ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေပၚ အၾကည္ညိဳပ်က္ေစရန္ ျမန္မာအစိုးရက ရခိုင္ပဋိပကၡျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ေနသေလာ

(12 June 20 ရက္စြဲပါ The Week မွ Edward Loxton ေရးသားေသာ Is Burma inciting Rakhine conflict discredit Aung San Suu Kyi? ကိုဘာသာျပန္ဆိုသည္)

ျမန္မာႏိုင္ငံအေနာက္ဖက္ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ဘာသာေရးႏွင့္ ဆက္ႏြယ္ေသာ ျပင္းထန္သည့္ျဖစ္ရပ္မ်ား ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚလွ်က္ရွိရာ ေပၚျပဴလာျဖစ္လြန္းလွေသာ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား ယံုၾကည္မႈနည္းသြားေစရန္ႏွင့္ စစ္တပ္အေပၚေနာက္ခံျပဳေသာ အာဏာျဖစ္တည္မႈကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ၿခိမ္းေျခာက္လာမႈအား အားနည္းသြားေစရန္ အစိုးရ၏ အကြက္ခ်စီစဥ္မႈ၏ တစိတ္တပိုင္း ျဖစ္မည္ေလာဟု သံသယမ်ားလည္းႀကီးထြားလာသည္။

“ဒီျဖစ္စဥ္ဟာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ယံုၾကည္ထားသလို သူ႕ဘာသာျဖစ္လာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အေသအခ်ာ စီမံထားတယ္ဆိုတာ သိသာေနပါတယ္”ဟု ျမန္မာ့အေရးကြ်မ္းက်င္သူ စာေရးဆရာ Bertil Lintner ကေျပာသည္။ ၎၏ “Great Game East” ဆိုသည့္ စာအုပ္မွာ ထြက္ရွိခါနီးၿပီျဖစ္၍ အိႏိၵယအေရွ႕ဘက္မွ ႏိုင္ငံတစ္ခု၏ အာဏာအတြက္ ကစားေနမႈမ်ားကို ေရးသားထားသည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ မြတ္ဆလင္႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာရခိုင္္အသိုင္းအဝိုင္းၾကားတြင္ ျဖစ္လ်က္ရွိေသာ ပဋပကၡမွာ ရက္သတၱပတ္တစ္ပတ္ခန္႔ရွိၿပီျဖစ္ၿပီး ယခုအခ်ိန္အထိ တစ္ဒါဇင္ခန္႔ေသဆံုးခဲ့ၿပီး၊ အိမ္ရာႏွင့္ခ်ီ၍ မီးေလာင္ဆံုး႐ံႈးခဲ့သည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ဘာသာေရးႏွင့္ လူမ်ိဳးေရးအရတင္းမာမႈမ်ားမွာ အၿမဲတေစ ျဖစ္ပြားလ်က္ရွိေနသည္။ ထိုေဒသရွိ ႐ိုဟင္ဂ်ာအနည္းစုမွာ အေျခခံရပိုင္ခြင့္အမ်ားစု မရၾကေပ။ ျမန္မာႏိုင္ငံသားျဖစ္ေနသူ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားပင္အခြင့္အေရး မရၾကေပ။ ရိုဟင္ဂ်ာေယာက်ၤားအမ်ားစုသည္ ရာႏွင့္ ေထာင္ႏွင့္ခ်ီ၍ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္သို႔ ကုန္းလမ္းမွလည္းေကာင္း၊ ေလွမ်ားျဖင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ မေလးရွားႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကသည္။ အိမ္နီးျခင္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္တြင္ပင္ ၎တို႔ကို တရားမဝင္ ဝင္ေရာက္လာသူမ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားသည္။

အခ်ိန္အတန္ၾကာ ငုပ္လွ်ိဳးေနေသာတင္းမာမႈမ်ားသည္ အဘယ့္ေၾကာင့္ ယခုလိုအခ်ိန္မ်ိဳးတြင္ ေပါက္ကြဲထြက္္လာရသနည္း ဆိုသည္ကို ျမန္မာ့အေရးေစာင့္ၾကည့္ေနသူမ်ားက ေမးျမန္းလ်က္ရွိသည္။ ယခုအခ်ိန္သည္ အရပ္သားအစိုးရသစ္အတြက္ ႏိုင္ငံေရးအရ ေျဖေလ်ာ့မႈမ်ားႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥမ်ားတြင္ တိုးတက္မႈအနည္းငယ္အတြက္ ႏိုင္ငံတကာမွ ေထာက္ခံမႈမ်ားရေနခ်ိန္ျဖစ္သည္။

“အေျဖကရွင္းေနတာပဲ”ဟု Linter  က The Week သို႔ေျပာသည္။ “အစိုးရက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေထာက္ခံေပးမႈအေပၚ စိုးရိမ္မႈေတြ ရွိေနပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက ဗုဒၶဘာသာေတြၾကားမွာ မြတ္ဆလင္ဆန္႔က်င္ေရးစိတ္ဓါတ္ေတြ ႀကီးထြားလာေနတဲ့အခ်ိန္မွာ သူ႔အေနနဲ႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာဘက္ကရပ္တည္္္တဲ့ ေၾကညာခ်က္ထြက္ခဲ့ရင္ သူ႔ေပၚျပဴလာျဖစ္မႈကို ထိခုိက္ႏိုင္ပါတယ္။ တျခားတဖက္မွာလည္း သူ႔အေနနဲ႔ ဘာမွမေျပာဘဲ ၿငိမ္ေနရင္လည္း သူ႔ကိုေထာက္ခံတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးအုပ္စုေတြက စိတ္ပ်က္ၾကဦးမယ္”ဟု ၎ကေျပာသည္။

အမည္မေဖာ္လိုသူ ျမန္မာ့အေရးေလ့လာေနသူတစ္ဦးကလည္း သေဘာတူခဲ့သည္။

“ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ဆုပ္လဲစူး၊ စားလည္း႐ူးမယ့္ အေျခအေနမွာ ရွိေနပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕သိကၡာကို အႀကီးအက်ယ္ထိခုိက္ၿပီး ေပၚျပဴလာ ျဖစ္မႈကို ေလ်ာ့နည္းေစမယ့္ ခက္ခဲတဲ့အေျခအေနကို ရင္ဆုိင္္ေနရပါတယ္”ဟု ဆိုသည္။

London School of Economics မွ ဖဲလိုးတစ္ဦးျဖစ္သူ ေမာင္ဇာနည္ကလည္း ယခုပဋိပကၡမွေန၍ အစိုးရ အက်ိဳးအျမတ္ထြက္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ အစိုးရစစ္တပ္က တုိင္းရင္းသားအုပ္စုေတြအေပၚ စစ္ဆင္ေရးေတြ လုပ္ေနတဲ့အေပၚက်ေနေသာအာ႐ံုမ်ားကို ရခိုင္ျပည္နယ္သို႔ေျပာင္း၍ က်ေစေသာေၾကာင့္ဟုဆုိသည္။

ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ တုိက္ပြဲမ်ားျပင္းထန္လ်က္ရွိရာ Linter သည္ မၾကာမီက တ႐ုတ္-ျမန္မာနယ္စပ္သို႔ သြားေရာက္ခဲ့ၿပီး တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဘက္၌ ကခ်င္ဒုကၡသည္ သံုးသိန္းခန္႔ထိရွိေၾကာင္း အတည္ျပဳခဲ့သည္။

ယခု ရခိုင္ပဋိပကၡသည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အတြက္ အေရးပါလာေသာအခ်ိန္တြင္ ထြက္ေပၚလာျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း Linter ကေထာက္ျပသည္။ သူသည္ ဇြန္လ ၁၅ ရက္ေန႔မွစ၍ ဥေရာပခရီးစဥ္ကို စတင္ရန္္ျပင္ဆင္လွ်က္ရွိသည္။

“ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႕ ရခိုင္ျပည္နယ္က ျပင္းထန္တဲ့ျဖစ္ရပ္နဲ႕ပတ္သက္ၿပီး ျပည္သူကို ေၾကညာခ်က္ထုတ္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။ ဒါဟာ သိပ္ကိုခက္ခဲတဲ့ စိန္ေခၚမႈပါပဲ။ အခန္႔မသင့္ရင္ သူရဲ႕ ဥေရာပခရီးစဥ္ေတာင္ ဖ်က္သိမ္းႏိုင္ပါတယ္”ဟု ၎ကေျပာသည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ယခုတစ္ပတ္၌  သူ႔အေပၚ ျပင္းထန္စြာေထာက္ခံခဲ့ေသာ လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူႏွစ္ဦးက ႐ိုဟင္ဂ်ာဆန္႔က်င္ေရး ေၾကညာခ်က္မ်ားထုတ္ခဲ့ရာ စိတ္ထဲတြင္ တမ်ိဳးတမည္ခံစားရမည္ဟု ယူဆရသည္။

“႐ိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ တိုင္းရင္းသားအုပ္စုထဲမွာ မပါဝင္ပါဘူး”ဟု ၈၈ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကိုကိုႀကီးက ေျပာခဲ့သည္။

“အခုုျဖစ္ရပ္ရဲ႕ရင္းျမစ္က နယ္စပ္ကိုျဖတ္ၿပီး ႏိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္ေတြက လာတာပါ”ဟု ၎က ေျပာသည္။

“လူ႕အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားေနသူတစ္ဦးဟု ယူဆရသူတစ္ဦးဆီက ဒီလိုေျပာၾကားခဲ့တာ အံ့ၾသစရာေကာင္းပါတယ္။ ဒီေျပာဆိုခ်က္ဟာ အစိုးရက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈေတြ အဟန္႔အတားျဖစ္ေအာင္လုပ္ႏိုင္ေအာင္ အတိုက္အခံေတြကို ကိုင္တြယ္ရန္ ႀကိဳးစားေနတယ္လို႔ ယံုၾကည္ေနမႈကို မ်ားစြာအေထာက္အကူ ျဖစ္ေစပါတယ္”ဟု အေနာက္ႏိုင္ငံမွ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူတစ္ဦးက ေျပာသည္။

by Transparency မွ ဘာသာျပန္ဆုိသည္။
yangon chronicle