရန္ဆစၥကို Freedom Forum အစည္းအေ၀းမွာ ျမန္မာ့ ဒီမုိကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က မိန္႔ခြန္း ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ကစလို႔ ဆယ္စုႏွစ္ ၂ ခုနီးပါး ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ နဲ႔ အက်ဥ္းစံဘ၀ ေနထိုင္ခဲ့ရတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က လြတ္ေျမာက္ျခင္းအတြက္ ခရီးရွည္၊ “The Long Road to Freedom” အမည္ေပးထားတဲ့ အခမ္းအနားမွာ ဖိႏွိပ္မႈေတြ ဘယ္ေလာက္ပဲ ရွိရွိ ကိုယ့္ကိုယ္ကို လြတ္ေျမာက္ေအာင္ ေနႏိုင္တဲ့သူဟာ အၿမဲတမ္း လြတ္လပ္ေနႏုိင္ပါတယ္ လို႔ ေျပာဆိုသြားပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ကိုယ့္ႏုိင္ငံရဲ႕ လူမႈအေဆာက္အအံု၊ အဖြဲ႔အစည္းႀကီးေတြနဲ႔အတူ ကိုယ့္ႏုိင္ငံ ကိုယ့္လူမ်ိဳးအတြက္ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းတဲ့သူေတြ အတြက္ေတာ့ လြတ္လပ္မႈအတြက္ ႐ုန္းကန္လႈပ္ရွားတဲ့ခရီးက ရွည္ပါလိမ့္မယ္လို႔ ေျပာဆိုသြားပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူ ခ်က္ ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ ဗားဆလပ္ဟာဗဲလ္ ေရွ႕ေဆာင္ လမ္းျပခဲ့သလိုပဲ ဖိႏွိပ္မႈေတြ ရွိေနတဲ့ၾကားက ကိုယ့္ကိုယ္ကို လြတ္ေျမာက္ေအာင္ လုပ္ရာမွာ အမွန္တရားနဲ႔ ေနထိုင္မႈကေန စတင္ၾကရပါတယ္။ ဒီလိုနည္းနဲ႔ပဲ ကိုယ့္ႏုိင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံသားေတြကိုလည္း ဖိႏွိပ္မႈေတြ လက္ေအာက္ကေန လြတ္ေျမာက္ေအာင္ အမွန္တရားနဲ႔ ေနထိုင္ဖို႔ လူမႈ အဖြဲ႔အစည္းႀကီး ေတြကေန စြမ္းေဆာင္သြားၾကရမွာျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာဆိုပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြက္ေတာ့ အဲဒီခရီးရွည္ႀကီးကို အခု စရေတာ့မယ္လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္က ေျပာသြားပါတယ္။

“အခု မတူျခားနားၿပီးေတာ့ ရွည္လ်ားတဲ့ခရီးကို က်မတို႔ ေလွ်ာက္လွမ္းရေတာ့မွာ မိုလို႔ ခါတိုင္းထက္ပိုၿပီးေတာ့ က်မတို႔ မိတ္ေဆြေကာင္းေတြ အမ်ားႀကီး လိုပါတယ္။ အရင္ ေလွ်ာက္ခဲ့ရတဲ့လမ္းက ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ဒီမုိကေရစီလမ္းေၾကာင္းေပၚ ေရာက္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ရတာပါ။ အခု ေလွ်ာက္ရမယ့္လမ္းကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံကို စစ္မွန္တဲ့ ဒီမုိကေရစီ နည္းလမ္းက် လူ႔အဖြဲ႔အစည္းႀကီးေတြ တည္ေဆာက္ရမယ့္ ခရီးပါ။ ဒါေၾကာင့္ မိတ္ေဆြေကာင္းေတြ ပိုၿပီးေတာ့ လိုအပ္တာပါ။”

လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း ဘယ္ေနရာေတြမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ ဒီခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကုိ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းက အေလးထား အာ႐ုံစိုက္ေအာင္ လုပ္ရမယ္ ဆိုတဲ့ ကာလရွည္ၾကာ ႐ႈျမင္ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြနဲ႔ မလံုေလာက္ေတာ့ဘူး လို႔ ေထာက္ျပ ေျပာဆိုသြားပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို တားဆီးဖို႔အတြက္၊ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို တားဆီးဖို႔အတြက္ ပညာဉာဏ္နဲ႔ ကိုယ္က်င့္သိကၡာ ဆိုင္ရာ စြမ္းရည္ခြန္အားေတြ ရွိဖို႔လုိတယ္ ဆိုတာကိုလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဥပမာေပး တင္ျပခဲ့ပါတယ္။

“တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈရွိေအာင္ ႀကိဳးစားၿပီးေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ မျဖစ္ေအာင္လို႔ တားဆီး႐ုံနဲ႔ မရေတာ့ပါဘူး။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ေနသူေတြကို ဘာေၾကာင့္ ဒီလုပ္ရပ္ေတြကို မလုပ္သင့္ဘူးလဲ ဆုိတာကို နားလည္လာေအာင္ လုပ္ေပးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္သူေတြဟာ သူတို႔လုပ္ရပ္ေတြက လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ေနတယ္ ဆုိတာကို မသိတာလား။ ဒါမွမဟုတ္ရင္လည္း သူတို႔လုပ္ရပ္ေတြက သူတို႔ အပါအ၀င္ လူသားအားလံုးရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာကို ဖ်က္ဆီးေနတယ္ ဆိုတာကို မသိတာလား။ ဒါကို ေဖာ္ထုတ္ အသိေပးဖို႔ လိုပါတယ္။ အာဏာရွင္စစ္တပ္ေတြ သူ႔လူမ်ိဳး သူ႔တိုင္းျပည္ အေပၚ ဘယ္လို လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ လုပ္တယ္ ဆိုတာ ၾကားခဲ့ၾကရၿပီးပါၿပီ။ ဉာဏ္ပညာနဲ႔ ကိုယ္က်င့္သိကၡာ စြမ္းရည္ေတြ မရွိရင္ သာမန္ျပည္သူ၊ သာမန္စစ္သားတေယာက္ဟာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ မက်ဴးလြန္မိေအာင္ ထိန္းဖို႔ မလြယ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့လည္း ေမြးရာပါ အသိစိတ္၊ စာနာစိတ္ေတြနဲ႔ မက်ဴးလြန္မိေအာင္ ထိန္းသိမ္းသင့္ပါတယ္။ ဒါကို သူတို႔ နားလည္ႏုိင္ေအာင္ က်မတို႔ ကူညီႏုိင္မွာပါ။”

လြတ္ေျမာက္ေရး ခရီးလမ္းအတြက္ အမုန္းနဲ႔ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ကင္းဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ဒီခရီးရွည္ႀကီးကို အမုန္းနဲ႔ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ မရွိဘဲ ေလွ်ာက္လွမ္းခဲ့ၾကတဲ့ မဟတၱမဂႏၵီလို ပုဂၢိဳလ္ႀကီးေတြကို ေလးစားပါတယ္လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာဆိုပါတယ္။

“ကိုယ္ လိုခ်င္တဲ့ ေအာင္ျမင္မႈကို ဘယ္လိုနည္းလမ္းသံုးၿပီး အရယူယူ၊ ေအာင္ျမင္မႈရရင္ ၿပီးတာပဲလို႔ ယူဆသူေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါဟာ မွန္တယ္လို႔ မထင္ပါဘူး။ နည္းလမ္းမမွန္ရင္ ေနာက္ဆံုးမွာ ရတဲ့ ေအာင္ျမင္မႈ ဆုိတာကလည္း မွန္ကန္မႈ မရွိႏုိင္ပါဘူး။ လြတ္လပ္မႈအတြက္ အမုန္းနဲ႔ အၾကမ္းဖက္မႈ နည္းေတြ သံုးၿပီး ေလွ်ာက္လွမ္းမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ခရီးဆံုးမွာ ရမယ့္ရလဒ္က လြတ္လပ္မႈ ျဖစ္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ ကိုယ့္ရဲ႕အမုန္း၊ ကိုယ့္ရဲ႕ အၾကမ္းဖက္မႈနဲ႔ ကိုယ္တိုင္ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ အက်ဥ္းေထာင္ကိုပဲ ေရာက္မွာပါ။”

ဒါေၾကာင့္ ကိုယ့္ယံုၾကည္ခ်က္အတိုင္း ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ေနထိုင္လို႔ရတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို တည္ေဆာက္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒီေန႔ထက္ထိေတာ့ အေရအတြက္ နည္းလာတယ္ ဆုိေပမဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက် ခံေနရတဲ့သူေတြ၊ အက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲမွာ ရွိေနပါေသးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔ရဲ႕ ယံုၾကည္ခ်က္အတိုင္း ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ေနထိုင္ခြင့္ ရွိတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း တည္ေဆာက္ႏုိင္ေအာင္ ၀ိုင္း၀န္းကူညီႏုိင္ေအာင္ ေျပာဆိုသြားပါတယ္။

ႏုိင္ငံတကာက လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားတက္ၾကြသူေတြ တက္ေရာက္ ေဆြးေႏြးၾကတဲ့ ဒီအခမ္းအနားမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ခ်က္ ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ ဗားဆလပ္ဟာဗဲလ္ကို ဂုဏ္ျပဳ ေပးအပ္တဲ့ Václav Havel Prize for Creative Dissent ဆိုတဲ့ ဆုကို ေပးအပ္ခ်ီးျမႇင့္ ခဲ့ပါတယ္။ စက္တင္ဘာလ ၁၉ ရက္ေန႔မွာေတာ့ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ဟာ ဆန္ဖရန္ဆစၥကို တကၠသိုလ္မွာ ျမန္မာမိသားစုေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုမွာျဖစ္ပါတယ္။

မမုိးျဖဴ (ဗီြအုိေအ ျမန္မာဌာန)