ေက်ာက္ေတာ္မွာ မီး႐ႈိ႕မႈေတြ ျဖစ္ပြား

ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း လံုၿခံဳေရးယူေပးေနေသာ တပ္မေတာ္သားမ်ား။

ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ လူမ်ဳိးေရး အဓိက႐ုဏ္းေတြကုိ အစုိးရက ကုိင္တြယ္ေျဖရွင္းဖုိ႔ စီစဥ္ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ၾကားကပဲ လြန္ခဲ့တဲ့ ရက္ပုိင္းအတြင္း တင္းမာမႈေတြ ထပ္မံျဖစ္ေပၚခဲ့ရာက ဒီကေန႔မနက္ အေစာပုိင္းမွာ ႏွစ္ဘက္ အျပန္အလွန္ အိမ္မီးရႈိ႕မႈေတြ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ လူ႔အခြင့္ အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္ Tomas Ojea Quintana ျမန္မာႏုိင္ငံ က ျပန္သြားၿပီး ေနာက္ တေန႔မွာ အခုလုိ ဆူပူမႈေတြ ထပ္ျဖစ္တာပါ။ ဒီအေတာအတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ၆ ရက္ၾကာသြားေရာက္ၿပီး ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္းက အေျခအေနေတြကုိ ေလ့လာခဲ့တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးကုိယ္စားလွယ္ Tomas Ojea Quintana က ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အေျခအေနေတြကုိ သီးျခား စုံစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ ဖြဲ႔စည္း စုံစမ္းဖုိ႔ အဆုိျပဳခ်က္ကုိ ျမန္မာအစုိးရဘက္က ပယ္ခ်လုိက္ပါတယ္။ အျပည့္အစုံကိုေတာ့ ဘန္ေကာက္႐ုံးကေန ဆက္သြယ္ စုံစမ္းထားတဲ့ ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။

ရခုိင္ျပည္နယ္းအတြင္း ဇြန္လတုန္းက လူမ်ဳိးေရးအဓိက႐ုဏ္းေတြ ျဖစ္ေပၚခဲ့ရာက ႏွစ္ဘက္ ေသ ဆုံးမႈေတြနဲ႔ အပ်က္အဆီးေတြ အေတာ္မ်ားခဲ့ၿပီး အေျခအေနေတြ ဆုိးရြားလာတာေၾကာင့္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ဇြန္လ ၈ ရက္ေန႔မွာ ပုဒ္မ ၁၄၄ ထုတ္ျပန္ၿပီး အေျခအေနကုိ ထိန္းသိမ္းခဲ့တာပါ။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ေသာၾကာေန႔တုန္းကပဲ ဒုသမၼတ စုိင္းေမာက္ခမ္းကုိယ္တုိင္ ရခုိင္ျပည္နယ္ကုိသြားၿပီး အေျခအေနေတြကုိ ၂ ရက္ၾကာ ေလ့လာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ လြန္ခဲ့တဲ့ ရက္ပုိင္းအတြင္း ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္း ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕မွာ ႏွစ္ဘက္ တင္းမာမႈေတြ ျဖစ္ပြားၿပီး မေန႔ကေတာ့ အိမ္ေတြ အျပန္အလွန္ မီး႐ႈိ႕တဲ့အထိ အေျခအေနေတြ ျပန္လည္ ဆုိးရြားလာခဲ့တာပါ။

ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕မွာ မေန႔ကနဲ႔ ဒီကေန႔ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့ ေနာက္ဆုံး အေျခအေနေတြကုိေတာ့ ေဒသခံ တဦးက ဗီြအုိေအကုိ အခုလုိ ေျပာျပပါတယ္။

“ဂုပၸီေထာင့္မွာ မီး႐ႈိ႕တဲ့ဥစၥာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ဟာသူတို႔ ႐ႈိ႕တာေတြလည္း ပါပါတယ္။ ဒီဘက္က ႐ႈိ႕တာလည္း ပါရင္ ပါႏိုင္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဂုပၸီေထာင့္ကေန ကိုယ့္ဖာသာကိုယ္ အေပါက္ဝမွာ မီး႐ႈိ႕ၿပီးေတာ့ ေျပးပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ --- ေတြမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔က ရခုိင္ပိုင္ ဆန္စက္တလံုးကို ဖ်က္ဆီးတာရဲ႕ အစြန္းေလာက္ပဲ တန္ဖိုးရွိပါတယ္။ စပါးတင္း ၂ ေထာင္နီးပါးနဲ႔ ဆန္အိတ္ ၁၀၀ ေလာက္ရွိတဲ့ ဆန္စက္ကို မီး႐ိႈ႕ဖ်က္ဆီးၿပီးေတာ့ ဆန္စက္တလံုးနဲ႔ ဆန္စက္ပါ ပစၥည္း အကုန္လံုးကို မီး႐ႈိ႕ဖ်က္ဆီးပစ္လိုက္ပါတယ္။ အဲဒါ ဒီမနက္ ၄ နာရီေလာက္မွာ ျဖစ္တဲ့ကိစၥပါ။ ”

ႏုိင္ငံတကာ သတင္းမီဒီယာေတြမွာေတာ့ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕မွာ အခုေနာက္ဆုံး ျဖစ္သြားတဲ့ အေျခ အေနေတြေၾကာင့္ ေသဆုံးမႈေတြ ရွိခဲ့တယ္လုိ႔ ေဖာ္ျပေနၾကေပမယ့္လည္း အဲဒီ သတင္းေတြ မမွန္ကန္ဘူးလုိ႔ ေဒသခံေတြက ေျပာပါတယ္။ အခုခ်ိန္မွာေတာ့ လုံၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔၀င္ေတြ ေရာက္ လာၿပီျဖစ္တဲ့အတြက္ အေျခအေနေတြ ျပန္လည္ တည္ၿငိမ္မႈ ရွိလာေနၿပီလုိ႔ အဲဒီ ေဒသခံက ဆက္ေျပာျပပါတယ္။

“ဂုပၸီေထာင့္ ျဖစ္တဲ့  ကိစၥကိုေတာ့ ထိန္းသိမ္းေပးဖို႔ ၃၇၈ နဲ႔ ၃၇၅ ရယ္၊ တပ္ရင္းမႉး ႏွစ္ေယာက္လံုး ဦးေဆာင္ၿပီးေတာ့ ေရာက္လာပါတယ္။ ရဲတပ္ဖဲြ႔ေတြလည္း ပါပါတယ္။ မေန႔က ျဖစ္တာနဲ႔ ဘယ္ေလာက္မွ မၾကာပါဘူး၊ တပ္က အဲဒီကို ေရာက္လာပါတယ္။ တပ္ရင္း ၂ ရင္း ေပါင္းလိုက္ရင္ လူ ၃၀ ေလာက္ ပါပါတယ္။ ရဲတပ္ဖဲြ႔က ၁၀ ေယာက္ေလာက္ ပါပါတယ္။ အကုန္လံုး ၄၀ ေလာက္ ပါပါတယ္။ အဲဒီမွာ ေက်းရြာအုပ္စုေရးမႉးေတြကို ေခၚၿပီးေတာ့ ေသခ်ာ စစ္ေဆးေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ အဲဒါေတြကို အထက္က pressure ေပးၿပီးေတာ့ မရမက ဖမ္းဖို႔၊ ဆီးဖို႔ ဆိုၿပီး ေျပာပါတယ္-တဲ့။ ဖမ္းရမယ္၊ ဆီးရမယ္၊ ဒါကို ေဖာ္ထုတ္ရမယ္-အဲလိုမ်ဳိးလုပ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ အဲဒီလုိမ်ဳိး ကုလားအိမ္ေတြကို မီး႐ႈိ႕တဲ့ ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ စိစစ္ေဆာင္ရြက္ၿပီးေတာ့ ဦးေအာင္လွတင္ ဆန္စက္ မီး႐ႈိ႕ခံရတဲ့ ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ေတာ့ ဘာမွ စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ျခင္း မရွိပါဘူး။”

ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕ ေဒသခံတဦး ေျပာျပခဲ့တာပါ။

ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့ အေျခအေနေတြကုိ ကုိယ္တုိင္ ေလ့လာဖုိ႔ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္ အေရး ကုိယ္စားလွယ္ မစၥတာ ကင္တားနား ျပန္သြားၿပီး ေနာက္တေန႔မွာပဲ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕မွာ အခုလို အေျခအေနေတြ ျပန္လည္ တင္းမာလာတာလဲ ျဖစ္ပါတယ္။

မစၥတာ ကင္တားနား ျမန္မာျပည္က ျပန္မထြက္ခြာခင္ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဘက္ ဆူပူမႈေတြကုိ သီးျခား စုံစမ္းေရးေကာ္မရွင္ဖြဲ႔စည္းဖုိ႔ အႀကံျပဳ တင္ျပခဲ့တာနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ေတာ့ ရခုိင္ျပည္နယ္အဓိက႐ုဏ္းနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အစုိးရ သတင္းထုတ္ျပန္ေရးအဖြဲ႔ဥကၠ႒ ဦးလွသိန္းက ပယ္ခ်လုိက္ပါတယ္။

“က်ေနာ့္ Remark ကေတာ့ေပါ့ဗ်ာ။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ေကာ္မရွင္ဖဲြ႔ၿပီးေတာ့ စစ္ဖို႔ေပါ့။ က်ေနာ္တို႔ အျမင္ကေတာ့ ဖဲြ႔စရာ မလိုအပ္ဘူးခင္ဗ်။ ဒါက ရခုိင္ေဒသရဲ႕ ကိစၥေလာက္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ကေတာ့ အဲလိုပဲ ျမင္ပါတယ္။ ”

ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့ လူမ်ဳိးေရးအဓိက႐ုဏ္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္း ၀ုိင္း အျမင္အမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ တုံ႔ျပန္ေနၾကတာပါ။

ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြက အစုိးရရဲ႕ တုန္႔ျပန္မႈ ေႏွးေကြးတဲ့အတြက္ အေျခ အေနေတြ ပုိၿပီး ဆုိးသြားခဲ့တယ္လုိ႔ ေ၀ဖန္ ေျပာဆုိမႈေတြ ရွိေနသလုိပဲ ကမၻာ့မူဆလင္ဘာသာ၀င္ အမ်ားဆုံး တုိင္းျပည္ျဖစ္တဲ့ အင္ဒုိနီးရွားႏုိင္ငံက သမၼတ Susilo Bambang Yudhoyono ကလည္း ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့ အေျခအေနေတြနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ႏုိင္ငံတကာက စုံစမ္း စစ္ေဆးေရးအဖြဲ႔ေတြ ၀င္ေရာက္ ေလ့လာခြင့္ျပဳဖုိ႔ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ထံ စာေရး ေတာင္းဆုိ ထားတယ္လုိ႔ အင္ဒုိနီးရွားႏုိင္ငံထုတ္ သတင္းစာေတြမွာ ေရးသား ေဖာ္ျပေနၾကတာပါ။

ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း အဓိက႐ုဏ္းေတြ ပုိမုိဆုိးရြားလာေအာင္ ေသြးထုိး လႈံေဆာ္ေပးမႈနဲ႔ ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းထားတဲ့ INGO ႏုိင္ငံတကာ NGO အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ လုပ္ကုိင္ေနသူ ၀န္ထမ္း ၉ ဦးကုိ လက္ရွိမွာ ရုံးတင္ စစ္ေဆးမႈေတြ ျပဳလုပ္ေနတယ္လုိ႔လည္း အစုိးရ သတင္းထုတ္ျပန္ေရးအဖြဲ႔ ဥကၠ႒ ဦးလွသိန္း ေျပာျပပါတယ္။

“ဖမ္းထားတဲ့လူေတြထဲမွာ တခ်ဳိ႕က ဘူးသီးေတာင္ တရား႐ံုးမွာ အမႈရင္ဆိုင္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဘူးသီးေတာင္မွာ ခ်ဳပ္တယ္ေပါ့ဗ်ာ။ စစ္ေတြမွာလည္း တရားစဲြထားတဲ့ဟာလည္း ရွိပါတယ္။ အဲဒီမွာေတာ့ INGO က တေယာက္ ရွိတယ္ ခင္ဗ်။ ျပစ္မႈဆုိင္ရာ ဥပေဒပုဒ္မ ၁၅၃/က ၊ ပုဒ္မ ၅၀၅/ဂ ေနာက္- ဥပေဒနဲ႔ဆန္႔က်င္တဲ့ နည္းဥပေဒမွာပါတဲ့ ပုဒ္မ ၁၄၈ - အဲဒါေတြနဲ႔ပါပဲံ။ အဲဒီ လူ႔မႈအသိုင္းအဝိုင္း ၂ ခုကို ေဒါသေတြထြက္ေအာင္၊ မလိုမုန္းတားျဖစ္ေအာင္၊ ခုိက္ရန္ျဖစ္ေအာင္ လႈံ႔ေဆာ္တယ္ဆိုတဲ့ ဟာပါ။ သူတို႔ဆီကေန ေတြ႔ထားတဲ့ အေထာက္အထားေတြကေတာ့ သူတို႔က မူဆလင္ေတြကို လႈံ႔ေဆာ္ၿပီးေတာ့ ဒီ အေရးအခင္းကို ျဖစ္ေအာင္ လုပ္တယ္ဆိုၿပီးေတာ့ အဲဒီအေထာက္အထားေတြေပၚမွာ မူတည္ၿပီးေတာ့ တရားစဲြထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ႔က ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြ ပဲလား ဆိုေတာ့ သူတို႔က အကုန္လံုး မူဆလင္ေတြခ်ည့္ပဲ၊ အဲဒီလူေတြက။”

အစုိးရ သတင္းထုတ္ျပန္ေရးအဖြဲ႔ဥကၠဌ ဦးလွသိန္း ေျပာျပခဲ့တာပါ။

ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့ ဆူပူမႈေတြနဲ႔ အဓိက႐ုဏ္းေတြေၾကာင့္ ႏွစ္ဘက္ ေသဆုံးသူ အေရအတြက္ဟာ ၇၇ ဦး ရွိခဲ့တယ္လို႔ အစုိးရက ထုတ္ျပန္တဲ့ တရား၀င္ စာရင္းဇယားေတြ မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္ ခင္ဗ်ား။

 ကိုေဇာ္ဝင္းလႈိင္ (ဗြီအုိေအ-ျမန္မာဌာန)