႐ိုး႐ိုးႏႇင့္ယဥ္ယဥ္ ၀တ္ဆင္ျခင္းသည္ ျမန္မာ့လူေနမႈစ႐ိုက္၊
႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏႇစ္ကို ထိန္းသိမ္းမႈတစ္ရပ္ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာမႈ၊
ျမန္မာ့ဓေလ့၊ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ၊ ျမန္မာ့လူမႈေရးနယ္ပယ္တြင္ လက္ခံထားေသာ
သိမ္ေမြ႔ေျပျပစ္ ႏႇစ္သက္ဖြယ္၊ ျမန္မာမႈအေမြျဖစ္သည္။ ႐ိုးသား ျခင္းဟူသည္
အစဥ္အျမဲ တင့္တယ္၊ တန္ဖိုးရႇိသည္။ ယဥ္ေက်းမႈဟူသည္ လူ႔တန္ဖိုး
အႏႇစ္သာရျဖစ္သည္။ အစဥ္အျမဲ တင့္တယ္၍ ယဥ္ေက်းမႈ အႏႇစ္သာရ ျပည့္စံုေသာ
႐ိုး႐ိုးယဥ္ယဥ္ ၀တ္ဆင္ျခင္းသည္ ျမန္မာ့လူေနမႈ အဖြဲ႔အစည္းတြင္
မည္သည့္အခ်ိန္၊ မည္သည့္ ေခတ္ကာလတြင္မဆို မ႐ိုးႏုိင္ေသာ ဆန္းသစ္ေနသည့္
အ၀တ္အဆင္ျဖစ္သည္။
အ၀တ္၀တ္ဆင္ျခင္းဟူသည္ လူ႔ယဥ္ေက်းမႈ ျဖစ္သည္။ လူ႔တန္ဖိုး ျဖစ္သည္။ လူတို႔၏ အေရးသံုးရပ္တြင္ စားေရး၊ ၀တ္ေရး၊ ေနထိုင္ေရးဟုရႇိသည့္အနက္ အ၀တ္အဆင္သည္လည္း အဓိက အေရးပါေသာ အေၾကာင္းတစ္ရပ္ ျဖစ္သည္။ ၀တ္ေရးဟူေသာ အ၀တ္အဆင္သည္ အသိၪာဏ္ရႇိေသာ လူသားတို႔အတြက္ ပဓာနက်သည္။ ၀တ္ေရးဟူေသာ အ၀တ္အဆင္မရႇိလွ်င္ လူသားသည္ တိရစၧာန္ႏႇင့္ မျခားနားေတာ့ေပ။ အ၀တ္အဆင္သည္ အရႇက္အေၾကာက္တရားႏႇင့္ ဆိုင္သည္။ အရႇက္အေၾကာက္ တရားကို ဖံုးလႊမ္းရန္ အ၀တ္အဆင္ကို ဆင္ျမန္းရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အ၀တ္၀တ္ဆင္ျခင္းဟူသည္ 'ဟီရိႏႇင့္ ၾသတၲပၸ'ဟူေသာ အရႇက္ႏႇင့္ အေၾကာက္တရားႏႇစ္ပါး ကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရႇာက္ေပးျခင္း ျဖစ္သည္။ လူသားတို႔တြင္ အ၀တ္အဆင္သည္ ပဓာနက်ေသာေၾကာင့္ 'ေတာင္းမႇာအကြပ္ လူမႇာအ၀တ္' ဟူေသာ ဆို႐ိုးစကားျပဳ၍ လမ္းညႊန္ဆံုးမခဲ့သည္။
လူသားတို႔တြင္ အ၀တ္အဆင္သည္ အေရးပါသည္။ အသိၪာဏ္ဟူသည္ ရႇက္စိတ္ဟူေသာ ဗီဇကို အရင္းတည္သည္။ ရႇက္စိတ္ဟူေသာ ဗီဇမ်ဳိးေစ့ေၾကာင့္ လူသည္ အရႇက္ကို လံုျခံဳေအာင္ အ၀တ္အဆင္ျပဳသည္။ အသိၪာဏ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္လာသည္ႏႇင့္အတူ အ၀တ္အဆင္ သည္လည္း တိုးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးလာသည္။ ေက်ာက္ေခတ္လူသားသည္ သစ္ရြက္၊ သစ္ခက္၊ သားေရႏြယ္တို႔ကို ၀တ္ဆင္ခဲ့ၿပီး အရႇက္တရားကို ထိန္းသိမ္းခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ခ်ည္ထည္၊ ပိုးထည္ စသည္တို႔ကို ယဥ္ေက်းမႈ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈႏႇင့္အညီ ၀တ္ဆင္ခဲ့ၾကသည္။ ႏုိင္ငံအသီးသီး၊ လူမ်ဳိး အသီးသီးတို႔တြင္ ကုိယ္ပိုင္႐ိုးရာအ၀တ္အဆင္ဟူ၍ ရႇိၾကစျမဲျဖစ္သည္။
အေနာက္တုိင္းတြင္လည္း အေနာက္တိုင္း ႐ိုးရာ၀တ္စံု၊ အေရႇ႕တိုင္းတြင္လည္း အေရႇ႕တိုင္း႐ိုးရာ၀တ္စံုဟူ၍ သတ္မႇတ္၀တ္ဆင္ၾကသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္လည္း တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးတို႔သည္ မိမိတို႔၏ ႐ိုးရာဓေလ့ထံုးစံ ယဥ္ေက်းမႈကို အေျခခံေသာ တိုင္းရင္းသားအ၀တ္အဆင္မ်ားကို ၀တ္ဆင္ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အ၀တ္အဆင္သည္ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိး ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ၏ ဂုဏ္သိကၡာကို ေဖာ္ေဆာင္သည္။ ႏုိင္ငံႀကီးသားပီသသူတိုင္းသည္ မိမိတို႔၏ ႏိုင္ငံႏႇင့္လူမ်ဳိး၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ႐ိုးရာဓေလ့ အေျခခံေသာ ၀တ္ဆင္မႈကို အေလးအျမတ္ျပဳ၊ တန္ဖိုးထား ၀တ္ဆင္ၾကသည္။ အ၀တ္အဆင္သည္ လူမ်ဳိး၏အဆင့္အတန္းႏႇင့္ ဂုဏ္သိကၡာကို ကိုယ္စားျပဳေနသည္။
အ၀တ္အဆင္ႏႇင့္ လူမ်ဳိးယဥ္ ေက်းမႈသည္ ဆက္ႏႊယ္ေနသည္။ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိး၊ ႏိုင္ငံတစ္ႏုိင္ငံသည္ ေရႇးႏႇစ္ေပါင္းမ်ားစြာကပင္ ရာသီဥတု၊ ေရေျမသဘာ၀၊ ႐ိုးရာဓေလ့ထံုးစံမ်ားႏႇင့္အညီ မိမိႏိုင္ငံ၊ မိမိလူမ်ဳိးႏႇင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြရႇိေစသည့္ အ၀တ္အဆင္မ်ားကို သတ္မႇတ္၀တ္ ဆင္ခဲ့ၾကသည္။ ျပ႒ာန္းသတ္မႇတ္ခဲ့သည္။ အပူပိုင္းေဒသအရပ္မ်ားတြင္ အပူပိုင္းရာသီဥတုႏႇင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြရႇိေသာ အ၀တ္အထည္မ်ား၊ ေအးျမေသာ အ၀တ္အထည္မ်ားကို ၀တ္ဆင္ေလ့ရႇိသည္။ ထိုနည္းတူ အေအးပိုင္းအရပ္ေဒသမ်ားတြင္ အေအးပိုင္းရာသီဥတုႏႇင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြမႈရႇိေသာ အ၀တ္အထည္ အထူအထဲမ်ားကို ၀တ္ဆင္ေလ့ရႇိၾကသည္။ တစ္နည္းဆိုရေသာ္ အ၀တ္အဆင္ဟူသည္ ရာသီဥတုဒဏ္ ကာကြယ္ရန္ႏႇင့္ အရႇက္အေၾကာက္ ဖံုးလႊမ္းလံုျခံဳေအာင္ တန္ဆာဆင္မႈျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ေခတ္၏ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ေခတ္ ေရစီးေၾကာင္းႏႇင့္အညီ အ၀တ္အဆင္ သည္ ေျပာင္းလဲခဲ့သည္။ တိုးတက္ခဲ့သည္၊ ဆန္းၾကယ္ခဲ့သည္။ အ၀တ္အဆင္သည္ ရာသီဥတုဒဏ္ ကာကြယ္ရန္ႏႇင့္ အရႇက္အေၾကာက္ ဖံုးလႊမ္းရန္အေနအထားမႇ ေခတ္ယဥ္ေက်းမႈအရ လႇပတင့္တယ္ေရးကို အေလးထား ၀တ္ဆင္လာခဲ့ၾကသည္။ အ၀တ္အဆင္သည္ လူတို႔၏ အဆင္တန္ဆာတစ္မ်ဳိး ျဖစ္လာသည္။
အ၀တ္အဆင္သည္ လူမ်ဳိးေရး လကၡဏာကိုလည္း ေဖာ္ေဆာင္သည္
ျမန္မာ့သမိုင္းေၾကာင္းကို ေလ့လာလွ်င္ ျမန္မာလူမ်ဳိးတို႔၏ အ၀တ္အဆင္သည္
ျမန္မာ့အမ်ဳိးသားေရးလကၡဏာကို ေဖာ္ေဆာင္ေနသည္။ ေရႇးေခတ္အဆက္ဆက္၌
ျမန္မာအမ်ဳိးသားတို႔သည္ ေသွ်ာင္ထံုးသည္၊ အက်ႌလက္ ရႇည္၀တ္သည္။
ေတာင္ရႇည္ပုဆိုး ၀တ္သည္။ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးတို႔သည္ ဆံထံုးထံုးသည္။ ဖ်င္အက်ႌ
၀တ္သည္။ ထဘီ၀တ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာတို႔၏ အမ်ဳိးသားေရး
လကၡဏာေဆာင္ေသာအ၀တ္အထည္ ဟူသည္ ကမၻာတြင္ ေယာက်္ားဟူ သည္ ပုဆိုး၀တ္၍
မိန္းမဟူသည္ ထဘီ၀တ္သည္ဟူေသာ ကိုယ္ပိုင္ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈ ၀ိေသသ ဂုဏ္ပုဒ္ျဖင့္
ထင္ရႇားခဲ့သည္။ ယေန႔တိုင္ အာရႇႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ကိုယ္ပိုင္႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈ
အ၀တ္အဆင္ ထိန္းသိမ္းထားေသာ ႏုိင္ငံႏႇင့္လူမ်ဳိးမႇာ ျမန္မာႏိုင္ငံႏႇင့္
ျမန္မာလူမ်ဳိးျဖစ္သည္ဟု ေႂကြး ေၾကာ္ႏုိင္ဆဲ ျဖစ္သည္။
မ်က္ေမႇာက္ေခတ္တြင္ ေခတ္ေရစီးေၾကာင္းႏႇင့္အညီ တုိင္းတစ္ပါး ယဥ္ေက်းမႈသည္ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ နယ္ပယ္အတြင္းသို႔ တစိမ့္စိမ့္ စီး၀င္ပ်ံ႕ႏႇံ႔ ထိုးေဖာက္၀င္ေရာက္လ်က္ရႇိ ေနသည္။ ယင္းသို႔ စိမ့္၀င္ပ်ံ႕ႏႇံ႔ေရာက္ရႇိေနေသာ တိုင္းတစ္ပါး ယဥ္ေက်းမႈမ်ားကို ကာကြယ္ေစာင့္ ေရႇာက္ရန္ႏႇင့္ ျမန္မာ့႐ိုးရာ ေဘးဘိုးအစဥ္အဆက္၊ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏႇစ္အ၀တ္အဆင္တို႔ကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရႇာက္ရန္ အထူးအေရးႀကီးေပသည္။ ျမန္မာစာ ပါေမာကၡဆရာႀကီးဦးဧေမာင္ (တကၠသိုလ္ေမာင္သန္႔စင္) ၏ အမ်ဳိးသား ယဥ္ေက်းမႈေဆာင္းပါးတြင္ ျမန္မာ့ ယဥ္ေက်းမႈနယ္ပယ္အတြင္းသို႔ တုိင္းတစ္ပါးယဥ္ေက်းမႈ ကူးစက္လာေနမႈႏႇင့္ ထိန္းသိမ္း ကာကြယ္ေစာင့္ေရႇာက္ သင့္မႈတို႔ကို 'ႏိုင္ငံျခားယဥ္ေက်းမႈႏႇင့္ ကြၽႏု္ပ္တို႔ အမ်ဳိးသားယဥ္ေက်းမႈတို႔မႇာ ေရာေထြးယႇက္တင္ျဖစ္ကာ ေအာက္ကလိအာ-အာကလိေအာက္ ဆိုသကဲ့သို႔ က်ီးမေရာက္ ၾကက္မေျမာက္ဘဲ မဖြယ္မရာ၊ မေတာ္မေလ်ာ္ ျဖစ္ေနသည္။
ဤေခတ္သည္ အသိၪာဏ္က်က္စားရာ စာအုပ္စာတမ္းမ်ား၊ ႐ုပ္ရႇင္၊ ဇာတ္သဘင္အစရႇိေသာ ႏုိင္ငံျခားယဥ္ေက်းမႈတို႔သည္ ေန႔စဥ္ႏႇင့္အမွ် ထိုးေဖာက္၀င္ေရာက္လ်က္ရႇိေနရာ ျပည္ေထာင္စုသားအေပါင္းတို႔သည္ မိမိတို႔ အမ်ဳိးသားစိတ္ဓာတ္၊ မိမိတို႔ အမ်ဳိးသားသေဘာတရားတို႔ႏႇင့္ ဖီလာကန္႔လန္႔ျဖစ္ေနေသာ ယဥ္ေက်းမႈမ်ဳိးကို ေရႇာင္ရႇားပယ္ခြါႏိုင္ၾကပါေစ'ဟူ၍ သတိေပး ႏႈိးေဆာ္ေရးသား တင္ျပခဲ့သည္။
ထိုသို႔ ေခတ္ေရစီးေၾကာင္းႏႇင့္ အတူစီး၀င္ေနေသာ တုိင္းတစ္ပါး ယဥ္ေက်းမႈ အ၀တ္အဆင္မ်ားကို ျမန္မာလူမ်ဳိး၊ အထူးသျဖင့္ လူငယ္တုိ႔သည္ လုိအပ္သည္ထက္ လြန္ကဲစြာ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ ေသြဖြည္ေသာ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈမ်ဳိး မျပဳသင့္ေပ။ ေခတ္ဟူေသာ ေရစီးေၾကာင္းသည္ တသြင္သြင္ စီးဆင္းေနသည္မႇန္ေသာ္လည္း ေခတ္ႏႇင့္အညီ သ႐ုပ္ပ်က္ ယဥ္ေက်းမႈမဲ့ အ၀တ္အဆင္မ်ားကို အေလးထား ၀တ္ဆင္ေနမႈထက္ ျမန္မာ့လူေနမႈစနစ္၊ အစဥ္အလာ ယဥ္ေက်းမႈႏႇင့္ေလ်ာ္ညီသည့္ ေခတ္မီေသာ အ၀တ္အဆင္မ်ားကို ၀တ္ဆင္သင့္ေပသည္။ေခတ္မီျခင္းႏႇင့္ သ႐ုပ္ပ်က္ျခင္းတို႔သည္ အႏႇစ္သာရျခင္း မတူညီေပ။ ေခတ္မီေသာ၊ အ၀တ္အထည္မ်ားကို သပ္သပ္ရပ္ရပ္၀တ္ဆင္ျခင္းသည္ ေခတ္လည္းမီသည္ ေခတ္ႏႇင့္လည္း ညီသည္။ တင့္တယ္၍ ဣေျႏၵလည္း ရေပသည္။ သ႐ုပ္ပ်က္ေသာ လည္ဟိုက္၊ ေဘးကြဲ၊ ေနာက္ကြဲ၊ စကတ္ တိုစေသာ မလံု႔တလံု ၀တ္စားဆင္ယင္မႈမ်ားသည္ အျမင္မေတာ္ ဆင္ေတာ္ႏႇင့္ခေလာက္ဟူေသာ ဆို႐ိုးကဲ့သို႔ လူ၏ ဣေျႏၵႏႇင့္သိကၡာ၊ တန္ဖိုးတို႔ကို ထိပါးက်ဆင္းေစသည္။
ျမန္မာလူမ်ဳိးတုိ႔သည္ မိမိတို႔၏ ယဥ္ေက်းမႈ အ၀တ္အဆင္ကို တန္ဖိုးထားျမတ္ႏိုးသူတို႔ ျဖစ္သည္။ ေရႇးျမန္မာမင္းမ်ားလက္ထက္ ေခတ္အဆက္ဆက္တြင္ ျမန္မာအမ်ဳိးသားႏႇင့္ အမ်ဳိးသမီး၀တ္စံုမ်ားကုိသာ အျမတ္တႏိုး ၀တ္ဆင္ခဲ့ၾကသည္။ ကိုလိုနီေခတ္တြင္ အေနာက္တိုင္းယဥ္ေက်း မႈကို အထင္ႀကီး၍ အတုခိုး၀တ္ဆင္ကာ 'အေမေက်ာ္ ေဒြးေတာ္လြမ္းေနသူမ်ား'ကို ၀ံသာႏု အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ မ်ဳိးခ်စ္ပုဂၢိဳလ္မ်ားက ဆန္႔က်င္ တုိက္ပြဲ၀င္ ခဲ့ၾကသည္။ ကိုလိုနီေခတ္တြင္ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးအခ်ဳိ႕၏ ပါးလႊာေသာ မႇန္ႏိုင္လြန္အက်ႌမ်ား ၀တ္ဆင္ျခင္း၊ ႏိုင္ငံျခားပံုစံ အ၀တ္အထည္မ်ား ၀တ္ဆင္ျခင္းတို႔ကို မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ရႇိေသာ ကာတြန္းဆရာႀကီးမ်ားက ေရးဆြဲ သေရာ္ခဲ့ၾကသည္။ အေနာက္တုိင္းယဥ္ေက်းမႈ အ၀တ္အစားကို အထင္ႀကီးေလးစား ၀တ္ဆင္ေနသူမ်ားကိုလည္း စာေရးဆရာႀကီးဦးလတ္သည္ ေရႊျပည္စိုး၀တၴဳတြင္ 'ေမာင္ ေသာင္းေဖ၏ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈ' ျဖင့္ ေလႇာင္ေျပာင္သေရာ္ ေရးဖြဲ႔ခဲ့သည္။
အ၀တ္အဆင္သည္ လူတို႔၏ စိတ္ေနသေဘာထားႏႇင့္ ဆက္စပ္ေနသည္။ လူတစ္ဦးခ်င္း စိတ္ေနစိတ္ထားကို အ၀တ္အဆင္ျဖင့္ အကဲခတ္ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္သည္။ အ၀တ္အဆင္ကို ၾကည့္၍ ေပါ့တန္သူ၊ ေလးနက္သူ၊ တည္ၾကည္သူ၊ ေမာက္မာပလႊားသူ စသည္ျဖင့္ ခန္႔မႇန္းႏုိင္သည္။ အထူး သျဖင့္ သ႐ုပ္ပ်က္ေသာ၊ အရႇက္ကင္းမဲ့ေသာ အ၀တ္အဆင္မ်ားသည္ လူ႔သိကၡာႏႇင့္တန္ဖိုးကို ေလ်ာ့က်ေစသည္။ ေခတ္ဆန္ေသာ၊ ေခတ္ေရႇ႕ေျပးေသာ၊ ဣေျႏၵသိကၡာမဲ့ေသာ အ၀တ္အဆင္ထက္ ႐ိုး႐ိုးႏႇင့္ယဥ္ယဥ္ ၀တ္ဆင္မႈသည္ တန္ဖိုးရႇိသည္။ စိန္ေရႊဆင္၍ မယဥ္၊ ဣေျႏၵဆင္မႇယဥ္ သည္ဟူေသာ ဆို႐ိုးစကားသည္ ႐ိုး႐ိုးႏႇင့္ယဥ္ယဥ္ ၀တ္ဆင္ျခင္း၏ အႏႇစ္သာရပင္ျဖစ္သည္။
အ၀တ္အဆင္သည္ လူ၏ ဂုဏ္သိကၡာႏႇင့္ အေျခအေနကို ထင္ဟပ္ေဖာ္ျပေနသည္။ ျမန္မာ့ဆို႐ိုးစကားမ်ားတြင္ 'အသက္ႏႇင့္လူမလုပ္ အရႇက္ႏႇင့္လူလုပ္သည္' ဟူ၍ ဆို႐ိုးရႇိသည္။ ယင္းဆို႐ိုးသည္ ျမန္မာတို႔၏ အရႇက္အေၾကာက္ကို တန္ဖိုးထားမႈ၊ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈ ေလာ္လီျခင္း မျပဳရန္ လမ္းညႊန္ခ်က္ျဖစ္သည္။ စာမရီသားေကာင္တုိ႔သည္ အေမြးအမႇင္ကို ခံုမင္ျမတ္ႏိုးသျဖင့္ အသက္အေသခံသည့္နည္းတူ၊ ျမန္မာ အမ်ဳိးသမီးတို႔သည္လည္း အ၀တ္အဆင္ႏႇင့္ ဂုဏ္သိကၡာကို မလဲလႇယ္သင့္ေပ။ အ၀တ္အဆင္သည္ လူ႔တန္ဖိုးကို ေဖာ္ျပသည့္ မႇတ္ေက်ာက္ျဖစ္သည္။ ျပဒါး တုိင္သဖြယ္ ျဖစ္သည္။
လူ႔သဘာ၀တြင္ အေကာင္းႏႇင့္အဆိုးဟူ၍ ရႇိေနသည္။ ယဥ္ေက်းျခင္းႏႇင့္ ႐ိုင္းစိုင္းျခင္းတို႔သည္လည္း ဒြန္တြဲေနသည္။ လူသည္ အေကာင္းျမင္ေသာ၊ ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႔ေသာ၊ အေၾကာင္းအရာမ်ားကိုသာ ျမတ္ႏိုးေသာ သေဘာရႇိသည္။ အ၀တ္အဆင္တြင္လည္း ျမန္မာမႈကို အေျခခံေသာ ျမတ္ႏိုးေသာ ႐ိုး႐ိုးယဥ္ယဥ္၀တ္စား ဆင္ယင္မႈႏႇင့္ ေခတ္ေရစီးေၾကာင္းႏႇင့္အညီ ပရမ္းပတာ၀တ္ဆင္ျခင္းဟူ၍ ဒြန္တြဲရႇိေနသည္။ ျမန္မာမႈအသိုင္းအ၀န္းႏႇင့္ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈနယ္ပယ္တြင္ ႐ိုး႐ိုးႏႇင့္ယဥ္ယဥ္ ၀တ္ဆင္မႈသည္ ျမန္မာလူမ်ဳိးႏႇင့္ ယဥ္ေက်းမႈ အဆင့္အတန္းကို ဂုဏ္တင္ေဖာ္ညႊန္းေနသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ သ႐ုပ္ပ်က္ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈျဖင့္ ျမန္မာတို႔၏ အလႇ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဣေျႏၵႏႇင့္ သိကၡာတို႔ကို မဖ်က္ဆီးသင့္ေပ။ ႐ိုး႐ိုးႏႇင့္ယဥ္ယဥ္ ၀တ္ဆင္ျခင္းျဖင့္ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ၊ အလႇအပ၊ အသိမ္အေမြ႕၊ အတင့္အတယ္မ်ားကို ေဖာ္ေဆာင္ၾကရမည္မႇာ ျမန္မာလူငယ္တို႔၏ တာ၀န္ဟု ထင္ျမင္မိပါသည္။
Written by လႇျမင့္(ရန္ကုန္တကၠသိုလ္)
Eleven Media Group
အ၀တ္၀တ္ဆင္ျခင္းဟူသည္ လူ႔ယဥ္ေက်းမႈ ျဖစ္သည္။ လူ႔တန္ဖိုး ျဖစ္သည္။ လူတို႔၏ အေရးသံုးရပ္တြင္ စားေရး၊ ၀တ္ေရး၊ ေနထိုင္ေရးဟုရႇိသည့္အနက္ အ၀တ္အဆင္သည္လည္း အဓိက အေရးပါေသာ အေၾကာင္းတစ္ရပ္ ျဖစ္သည္။ ၀တ္ေရးဟူေသာ အ၀တ္အဆင္သည္ အသိၪာဏ္ရႇိေသာ လူသားတို႔အတြက္ ပဓာနက်သည္။ ၀တ္ေရးဟူေသာ အ၀တ္အဆင္မရႇိလွ်င္ လူသားသည္ တိရစၧာန္ႏႇင့္ မျခားနားေတာ့ေပ။ အ၀တ္အဆင္သည္ အရႇက္အေၾကာက္တရားႏႇင့္ ဆိုင္သည္။ အရႇက္အေၾကာက္ တရားကို ဖံုးလႊမ္းရန္ အ၀တ္အဆင္ကို ဆင္ျမန္းရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အ၀တ္၀တ္ဆင္ျခင္းဟူသည္ 'ဟီရိႏႇင့္ ၾသတၲပၸ'ဟူေသာ အရႇက္ႏႇင့္ အေၾကာက္တရားႏႇစ္ပါး ကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရႇာက္ေပးျခင္း ျဖစ္သည္။ လူသားတို႔တြင္ အ၀တ္အဆင္သည္ ပဓာနက်ေသာေၾကာင့္ 'ေတာင္းမႇာအကြပ္ လူမႇာအ၀တ္' ဟူေသာ ဆို႐ိုးစကားျပဳ၍ လမ္းညႊန္ဆံုးမခဲ့သည္။
လူသားတို႔တြင္ အ၀တ္အဆင္သည္ အေရးပါသည္။ အသိၪာဏ္ဟူသည္ ရႇက္စိတ္ဟူေသာ ဗီဇကို အရင္းတည္သည္။ ရႇက္စိတ္ဟူေသာ ဗီဇမ်ဳိးေစ့ေၾကာင့္ လူသည္ အရႇက္ကို လံုျခံဳေအာင္ အ၀တ္အဆင္ျပဳသည္။ အသိၪာဏ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္လာသည္ႏႇင့္အတူ အ၀တ္အဆင္ သည္လည္း တိုးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးလာသည္။ ေက်ာက္ေခတ္လူသားသည္ သစ္ရြက္၊ သစ္ခက္၊ သားေရႏြယ္တို႔ကို ၀တ္ဆင္ခဲ့ၿပီး အရႇက္တရားကို ထိန္းသိမ္းခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ခ်ည္ထည္၊ ပိုးထည္ စသည္တို႔ကို ယဥ္ေက်းမႈ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈႏႇင့္အညီ ၀တ္ဆင္ခဲ့ၾကသည္။ ႏုိင္ငံအသီးသီး၊ လူမ်ဳိး အသီးသီးတို႔တြင္ ကုိယ္ပိုင္႐ိုးရာအ၀တ္အဆင္ဟူ၍ ရႇိၾကစျမဲျဖစ္သည္။
အေနာက္တုိင္းတြင္လည္း အေနာက္တိုင္း ႐ိုးရာ၀တ္စံု၊ အေရႇ႕တိုင္းတြင္လည္း အေရႇ႕တိုင္း႐ိုးရာ၀တ္စံုဟူ၍ သတ္မႇတ္၀တ္ဆင္ၾကသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္လည္း တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးတို႔သည္ မိမိတို႔၏ ႐ိုးရာဓေလ့ထံုးစံ ယဥ္ေက်းမႈကို အေျခခံေသာ တိုင္းရင္းသားအ၀တ္အဆင္မ်ားကို ၀တ္ဆင္ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အ၀တ္အဆင္သည္ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိး ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ၏ ဂုဏ္သိကၡာကို ေဖာ္ေဆာင္သည္။ ႏုိင္ငံႀကီးသားပီသသူတိုင္းသည္ မိမိတို႔၏ ႏိုင္ငံႏႇင့္လူမ်ဳိး၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ႐ိုးရာဓေလ့ အေျခခံေသာ ၀တ္ဆင္မႈကို အေလးအျမတ္ျပဳ၊ တန္ဖိုးထား ၀တ္ဆင္ၾကသည္။ အ၀တ္အဆင္သည္ လူမ်ဳိး၏အဆင့္အတန္းႏႇင့္ ဂုဏ္သိကၡာကို ကိုယ္စားျပဳေနသည္။
အ၀တ္အဆင္ႏႇင့္ လူမ်ဳိးယဥ္ ေက်းမႈသည္ ဆက္ႏႊယ္ေနသည္။ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိး၊ ႏိုင္ငံတစ္ႏုိင္ငံသည္ ေရႇးႏႇစ္ေပါင္းမ်ားစြာကပင္ ရာသီဥတု၊ ေရေျမသဘာ၀၊ ႐ိုးရာဓေလ့ထံုးစံမ်ားႏႇင့္အညီ မိမိႏိုင္ငံ၊ မိမိလူမ်ဳိးႏႇင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြရႇိေစသည့္ အ၀တ္အဆင္မ်ားကို သတ္မႇတ္၀တ္ ဆင္ခဲ့ၾကသည္။ ျပ႒ာန္းသတ္မႇတ္ခဲ့သည္။ အပူပိုင္းေဒသအရပ္မ်ားတြင္ အပူပိုင္းရာသီဥတုႏႇင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြရႇိေသာ အ၀တ္အထည္မ်ား၊ ေအးျမေသာ အ၀တ္အထည္မ်ားကို ၀တ္ဆင္ေလ့ရႇိသည္။ ထိုနည္းတူ အေအးပိုင္းအရပ္ေဒသမ်ားတြင္ အေအးပိုင္းရာသီဥတုႏႇင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြမႈရႇိေသာ အ၀တ္အထည္ အထူအထဲမ်ားကို ၀တ္ဆင္ေလ့ရႇိၾကသည္။ တစ္နည္းဆိုရေသာ္ အ၀တ္အဆင္ဟူသည္ ရာသီဥတုဒဏ္ ကာကြယ္ရန္ႏႇင့္ အရႇက္အေၾကာက္ ဖံုးလႊမ္းလံုျခံဳေအာင္ တန္ဆာဆင္မႈျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ေခတ္၏ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ေခတ္ ေရစီးေၾကာင္းႏႇင့္အညီ အ၀တ္အဆင္ သည္ ေျပာင္းလဲခဲ့သည္။ တိုးတက္ခဲ့သည္၊ ဆန္းၾကယ္ခဲ့သည္။ အ၀တ္အဆင္သည္ ရာသီဥတုဒဏ္ ကာကြယ္ရန္ႏႇင့္ အရႇက္အေၾကာက္ ဖံုးလႊမ္းရန္အေနအထားမႇ ေခတ္ယဥ္ေက်းမႈအရ လႇပတင့္တယ္ေရးကို အေလးထား ၀တ္ဆင္လာခဲ့ၾကသည္။ အ၀တ္အဆင္သည္ လူတို႔၏ အဆင္တန္ဆာတစ္မ်ဳိး ျဖစ္လာသည္။
သ႐ုပ္ပ်က္ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈျဖင့္ ျမန္မာတို႔၏ အလႇ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဣေျႏၵႏႇင့္ သိကၡာတို႔ကို မဖ်က္ဆီးသင့္ေပ။ ႐ိုး႐ိုးႏႇင့္ယဥ္ယဥ္ ၀တ္ဆင္ျခင္းျဖင့္ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ၊ အလႇအပ၊ အသိမ္အေမြ႔၊ အတင့္အတယ္မ်ားကို ေဖာ္ေဆာင္ၾကရမည္မႇာ ျမန္မာလူငယ္တို႔၏ တာ၀န္ဟု ထင္ျမင္မိပါသည္ . . . |
မ်က္ေမႇာက္ေခတ္တြင္ ေခတ္ေရစီးေၾကာင္းႏႇင့္အညီ တုိင္းတစ္ပါး ယဥ္ေက်းမႈသည္ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ နယ္ပယ္အတြင္းသို႔ တစိမ့္စိမ့္ စီး၀င္ပ်ံ႕ႏႇံ႔ ထိုးေဖာက္၀င္ေရာက္လ်က္ရႇိ ေနသည္။ ယင္းသို႔ စိမ့္၀င္ပ်ံ႕ႏႇံ႔ေရာက္ရႇိေနေသာ တိုင္းတစ္ပါး ယဥ္ေက်းမႈမ်ားကို ကာကြယ္ေစာင့္ ေရႇာက္ရန္ႏႇင့္ ျမန္မာ့႐ိုးရာ ေဘးဘိုးအစဥ္အဆက္၊ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏႇစ္အ၀တ္အဆင္တို႔ကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရႇာက္ရန္ အထူးအေရးႀကီးေပသည္။ ျမန္မာစာ ပါေမာကၡဆရာႀကီးဦးဧေမာင္ (တကၠသိုလ္ေမာင္သန္႔စင္) ၏ အမ်ဳိးသား ယဥ္ေက်းမႈေဆာင္းပါးတြင္ ျမန္မာ့ ယဥ္ေက်းမႈနယ္ပယ္အတြင္းသို႔ တုိင္းတစ္ပါးယဥ္ေက်းမႈ ကူးစက္လာေနမႈႏႇင့္ ထိန္းသိမ္း ကာကြယ္ေစာင့္ေရႇာက္ သင့္မႈတို႔ကို 'ႏိုင္ငံျခားယဥ္ေက်းမႈႏႇင့္ ကြၽႏု္ပ္တို႔ အမ်ဳိးသားယဥ္ေက်းမႈတို႔မႇာ ေရာေထြးယႇက္တင္ျဖစ္ကာ ေအာက္ကလိအာ-အာကလိေအာက္ ဆိုသကဲ့သို႔ က်ီးမေရာက္ ၾကက္မေျမာက္ဘဲ မဖြယ္မရာ၊ မေတာ္မေလ်ာ္ ျဖစ္ေနသည္။
ဤေခတ္သည္ အသိၪာဏ္က်က္စားရာ စာအုပ္စာတမ္းမ်ား၊ ႐ုပ္ရႇင္၊ ဇာတ္သဘင္အစရႇိေသာ ႏုိင္ငံျခားယဥ္ေက်းမႈတို႔သည္ ေန႔စဥ္ႏႇင့္အမွ် ထိုးေဖာက္၀င္ေရာက္လ်က္ရႇိေနရာ ျပည္ေထာင္စုသားအေပါင္းတို႔သည္ မိမိတို႔ အမ်ဳိးသားစိတ္ဓာတ္၊ မိမိတို႔ အမ်ဳိးသားသေဘာတရားတို႔ႏႇင့္ ဖီလာကန္႔လန္႔ျဖစ္ေနေသာ ယဥ္ေက်းမႈမ်ဳိးကို ေရႇာင္ရႇားပယ္ခြါႏိုင္ၾကပါေစ'ဟူ၍ သတိေပး ႏႈိးေဆာ္ေရးသား တင္ျပခဲ့သည္။
ထိုသို႔ ေခတ္ေရစီးေၾကာင္းႏႇင့္ အတူစီး၀င္ေနေသာ တုိင္းတစ္ပါး ယဥ္ေက်းမႈ အ၀တ္အဆင္မ်ားကို ျမန္မာလူမ်ဳိး၊ အထူးသျဖင့္ လူငယ္တုိ႔သည္ လုိအပ္သည္ထက္ လြန္ကဲစြာ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ ေသြဖြည္ေသာ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈမ်ဳိး မျပဳသင့္ေပ။ ေခတ္ဟူေသာ ေရစီးေၾကာင္းသည္ တသြင္သြင္ စီးဆင္းေနသည္မႇန္ေသာ္လည္း ေခတ္ႏႇင့္အညီ သ႐ုပ္ပ်က္ ယဥ္ေက်းမႈမဲ့ အ၀တ္အဆင္မ်ားကို အေလးထား ၀တ္ဆင္ေနမႈထက္ ျမန္မာ့လူေနမႈစနစ္၊ အစဥ္အလာ ယဥ္ေက်းမႈႏႇင့္ေလ်ာ္ညီသည့္ ေခတ္မီေသာ အ၀တ္အဆင္မ်ားကို ၀တ္ဆင္သင့္ေပသည္။ေခတ္မီျခင္းႏႇင့္ သ႐ုပ္ပ်က္ျခင္းတို႔သည္ အႏႇစ္သာရျခင္း မတူညီေပ။ ေခတ္မီေသာ၊ အ၀တ္အထည္မ်ားကို သပ္သပ္ရပ္ရပ္၀တ္ဆင္ျခင္းသည္ ေခတ္လည္းမီသည္ ေခတ္ႏႇင့္လည္း ညီသည္။ တင့္တယ္၍ ဣေျႏၵလည္း ရေပသည္။ သ႐ုပ္ပ်က္ေသာ လည္ဟိုက္၊ ေဘးကြဲ၊ ေနာက္ကြဲ၊ စကတ္ တိုစေသာ မလံု႔တလံု ၀တ္စားဆင္ယင္မႈမ်ားသည္ အျမင္မေတာ္ ဆင္ေတာ္ႏႇင့္ခေလာက္ဟူေသာ ဆို႐ိုးကဲ့သို႔ လူ၏ ဣေျႏၵႏႇင့္သိကၡာ၊ တန္ဖိုးတို႔ကို ထိပါးက်ဆင္းေစသည္။
ျမန္မာလူမ်ဳိးတုိ႔သည္ မိမိတို႔၏ ယဥ္ေက်းမႈ အ၀တ္အဆင္ကို တန္ဖိုးထားျမတ္ႏိုးသူတို႔ ျဖစ္သည္။ ေရႇးျမန္မာမင္းမ်ားလက္ထက္ ေခတ္အဆက္ဆက္တြင္ ျမန္မာအမ်ဳိးသားႏႇင့္ အမ်ဳိးသမီး၀တ္စံုမ်ားကုိသာ အျမတ္တႏိုး ၀တ္ဆင္ခဲ့ၾကသည္။ ကိုလိုနီေခတ္တြင္ အေနာက္တိုင္းယဥ္ေက်း မႈကို အထင္ႀကီး၍ အတုခိုး၀တ္ဆင္ကာ 'အေမေက်ာ္ ေဒြးေတာ္လြမ္းေနသူမ်ား'ကို ၀ံသာႏု အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ မ်ဳိးခ်စ္ပုဂၢိဳလ္မ်ားက ဆန္႔က်င္ တုိက္ပြဲ၀င္ ခဲ့ၾကသည္။ ကိုလိုနီေခတ္တြင္ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးအခ်ဳိ႕၏ ပါးလႊာေသာ မႇန္ႏိုင္လြန္အက်ႌမ်ား ၀တ္ဆင္ျခင္း၊ ႏိုင္ငံျခားပံုစံ အ၀တ္အထည္မ်ား ၀တ္ဆင္ျခင္းတို႔ကို မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ရႇိေသာ ကာတြန္းဆရာႀကီးမ်ားက ေရးဆြဲ သေရာ္ခဲ့ၾကသည္။ အေနာက္တုိင္းယဥ္ေက်းမႈ အ၀တ္အစားကို အထင္ႀကီးေလးစား ၀တ္ဆင္ေနသူမ်ားကိုလည္း စာေရးဆရာႀကီးဦးလတ္သည္ ေရႊျပည္စိုး၀တၴဳတြင္ 'ေမာင္ ေသာင္းေဖ၏ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈ' ျဖင့္ ေလႇာင္ေျပာင္သေရာ္ ေရးဖြဲ႔ခဲ့သည္။
အ၀တ္အဆင္သည္ လူတို႔၏ စိတ္ေနသေဘာထားႏႇင့္ ဆက္စပ္ေနသည္။ လူတစ္ဦးခ်င္း စိတ္ေနစိတ္ထားကို အ၀တ္အဆင္ျဖင့္ အကဲခတ္ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္သည္။ အ၀တ္အဆင္ကို ၾကည့္၍ ေပါ့တန္သူ၊ ေလးနက္သူ၊ တည္ၾကည္သူ၊ ေမာက္မာပလႊားသူ စသည္ျဖင့္ ခန္႔မႇန္းႏုိင္သည္။ အထူး သျဖင့္ သ႐ုပ္ပ်က္ေသာ၊ အရႇက္ကင္းမဲ့ေသာ အ၀တ္အဆင္မ်ားသည္ လူ႔သိကၡာႏႇင့္တန္ဖိုးကို ေလ်ာ့က်ေစသည္။ ေခတ္ဆန္ေသာ၊ ေခတ္ေရႇ႕ေျပးေသာ၊ ဣေျႏၵသိကၡာမဲ့ေသာ အ၀တ္အဆင္ထက္ ႐ိုး႐ိုးႏႇင့္ယဥ္ယဥ္ ၀တ္ဆင္မႈသည္ တန္ဖိုးရႇိသည္။ စိန္ေရႊဆင္၍ မယဥ္၊ ဣေျႏၵဆင္မႇယဥ္ သည္ဟူေသာ ဆို႐ိုးစကားသည္ ႐ိုး႐ိုးႏႇင့္ယဥ္ယဥ္ ၀တ္ဆင္ျခင္း၏ အႏႇစ္သာရပင္ျဖစ္သည္။
အ၀တ္အဆင္သည္ လူ၏ ဂုဏ္သိကၡာႏႇင့္ အေျခအေနကို ထင္ဟပ္ေဖာ္ျပေနသည္။ ျမန္မာ့ဆို႐ိုးစကားမ်ားတြင္ 'အသက္ႏႇင့္လူမလုပ္ အရႇက္ႏႇင့္လူလုပ္သည္' ဟူ၍ ဆို႐ိုးရႇိသည္။ ယင္းဆို႐ိုးသည္ ျမန္မာတို႔၏ အရႇက္အေၾကာက္ကို တန္ဖိုးထားမႈ၊ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈ ေလာ္လီျခင္း မျပဳရန္ လမ္းညႊန္ခ်က္ျဖစ္သည္။ စာမရီသားေကာင္တုိ႔သည္ အေမြးအမႇင္ကို ခံုမင္ျမတ္ႏိုးသျဖင့္ အသက္အေသခံသည့္နည္းတူ၊ ျမန္မာ အမ်ဳိးသမီးတို႔သည္လည္း အ၀တ္အဆင္ႏႇင့္ ဂုဏ္သိကၡာကို မလဲလႇယ္သင့္ေပ။ အ၀တ္အဆင္သည္ လူ႔တန္ဖိုးကို ေဖာ္ျပသည့္ မႇတ္ေက်ာက္ျဖစ္သည္။ ျပဒါး တုိင္သဖြယ္ ျဖစ္သည္။
လူ႔သဘာ၀တြင္ အေကာင္းႏႇင့္အဆိုးဟူ၍ ရႇိေနသည္။ ယဥ္ေက်းျခင္းႏႇင့္ ႐ိုင္းစိုင္းျခင္းတို႔သည္လည္း ဒြန္တြဲေနသည္။ လူသည္ အေကာင္းျမင္ေသာ၊ ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႔ေသာ၊ အေၾကာင္းအရာမ်ားကိုသာ ျမတ္ႏိုးေသာ သေဘာရႇိသည္။ အ၀တ္အဆင္တြင္လည္း ျမန္မာမႈကို အေျခခံေသာ ျမတ္ႏိုးေသာ ႐ိုး႐ိုးယဥ္ယဥ္၀တ္စား ဆင္ယင္မႈႏႇင့္ ေခတ္ေရစီးေၾကာင္းႏႇင့္အညီ ပရမ္းပတာ၀တ္ဆင္ျခင္းဟူ၍ ဒြန္တြဲရႇိေနသည္။ ျမန္မာမႈအသိုင္းအ၀န္းႏႇင့္ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈနယ္ပယ္တြင္ ႐ိုး႐ိုးႏႇင့္ယဥ္ယဥ္ ၀တ္ဆင္မႈသည္ ျမန္မာလူမ်ဳိးႏႇင့္ ယဥ္ေက်းမႈ အဆင့္အတန္းကို ဂုဏ္တင္ေဖာ္ညႊန္းေနသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ သ႐ုပ္ပ်က္ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈျဖင့္ ျမန္မာတို႔၏ အလႇ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဣေျႏၵႏႇင့္ သိကၡာတို႔ကို မဖ်က္ဆီးသင့္ေပ။ ႐ိုး႐ိုးႏႇင့္ယဥ္ယဥ္ ၀တ္ဆင္ျခင္းျဖင့္ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ၊ အလႇအပ၊ အသိမ္အေမြ႕၊ အတင့္အတယ္မ်ားကို ေဖာ္ေဆာင္ၾကရမည္မႇာ ျမန္မာလူငယ္တို႔၏ တာ၀န္ဟု ထင္ျမင္မိပါသည္။
Written by လႇျမင့္(ရန္ကုန္တကၠသိုလ္)
Eleven Media Group
႐ိုး႐ိုးယဥ္ယဥ္ တို႔၀တ္ဆင္
Reviewed by သစ္ထူးလြင္
on
19:52
Rating:
No comments:
Post a Comment