သူတို႔ဆက္ၿပီး မေစာင့္ႏိုင္ေတာ့ဘူး

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လႊတ္ေတာ္ထဲ ေရာက္တဲ့အထိ သူတို႔ မေစာင့္ႏိုင္ေတာ့။ ပိတ္ဆို႔မႈေတြ ႐ုပ္သိမ္းဖို႔ ဥေရာပသမဂၢ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးေတြ စည္းေဝးတဲ့အထိ သူတို႔ မေစာင့္ႏိုင္ေတာ့။ ပိုမိုလုံၿခဳံစြာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ အာမခံတဲ့အထိ သူတို႔ မေစာင့္ႏိုင္ေတာ့။
အဲဒီအစား ရန္ကုန္မွာ လုပ္တဲ့ပြဲက ဘာေတြရမွာလဲဆိုၿပီး ဂနာမၿငိမ္ တႂကြႂကြ ျဖစ္ေနသူေတြကေတာ့ ကမာၻတလႊား ေရနံနဲ႔ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ တူးေဖာ္ေရး ကုမၸဏီ ႀကီးငယ္ေတြရဲ႕ အမႈေဆာင္အရာရွိေတြပါပဲ။

ေရနံႏွင့္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ တင္ပို႔ေရးမွာ တရုတ္ႏိုင္ငံအတြက္ အေရးပါတဲ့ ေက်ာက္ျဖဴေရနက္ဆိပ္ကမ္း တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းခြင္တခု (ဓာတ္ပုံ-ဧရာဝတီ)

“Gearing Up for the Emerging Oil and Gas Opportunities” (ေပၚထြန္းလာေနေသာ ေရနံႏွင့္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ဆိုင္ရာ အခြင့္အလမ္းမ်ားအတြက္ အရွိန္ျမႇင့္ျခင္း) လို႔ အမည္ရတဲ့ အစည္းအေဝးက စြဲေဆာင္မႈ အေတာ္ရွိပါတယ္။ ႏိုင္ငံ ၂၀ က ဒါဇင္နဲ႔ခ်ီတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတြဟာ ကမ္းလြန္နဲ႔ ကုန္းတြင္းလုပ္ကြက္ ၃၀ က အလုပ္ျဖစ္ႏိုင္ေခ် ဒါမွမဟုတ္ ဒိထက္ ဘာပိုရႏိုင္မလဲဆိုတာ လက္မလႊတ္ရဖို႔ တက္ခဲ့ၾကပါတယ္။
“ျမန္မာ့ကမ္းလြန္နဲ႔ ကုန္းတြင္း ရင္းျမစ္ေတြကို ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြ ဘယ္လို ျငင္းထုတ္ႏိုင္မွာလဲ။ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္သစ္ကို စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔ထားတာေတြ ဖယ္ပစ္ဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေစာင့္ဆိုင္းရင္း တဖက္မွာ အက်ိဳးအျမတ္ႀကီးတဲ့ စီးပြားေရး သေဘာတူညီမႈေတြ လုပ္ဖို႔၊ ရလာဖို႔ ႏိုင္ငံတကာ ေရနံနဲ႔ေလာင္စာ ကုမၸဏီအရာရွိေတြက စီမံျပင္ဆင္ေနခဲ့ပါတယ္” လို႔ ရန္ကုန္ပြဲကို စီစဥ္တဲ့ စင္ကာပူက Center for Management Technology (CMT) က တာဝန္ရွိသူေတြက ေျပာပါတယ္။
ဒီလို အေနအထားေတြ ျဖစ္လာဖို႔ ရန္ကုန္မွာ မတ္လ ၂၇ က ၂၉ အထိ သုံးရက္ၾကာ လုပ္ခဲ့တဲ့ပြဲကို   ျမန္မာ့စြမ္းအင္ဝန္ႀကီးဌာနက ဖန္တီးခဲ့တာပါ။ ဂ်ပန္၊ အေမရိကန္၊ ၿဗိတိန္၊ ဩစေၾတးလ်၊ ဂ်ာမဏီ၊ ျပင္သစ္၊ ဆြစ္ဇာလန္၊ ေတာင္ကိုရီးယား၊ ထိုင္း၊ စင္ကာပူ၊ တ႐ုတ္တို႔က ကုမၸဏီကိုယ္စားလွယ္ေတြကို ဝန္ႀကီးဦးသန္းေဌးက “ခင္ဗ်ားတို႔ အခုအခ်ိန္ေလာက္ ျမန္မာျပည္လာဖို႔၊ ေရနံနဲ႔ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ဆိုင္ရာ အခြင့္အလမ္းေတြ ရွာေဖြဖို႔ ေကာင္းတာ မရွိဘူး” လို႔ ဆိုတယ္။
ကုမၸဏီနာမည္ေတြ တပ္ေျပာရရင္ Nippon Oil & Gas Exploration, Total, Mitsui & Co, Chevron, PTT of Thailand, Salamander Energy, CNOOC, Roc Oil, ENI, Perenco Holdings, Shell, Coastal Energy, Mitsubishi Corporation, Japan Oil Gas and Metals National Corporation, Fichtner Gmbh & Co, GS Engineering & Construction, Sumitomo နဲ႔ Todd Corporation တို႔ ပါပါတယ္။
ျမန္မာ့စြမ္းအင္ဝန္ႀကီးဌာန စီမံကိန္းေရးဆြဲေရး ညြန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ ဦးထင္ေအာင္က ျမန္မာေရနံသိုက္ဟာ စည္ေပါင္း သန္း ၁၄၀ နီးနီး ရွိၿပီး သဘာဝဓာတ္ေငြ႔သိုက္ကလည္း ကုဗေပ ၁၁.၄ ထရီလီယံ ထု ရွိတယ္လို႔ “အတည္ျပဳ” ႏိုင္ေၾကာင္း ရန္ကုန္ပြဲမွာ ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေခတ္ေပၚတိုင္းထြာေရးစနစ္ေတြ၊ စဥ္ဆက္မျပတ္ ေလ့လာေရးေတြနဲ႔ ႏွစ္ ၂၀ ေဝးကြာခဲ့ရတဲ့ အေနအထားကို ေထာက္ျပၿပီး ဒီကိန္းဂဏန္းကို တခ်ိဳ႕က သံသယရွိၾကပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ အရင္က ေရနံနဲ႔ဓာတ္ေငြ႔ကိစၥဆိုရင္ ျမန္မာ့ ေရနံနဲ႔ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔လုပ္ငန္း (Myanmar Oil and Gas Enterprise – MOGE) နဲ႔ သေဘာတူညီခ်က္ ယူရတာမို႔ အခုလည္း MOGE နဲ႔ ဘယ္လိုပတ္သက္မႈရွိမလဲ။ MOGE ဆိုတာ အစိုးရေအဂ်င္စီျဖစ္ေပမယ့္ စစ္တပ္အက်ိဳးစီးပြားနဲ႔ မရွင္းမရွင္းမို႔ အခု ရရွိလာမယ့္ အက်ိဳးအျမတ္ေတြ ဘယ္လိုစီမံလို႔ ဘယ္သူေတြ ခံစားရမွာလဲဆိုတာ မရွင္းလင္းတာေၾကာင့္ MOGE ကေရာ  ပံုစံေျပာင္းမွာလားဆိုတဲ့ ေမးခြန္းေတြကလည္း ရွိေနပါေသးတယ္။
ေဒသတြင္း တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြ ဖြဲ႕ထားတဲ့ Oilwatch Southeast Asia ရဲ႕ တြက္ခ်က္မႈေတြအရ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ တေန႔ကို သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ ကုဗေပ ၁ ဘီလီယံ ေရာင္းေနရၿပီး တ႐ုတ္နဲ႔ ထိုင္းကို ေရာင္းဖို႔ ကတိေပးထားတာကို ထည့္တြက္ရင္ ၁.၆ ဘီလီယံ ကုဗေပအထိ ေရာင္းအားတက္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၁-၁၂ ဘ႑ာေရးႏွစ္အတြင္း ဓာတ္ေငြ႔ေရာင္းရေငြ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၃ ဘီလီယံရွိတယ္လို႕  Oilwatch က တြက္ပါတယ္။
“ဓာတ္ေငြ႔ေရာင္းရေငြေတြ ၿပီးခဲ့တဲ့ဆယ္စုႏွစ္မွာ ျခစားေနတဲ့ စစ္ဘက္ဦးေဆာင္မႈေၾကာင့္ အစေပ်ာက္ခဲ့ရပါတယ္။  ကမာၻေပၚမွာ အဆိုးဆုံး လူမႈညြန္းကိန္းေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံကို ပစ္ထားတယ္။ ေရနံနဲ႔ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔လုပ္ငန္းမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈက တိုင္းျပည္စီးပြားေရး စဥ္ဆက္မျပတ္ တိုးတက္မႈကိုျဖစ္ျဖစ္ လူထုအက်ိဳးစီးပြားကိုျဖစ္ျဖစ္ အေထာက္အပံ့ မျဖစ္ေစခဲ့ဘူး။ စစ္တပ္က ဆက္ၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေနသမွ်၊ ဒီမိုကေရစီ မရွိသမွ် ေရနံနဲ႔ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔လုပ္ငန္းဟာ ပြင့္လင္းျမင္သာလာမွာ မဟုတ္သလို တာဝန္ခံမႈလည္း ရွိလာမွာ မဟုတ္ဘူး” လို႔ Oilwatch က ညိွႏိႈင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ကလိမန္႔ ေဘာ္တစ္စတာက ေျပာပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ လတ္တေလာ တိုးတက္ျဖစ္ထြန္းလာတဲ့ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲလို ႏိုင္ငံေရးရလဒ္ေတြကို အေၾကာင္းျပဳလို႔ ႏိုင္ငံတကာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြက ျမန္မာျပည္ေစ်းကြက္ကို ျပန္ဝင္ဖို႔ ေျခလွမ္းလာၾကျပန္ပါၿပီ။
တကယ္လို႔ ၂၀၁၃ ေနာက္ပိုင္း အသစ္ရွာၿပီး ထြက္လာမယ့္ ေရနံနဲ႔ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ေတြက အက်ိဳးအျမတ္ေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ အသုံးျပဳႏိုင္ရင္ တိုင္းျပည္စီးပြားျပန္ဦးေမာ့ၿပီး အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းလာႏိုင္စရာ ရွိပါတယ္။
တကယ္တမ္းလည္း ျမန္မာျပည္က ေရနံနဲ႔ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔လုပ္ငန္းေတြ တိုးခ်ဲ႕ဖို႔ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံေငြနဲ႔ နည္းပညာေတြ လိုပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ကမ္းလြန္တူးေဖာ္ေရးနဲ႔ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး အေဆာက္အအံု ယႏၲရားေတြ တည္ေဆာက္လည္ပတ္ဖို႔ ဆိုတာ ႀကီးရင္ႀကီးသေလာက္ ေငြကုန္ေၾကးက်မ်ားတာမို႔ ျမန္မာကုမၸဏီေတြ ႏိုင္ငံျခားလုပ္ငန္းရွင္ကို လိုပါတယ္။
အေျခအေနၾကည့္ရတာ ကေနဒါ၊ ဩစေၾတးလ်၊ ဥေရာပ ကုမၸဏီေတြ မၾကာခင္ ေသြးတိုးစမ္း ျမႇဳပ္ႏွံတာေတြ စလုပ္မယ္လို႔ ထင္ရၿပီး Chevron လို ကုမၸဏီကေတာ့ ႐ႈပ္ေထြးတဲ့ အေမရိကန္ ပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္ေရး ဥပေဒေတြေၾကာင့္ ေနာက္က်က်န္ရစ္ပါလိမ့္မယ္။
ဥေရာပသမဂၢအေနနဲ႔ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ႐ုတ္သိမ္းေရးကို ဧၿပီ ၂၃ ရက္ ဘယ္လဂ်ီယံႏိုင္ငံ ဘရပ္ဆဲလ္ၿမိဳ႕မွာ က်င္းပမယ့္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးမ်ား အစည္းအေဝးမွာ ေဆြးေႏြးခ်မွတ္မႈမ်ား လုပ္ပါလိမ့္မယ္။ ပိတ္ဆို႔မႈေတြ အျမန္႐ုပ္သိမ္းသြားေစေရး ေရနံနဲ႔ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ ရွာေဖြတူးေဖာ္ေရး ကုမၸဏီႀကီးေတြက တိုက္တြန္းေနၾကပါတယ္။
(William Boot ၏ Oil Firms Scramble in ‘Klondike’ Black Gold Rush သတင္းေပးပို႕ခ်က္ကို ဆီေလွ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္သည္)

ဧရာ၀တီ