ဒဏ္ခတ္မႈ႐ုပ္သိမ္းေရး ျပဳျပင္ေရးအေပၚ မူတည္

ပထမဆံုးသံအမတ္ ရန္ကုန္ အေမရိကန္သံ႐ံုးမွာ သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြ က်င္းပစဥ္။ (ဇူလုိင္လ ၂၀ ရက္၊ ၂၀၁၂။)

ျမန္မာႏုိင္ငံ အေပၚ ကုန္သြယ္ေရး ပိတ္ဆို႔အေရး ယူမွႈကို ေနာက္ထပ္ သံုးႏွစ္သက္ တမ္းတိုးဖို႔ အေမရိကန္ အထက္ လႊတ္ေတာ္ ဘ႑ာေရးေကာ္ မတီက ဗုဒၶဟူးေန႔တုန္းက မဲခြဲဆံုးျဖတ္ ခဲ့ေပမဲ့ လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဒီမိုကေရစီ တိုးတက္ မႈျဖစ္စဥ္ေတြ ကိုၾကည့္ၿပီးေတာ့ အေမရိကန္က ကုန္သြယ္ေရး ပိတ္ဆို႔ အေရးယူမႈေတြကို ခ်က္ျခင္းဖယ္ ရွားေပးဖို႔ရွိတယ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဆုိင္ရာ အေမရိကန္ သံအမတ္သစ္ ဒဲရစ္မစ္ခ်ယ္က ေျပာလုိက္ပါတယ္။ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲမွာ ေျပာၾကားသြားခဲ့ပါ တယ္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕က အေမရိကန္သံ႐ံုးမွာ ပထမဆံုးအႀကိမ္ျပဳလုပ္တဲ့ အေမရိကန္သံအမတ္သစ္ ဒဲရက္ခ္၊ မစ္ခ်ယ္က ဒီကေန႔ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲအေၾကာင္းကိုေတာ့ ရန္ကုန္အေျခစိုက္၊ ဗီြအိုေအ သတင္းေထာက္ ကိုရဲေက်ာ္ေအာင္က သတင္းပို႔ထားပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ကုန္သြယ္ေရး ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈကို ေနာက္ထပ္ သံုးႏွစ္သက္တမ္းတိုးဖို႔ အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္ ဘ႑ာေရးေကာ္မတီက ဗုဒၶဟူးေန႔မွာ မဲခြဲဆံုးျဖတ္အၿပီး ျမန္မာႏိုင္ ငံမွာ ဒီေန႔လုပ္တဲ့ အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီး ဒဲရက္ခ္မစ္ခ်ယ္ရဲ႕ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ရဲ႕ ဒီမို ကေရစီ တိုးတက္မႈျဖစ္စဥ္ေတြကိုၾကည့္ၿပီး အေမရိကန္က ကုန္သြယ္ေရး ပိတ္ဆို႔အေရးယူ မႈေတြကို ခ်က္ျခင္းဖြင့္ဖို႔ရိွပါတယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

သြင္းကုန္မ်ား တားျမစ္မွႈေတြကို ဆက္လက္ သက္တမ္းတိုးဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ဟာ အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္ ဘ႑ာေရးေကာ္မတီက ဆံုးျဖတ္ခဲ့တာ ျဖစ္ေပမဲ့ အမရိကန္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းက သမၼတဦးေဆာင္တဲ့ အစိုးရအဖြဲ႔ကေနၿပီး ကုန္သြယ္ေရး ပိတ္ဆို႔အေရးယူမွႈေတြကို ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ ဒီမိုကေရစီ တိုးတက္မႈေတြေပၚမူတည္ၿပီး ေျဖေလ်ာ့႐ုပ္သိမ္းေပးႏိုင္တယ္လို႔ သူက အခုလို ေျပာျပခဲ့ ပါတယ္။

“က်ေနာ္တို႔အစိုးရပိုင္းအေနနဲ႔လည္း လႊတ္ေတာ္ကို တင္ျပလာတဲ့ Sanction ကို ႐ုပ္သိမ္းဖို႔ လုပ္ေပးႏုိင္ပါတယ္။ က်ေနာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုလာတဲ့ကာလက တိုးတက္မႈေတြကို အစိုးရအဖဲြ႔ကို တင္ျပခဲ့လို႔ အခုဆုိရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ ေရာက္ရွိလာသလို သံအမတ္ႀကီး အဆင့္ ျပန္လည္ထားရွိခဲ့ တာေတြလည္း ျဖစ္လာတာပါ။”

ကုန္သြယ္ေရးတားျမစ္မႈ ဥပေဒကို ၂၀၀၃ ခုႏွစ္က စတင္ခ်မွတ္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ဇူလိုင္လကုန္အတြင္း သက္တမ္းကုန္ဆံုးေတာ့မွာမို႔ သက္တမ္းတိုးဖို႔ အေမရိကန္အထက္လႊတ္ေတာ္က လုပ္ေဆာင္ ခ့ဲတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဥပေဒမွာ ကုန္သြယ္ေရးတားျမစ္မႈကို အိမ္ျဖဴေတာ္က သက္ညႇာေလွ်ာ့ေပါ့ခြင့္နဲ႔ ရပ္ဆိုင္းခြင့္ရွိတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားတဲ့အေပၚ သူက အခုလို ေျပာျပသြားခဲ့တာပါ။ မၾကာေသးခင္က အေမရိကန္ သမၼတ ဘာရက္ခ္၊ အိုဘားမားက အေမရိကန္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း႐ွင္ေတြအေနနဲ႔ ျမန္ မာႏိုင္ငံမွာ ရင္းးႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံနိင္ၾကၿပီလို႔ ေျပာၾကားခဲတာေၾကာင့္ အေမရိကန္ ေကာ္ပိုရိတ္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ မၾကာမီ လာေရာက္ရင္းႏွီးေတာ့မွာျဖစ္တယ္လို႔လည္း သူက ဆိုပါတယ္။ စီးပြားေရးအရ ပြင့္လင္းမႈေတြဟာ သယံဇာတလုပ္ငန္းေတြမွာ အလြန္အေရးႀကီးတယ္ လို႔လည္း အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီး ဒဲရစ္မစ္ခ်ယ္က ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။

“တုိင္းျပည္ထဲစီးဝင္လာတဲ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြအားလံုးကို အရပ္ဘက္လူ႔အဖဲြ႔အစည္းေတြဆီ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေစာင့္ၾကည့္ႏုိင္ေရးအတြက္  ဒီသတင္း အခ်က္အလက္ေတြက အေထာက္ အကူျဖစ္မယ္လို႔ က်ေနာ္ ယံုၾကည္ပါတယ္။ စီးပြားေရးပြင့္လင္းမႈက သယံဇာတ တူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းေတြမွာ အင္မတန္ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံထားတဲ့ ေငြပမာဏ ႀကီးမားၿပီး ျမန္မာ့ေရနံနဲ႔ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔လုပ္ငန္းလို ႏိုင္ငံပိုင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြက ႏိုင္ငံေတာ္ ရဲ႕ အေမြအႏွစ္ျဖစ္တဲ့ သဘာဝ သယံဇာတေတြကို စီမံခန္႔ခဲြၾကရ တာျဖစ္လို႔ပါ။ ဒါေၾကာင့္ MOGE လို ႏိုင္ငံပိုင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းနဲ႔ ပတ္သက္မယ့္ အေမရိကန္ ကုမၸဏီေတြအတြက္ အထူး လိုအပ္ခ်က္ေတြကို က်ေနာ္တို႔ဘက္က သတ္မွတ္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။”

အေမရိကန္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ျပည္တြင္းမွာ  ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြမွာသာမက ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး လုပ္ငန္း စဥ္ေတြမွာလည္း ေလးေလးနက္နက္ တိုးျမႇင့္လုပ္ေဆာင္သြားမယ္လို႔ သူက ေျပာခဲ့ပါေသးတယ္။ USAID အေနနဲ႔ ျပည္တြင္းမွာ စားနပ္ရိကၡာ လိုအပ္ေနတဲ့ေနရာေတြအတြက္လည္း အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၃ သန္း ေထာက္ပံ့ေပးခဲ့ပါတယ္။

“ဒီကေန႔မွာေတာ့ ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းက ေနရပ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးရတဲ့ ျပည္ သူေတြအတြက္ ေဒၚလာ သံုးသန္းဖုိး စားနပ္ရိကၡာ အကူအညီေပးမယ့္ အေၾကာင္းကို ေၾကညာလို ပါတယ္။ USAID ရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ စားနပ္ရိကၡာ႐ံုးကေနတဆင့္ ကမၻာ့စားနပ္ရိကၡာ အစီအစဥ္ ကို က်ေနာ္တို႔ ေဒၚလာ သံုးသန္း လႉဒါန္းလိုက္တာပါ။ ဒီလႉဒါန္းေငြနဲ႔ WFP က ဆန္ မက္ထရစ္ တန္ခ်ိန္ ၃,၄၀၀ ဖိုးေလာက္ ဝယ္ယူမွာျဖစ္ၿပီး ဒါဟာ လူ ၅,၅၀၀ အတြက္ ၆ လစာ အကူအညီျဖစ္ပါ လိမ့္မယ္။ ဒီဆန္ေတြကို ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းက အစိုးရထိန္းခ်ဳပ္ထား ရာ ေဒသေတြမွာေရာ အစိုးရထိန္းခ်ဳပ္မႈ မရွိတဲ့ ေဒသေတြမွာပါရွိေနၾကတဲ့ ေနရပ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပး လာရတဲ့သူေတြကို WFP က ျဖန္႔ေဝေပးသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။”

ဒီကေန႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ အေမရိကန္သံ႐ံုးမွာျပဳလုပ္တဲ့ ဒီကေန႔ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲဟာ ဒဲရက္မစ္ခ်ယ္ ရဲ႕ အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီးအျဖစ္ ခန္႔အပ္ခံရၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ပထမဆံုးျပဳလုပ္တဲ့ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲျဖစ္ၿပီး အရပ္ဘက္လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ဒီမိုကေရစီတိုးတက္ေရးေတြမွာUS-AID က ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးသြားမယ္လို႔ အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီး ဒဲရက္ခ္၊ မစ္ခ်ယ္က ကတိျပဳသြားခဲ့ပါတယ္ခင္ဗ်ား။

ကိုရဲေက်ာ္ေအာင္ - ဗီြအုိေအ ျမန္မာပိုင္း