'အနာသိတယ္၊ ေဆးရႇိတယ္' ရႇမ္းတိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ ဦးခြန္ထြန္းဦးႏႇင့္ ေတြ႔ဆံုျခင္း

'အနာသိတယ္၊ ေဆးရႇိတယ္'
ရႇမ္းတိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ ဦးခြန္ထြန္းဦးႏႇင့္ ေတြ႔ဆံုျခင္း 
၁၉၈၈ခုႏႇစ္ ေအာက္တိုဘာလတြင္ ရႇမ္းအမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (SNLD) ကို ဦးေဆာင္တည္ေထာင္ခဲ့သူ၊ ၁၉၉၀ခုႏႇစ္ ေရြးေကာက္ပြဲ၌ ၀င္ေရာက္ယႇဥ္ျပိဳင္ခဲ့ျပီး ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလႇယ္ ျဖစ္ခဲ့သူ၊ ရႇမ္းတိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးအေနျဖင့္ ဒီမိုကေရစီအေရးအတြက္သာမက တိုင္းရင္းသားမ်ားအေရးကိစၥမ်ားတြင္ပါ အျမဲပါ၀င္လႈပ္ရႇားေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့သူ၊ ၁၉၉၃ခုႏႇစ္ အမ်ိဳးသားညီလာခံ အၾကိဳေဆြးေႏြးပြဲမ်ားသို႔ တက္ေရာက္ခဲ့ျပီး ညီလာခံကို ေက်ာခိုင္းသြားခဲ့သူ၊ ၂၀၀၅ခုႏႇစ္တြင္ ရႇမ္းျပည္ပညာရႇင္မ်ား အတိုင္ပင္ခံေကာင္စီဖြဲ႔စည္းမႈျဖင့္ ထိမ္းသိမ္းခံခဲ့ရသူ၊ ထို႔ေနာက္ ေထာင္ဒဏ္ ၉၃ ႏႇစ္ အမိန္႔ ခ်မႇတ္ခံခဲ့ရျပီး ဇန္န၀ါရီလ ၁၃ ရက္ေန႔တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ၏ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ အမိန္႔ျဖင့္ ေတာင္ငူအက်ဥ္းေထာင္မႇ ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္လာခဲ့သူ အသက္ ၆၉ႏႇစ္ရႇိ ရႇမ္းတိုင္းရင္းသားေခါင္ေဆာင္ ဦးခြန္ထြန္းဦးႏႇင့္ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခဲ့သည္မ်ားကို ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။

ေမး - ဦးခြန္ထြန္းဦးလို႔ ဆိုလိုက္တိုင္း SNLD(ရႇမ္းအမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္) ကို တြဲျမင္ၾကပါတယ္။ ၁၉၈၈ခုႏႇစ္ ေအာက္တိုဘာလမႇာ စတင္ဖြဲ႔စည္းခဲ့တယ္။ ၁၉၉၀ျပည္႕ႏႇစ္ေရြးေကာက္ ပြဲမႇာ ပါ၀င္ယႇဥ္ျပိဳင္တယ္။ NLD ျပီးရင္ အမတ္ေနရာ ဒုတိယအမ်ားဆံုး (၂၃ေနရာ) အႏိုင္ရရႇိခဲ့တယ္။ ဒီလိုအႏိုင္ရခဲ့ေပမယ့္ တစ္ပါတီတည္း သီးျခားျဖစ္မေနဘဲ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုပါတီ ၂၁ပါတီနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ ျပည္ေထာင္စုတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (UNLD)နဲ႔ပူးေပါင္းျပီး လုပ္ေဆာင္ခဲ့တာေတြ ရႇိခဲ့ပါတယ္။ေနာက္ျပီး UNLDနဲ႔ NLD ေတြ႔ဆံုျပီး ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္လမ္း ေၾကညာခ်က္အမႇတ္-၁ မႇာလည္း ဦးခြန္ထြန္းတို႔ ပါ၀င္လက္မႇတ္ထိုး ခဲ့ပါတယ္။ တစ္ဖက္မႇာလည္း NLD နဲ႔ ပိုျပီး နီးနီးကပ္ကပ္ရႇိခဲ့တာ ေတြ႔ရပါ တယ္။ ၁၉၉၃ ခုႏႇစ္ အမ်ိဳးသားညီလာခံ အၾကိဳေဆြးေႏြးပြဲေတြကိုလည္း တက္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၉၀ ျပည့္လြန္ အခ်ိန္တုန္းက ႏိုင္ငံေရးခံယူခ်က္နဲ႔ လုပ္ေဆာင္မႈေတြက ဘယ္လိုသေဘာေဆာင္ခဲ့ပါသလဲ။
ေျဖ - ကြၽန္ေတာ္ ၁၉၉၃ခုႏႇစ္က အမ်ိဳးသားညီလာခံ အၾကိဳေဆြးေႏြးပြဲ ေတြ တက္ခဲ့တယ္။ ထိုစဥ္က ႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္းက ကြၽန္ေတာ္သံုးပြင့္ဆိုင္လို႔ မသံုးခဲ့ဘူး။ by name နဲ႔ သံုးခဲ့တယ္။ by name နဲ႔သံုးတယ္ ဆိုတာက အဲဒီမႇာ ဦးေန၀င္းတို႔၊ ဦး ႏုတို႔၊ ဦးဗေဆြတို႔၊ ဦးေက်ာ္ျငိမ္းတို႔၊  ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ ဦးေအာင္ေရႊတို႔ေပါ့ဗ်ာ။ ေနာက္ျပီး အစိုးရေပါ့ေလ။ ပါခဲ့တယ္။ အဲတာေတြရယ္ တစ္ဖက္က တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြ ရယ္ေပါ့။ ဆိုလိုရင္းက ကြၽန္ေတာ္ မစၥတာ ပေရာ္ဖက္ဆာ ယို ဒိုယိုကိုဒါ လာတုန္းက စကားေျပာျဖစ္တယ္။ the only solution out ကိုေျပာပါဆိုေတာ့ the only solution out ကေတာ့ crapper type ပဲလို႔။ crapper type means ဆိုေတာ့ naturality the persent goverment at the political falsest ေပါ့ဗ်ာ။ ကြၽန္ေတာ္သူ႔ကို ေျပာျပလိုက္တယ္။ အဲဒီကေနျပီး ၁၉၉၄ ေရာက္ေတာ့ general assembly ကေန political crisis ေတြကို ေျဖရႇင္းဖို႔ဆိုျပီးေတာ့ ေတာင္းဆိုလာတယ္။
ေမး - အမ်ိဳးသားညီလာခံ အၾကိဳညႇိႏိႈင္းအစည္းအေ၀းေတြကို တက္ခဲ့ေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမႇာေတာ့ အမ်ိဳးသားညီလာခံကို ေက်ာခိုင္းလိုက္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ ေက်ာခိုင္းသြားခဲ့တာပါလဲ။ 
ေျဖ - ဟုတ္ျပီ။ ဒီလိုဗ်။ ၁၉၉၀ျပည့္ ႏႇစ္လြတ္လပ္ေရးေန႔ ဧည့္ခံပြဲမႇာ ကြၽန္ေတာ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႇဴးၾကီးေစာေမာင္ကို ကြၽန္ေတာ္ေတြ႔တယ္။ သူက ကြၽန္ေတာ့္ကို သူေျပာေနက် စကားအတိုင္းပဲ။ သူေျပာတာက ဦးခြန္ထြန္းဦးတဲ့။ သမိုင္းမႇာ ကြၽန္ေတာ္ တရားခံ မျဖစ္ခ်င္ဘူးတဲ့။ အဲဒီေတာ့ ဒါခင္ဗ်ားတို႔ပဲ ဆက္လုပ္ရမယ့္ ကိစၥ၊ ၄၇ ယူယူ၊ ၇၄ယူယူ၊ အသစ္ပဲ ေရးေရး ဆိုျပီးေတာ့ ေျပာသြားတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ ၁/၉၀က်မႇ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အေျမာက္အပစ္ခံရျပီးေတာ့ ဒီေရြးေကာက္ပြဲသည္ အာဏာအပ္ ႏႇင္းရန္မဟုတ္၊ constitution ေရး ရန္သာျဖစ္သည္။ ဆိုေတာ့ ျဖစ္ျပန္ေရာ၊ အဲလိုျဖစ္ေရာ၊ ေနာက္ေတာ့ အဲလို ကြၽန္ေတာ္တို႔က ေျပာတဲ့အခါက်ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို လက္မႇတ္ထိုးခိုင္းတယ္။ aggrement ေတာင္းတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ဗဟိုေကာ္ မတီ မခန္႔ရေသးဘူးဆိုေတာ့ မဟုတ္ဘူး၊ ခင္ဗ်ားတို႔ ဥကၠ႒ေတြပဲတဲ့။ ထိုးရမယ္ေပါ့ေလ။ ဟ အာဏာရႇင္ပါတီ မဟုတ္ဘူး။ ဒီမိုကေရစီပါတီလို႔ ေျပာလိုက္ေသးတယ္။ အဲတာ တစ္က႑ျပီးသြားေရာ၊ ေနာက္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အၾကိဳေဆြးေႏြးပြဲမႇာ အလုပ္သမားသမဂၢ၊ လယ္သမားသမဂၢပါတယ္ဆိုေတာ့ လက္ရႇိအခ်ိန္မႇာ လြတ္လပ္တဲ့ အလုပ္သမားသမဂၢ၊ လယ္သမားသမဂၢမႇ မရႇိတာ၊ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဘယ္လိုဖိတ္မလဲ။ အဲတာေတြ သူတို႔ အခ်ိန္မလိုဘူးလားလို႔ ေမးေသးတယ္။ ဆိုလိုရင္းကေတာ့ အစိုးရေပါ့၊ န၀တပဲ ေျပာေျပာ၊ ဗိုလ္ေစာေမာင္လို႔ပဲ ေျပာေျပာ၊ ေတာင္ပံတပ္ထားတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြကလည္း ကတိမတည္ဘူးေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီေတာ့ ဘယ္ေလာက္အထိ ကတိမတည္သြားလဲဆိုရင္ ညီလာခံေခၚေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြ၊ ကိုယ့္ ထီးကိုယ့္နန္းနဲ႔ရႇိတဲ့ တိုင္းရင္းသား ေတြ ဥပမာ-ရခိုင္၊ မြန္ ကိုယ့္ထီးကိုယ့္နန္းနဲ႔ရႇိတယ္၊ ေနာက္ ကခ်င္ အဲဒီေတာ့ အားလံုးထဲမႇာမႇ ရႇမ္းတစ္ပါတီတည္း မျဖစ္ဘူး၊ အားလံုး ပါတီေတြေခၚမႇ ႏႇိမ္တာေတာ့ မဟုတ္ဘူး၊ ျမိဳ(ခမီ)တို႔လိုမ်ိဳး၊ လီဆူး တို႔ဘာတို႔ဆိုရင္ တစ္ေယာက္တည္း၊ ကိုးကန္႔ ေနာက္ေတာ့ ကိုးကန္႔က တစ္ပါတီ တက္ရတယ္၊ တရား၀င္ ပါတီ ၁၀ပါတီ၊ ဒါေပမယ့္ ရႇမ္းျပည္က ေျခာက္ပါတီ၊ ရႇမ္းျပည္နဲ႔ ပတ္သက္ေနတာက NLD နဲ႔ တစည၊  ရႇမ္းျပည္က ရႇစ္ပါတီ၊ အဲဒီေတာ့ ရႇမ္းျပည္နဲ႔ မပတ္သက္တာက ျမိဳ(ခမီ)နဲ႔ ကရင္ Youth ေပါ့၊ KLCC ရယ္ အဲတာမပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ဘယ္လိုတြက္လိုက္လဲဆိုေတာ့  ဒီႏိုင္တဲ့လူေတြေတာင္မႇ တိုင္းရင္းသားေတြ မပါဘူး၊ ဆိုျပီးေတာ့ ရႇမ္းျပည္အတြက္ေတာ့ တစ္ခုခု လုပ္ လိမ့္မယ္လို႔ ထင္တယ္ေလ၊ ရႇစ္ပါတီေလာက္က ရႇမ္းျပည္နဲ႔ဆိုင္တဲ့ပါတီျဖစ္ေနေတာ့ သတိထားလုပ္ၾကပါတယ္။ လုပ္တဲ့ေနရာမႇာ ဘာျဖစ္သြားလဲဆိုေတာ့ ထင္တဲ့အတိုင္းပဲ သူက အျပီးအျပတ္ ဆြဲလိုက္တာကိုး။ ဆိုေတာ့ ညီလာခံၾကီးက ဆြဲလာသေလာက္လည္း မျဖစ္ပါဘူး။ အခ်ိန္ေတြသာ ကုန္သြားတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔နဲ႔ NLD က ၁၉၉၅၊ ၁၉၉၆ ေလာက္မႇာ ထြက္လာလိုက္တယ္။ ဘာလို႔ဆိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကေတာ့ တိုင္းရင္းသားအတြက္ ဘာမႇမပါတဲ့အတြက္ဆိုျပီးေတာ့ ထြက္ခဲ့ပါတယ္။ NLD လည္း ဒီမိုကေရစီ စံခ်ိန္စံညႊန္း မျပည့္မီႇဘူးဆိုျပီး ထြက္လာခဲ့တယ္။ ထြက္ရတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ စာနဲ႔ေတာ့ သမိုင္းမႇာ အေျပာမခံေတာ့ဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႔အတြက္ အေရးၾကီးတယ္ဆိုျပီးေတာ့ ညီလာခံက ထြက္ခဲ့တာပဲ။
ေမး -  ၁၉၉၅ ခုႏႇစ္ ႏို၀င္ဘာလ ၆ ရက္ေန႔မႇာ  ႏိုင္ငံေတာ္ျငိမ္၀ပ္ပိျပားေရးႏႇင့္ တည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႔ဥကၠ႒ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႇဴးၾကီးသန္းေရႊနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဆီကို အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ဆိုျပီး ဦးခြန္ထြန္းဦးက ပန္းၾကားလႊာတစ္ေစာင္ ပို႔ခဲ့ပါတယ္။ ဒီစာကို ပို႔ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္က ဘာမ်ားျဖစ္မလဲ။ 
ေျဖ - ဟုတ္ပါတယ္။ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ မစၥတာယိုဒိုယိုကို ဒါကိုေျပာတဲ့ သံုးပြင့္ဆိုင္ ေဆြးေႏြးေရးပဲ။ အဲဒီမႇာ အဲဒီတုန္းကေတာ့ ရႇင္းရႇင္းေျပာရရင္ တပ္က ဒီေကာင္ေတြကို တန္းတူေပါင္းဖို႔ မလိုပါဘူး။ တိုက္ယူရင္ ရတယ္ဆိုျပီး ဆက္ဆံတာကိုး၊ သူ တို႔ၾကိဳးစားျပီးလုပ္ခဲ့တဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ၁၇ ဖြဲ႔လည္း ျပန္သြားတဲ့အခါက်ေတာ့ ၁၆ ဖြဲ႔ေလာက္က လက္နက္ကိုင္ျပီး ျပန္တိုက္တာပဲ။ တိုင္းရင္းသားကိစၥကေတာ့ ေနာက္မႇ ဆက္ေျပာပါမယ္။
ေမး -  ၁၉၉၈ခုႏႇစ္ CRPP (ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားျပဳေကာ္မတီ)ကို ဖြဲ႔တဲ့အခါ ဦးခြန္ထြန္းဦးတို႔ရဲ႕ SNLD လည္းပါ၀င္ခဲပါတယ္။ အဖြဲ့ကိုစဖြဲ့တဲ႕အခ်ိန္မႇာ CRPP ရဲ႕ အတြင္းေရးမႇဴးတာ၀န္ယူခဲ့တဲ့ ဦးေအးသာေအာင္က ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔အတြက္ သာမကဘဲ ရႇမ္းအမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔၊ မြန္အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔နဲ႔ ဇိုမီးအမ်ိဳးသားကြန္ကရက္အဖြဲ႔ေတြအတြက္ ကိုယ္စားလႇယ္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္ထိ ျမင္ေတြ႔ရတာက ဦးခြန္ထြန္းဦးဟာ ဒီမိုကေရစီေရးနဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ ဘယ္သူနဲ႔မဆို ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေလ့ရႇိတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ တိုင္းရင္းသား အေရးကိစၥေတြမႇာပါ။ ၂၀၀၄ခုႏႇစ္ ႏို၀င္ဘာလမႇာေတာ SSA (ေျမာက္ပိုင္း) ဌာနခ်ဳပ္ရႇိရာ သီေပါကို ဦးခြန္ထြန္းဦးနဲ႔ ဦးစိုင္းညြန္႔လြင္တို႔ သြားခဲ့ပါတယ္။ သြားရတဲ့အေၾကာင္းက SSA ျငိမ္းခ်မ္းေရး ရယူျခင္း ၁၅ႏႇစ္ျပည့္ အခမ္းအနားပါ။ ဒီအခမ္းအနားကိုတက္ရင္း ရႇမ္းျပည္ပညာရႇင္မ်ား အတိုင္ပင္ခံေကာင္စီဖြဲ႔ေရးကို SSA ၊ SSNA ကိုယ္စားလႇယ္ေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ၂၀၀၅ခုႏႇစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလမႇာေတာ့ ရႇမ္းျပည္ပညာရႇင္မ်ား အတိုင္ပင္ခံ ေကာင္စီေပၚလာခဲ့ပါတယ္။ တစ္ဖက္မႇာေတာ့ ဒီလိုဖြဲ႔စည္းတာေၾကာင့္ ထိမ္းသိမ္းခံရပါတယ္။ ထိမ္းသိမ္းခံရျပီးတဲ့ေနာက္မႇာေတာ့ ဦးခြန္ထြန္းဦးက ေထာင္ဒဏ္ ၉၃ႏႇစ္၊ ဦးစိုင္းညြန္႔လြင္က ေထာင္ဒဏ္ ၈၅ႏႇစ္၊ SSA(ေျမာက္ပိုင္း) ေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဆးထင္က ေထာင္ဒဏ္ ၁၀၆ႏႇစ္ခ်မႇတ္ ခံခဲ့ရပါတယ္။  ဒီအျဖစ္အပ်က္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဘာမ်ားေျပာခ်င္တာရႇိပါလဲ။ 
ေျဖ - ခင္ဗ်ားေမးတဲ့ ေမးခြန္းက အမႇန္ပဲ။ ကြၽန္ေတာ့္ကို ဖိတ္တုန္းက ဦးေဆးထင္ရယ္၊ ေနာက္ျပီးေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေမာင္ေအး၊ အဲဒီတုန္းက အေရႇ႕ပိုင္းတိုင္းဌာနခ်ဳပ္ တိုင္းမႇဴးေပါ့။  ေနာက္ျပီး ေလာ္ဆစ္ဟန္ရယ္၊ ေလာ္ဆစ္ဟန္ ၾကားပြဲစားလုပ္ျပီးေတာ့ ဦး ေဆးထင္ကို ေခၚသြားျပီးေတာ့ စကားေျပာျပီးေတာ့ ဦးေဆးထင္သည္ ပထမဆံုးေသာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးယူတဲ့ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္လာတယ္။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီဟာကို ၁၅ ႏႇစ္ေျမာက္ အထိမ္းအမႇတ္အျဖစ္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို ေခၚတယ္။ ဒါေပ မယ့္ ဟိုေရာက္သြားတဲ့အခါက်ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္က အေျခအေနေတာ့ မေကာင္းဘူး၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ညြန္႔လည္း ဆြဲသြားျပီ၊ ငါတို႔လည္း သိပ္ အစီအစဥ္မက်ဘူးလို႔ ေျပာတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လြယ္ေမာင္းကို ကြၽန္ေတာ္ေျပာတယ္။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီလိုျဖစ္တဲ့ အ ခ်ိန္မႇာ လာသာလာပါတဲ့၊ ဘာမႇမျဖစ္ပါဘူးတဲ့၊ အဲဒီမႇာ SB တပ္စြယ္မႇဴးကလည္း ခြင့္ျပဳတယ္ဆိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔သြားတယ္။ သြားေတာ့ ျမင္လိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ ဒါမဟုတ္ေတာ့ဘူးပဲ။ အတိုင္ပင္ခံေကာင္စီ ဖြဲ႔စည္းေရးျဖစ္ေနတယ္။ ဆိုေတာ့ ဒီကိစၥက ျပီးသြားတဲ့အခါက်ေတာ့ ကြၽန္ေတာ့္လည္း တရား႐ံုးမႇာ ျပန္ထြက္ဆိုရတဲ့ အခါက်ေတာ့ ဦးေဆးထင္က ဘာေျပာလဲဆိုေတာ့ ဒီအတိုင္ပင္ခံေကာင္စီ ျဖစ္လာရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကို ကြၽန္ေတာ္ ရႇင္းျပရရင္တဲ့ ၂၀၀၃ေလာက္မႇာ သူတို႔ေတြ႔ ၾကတယ္၊ ဘယ္မႇာေတြ႔လဲဆုိရင္ ကခ်င္ဆက္ဆံေရး႐ံုးမႇာ ေတြ႔ၾကတယ္။ ကခ်င္ရယ္၊ ရႇမ္းရယ္၊ ပေလာင္ရယ္၊ မြန္ရယ္ေတြ႔ျပီးေတာ့ ဘာသေဘာတူၾကသလဲဆုိေတာ့ လူမ်ိဳးအလိုက္ အတိုင္ပင္ခံေကာင္စီ ဖြဲ႔မယ္ဆိုျပီးေတာ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်လိုက္တယ္။ အဲဒီေတာ့မႇ ဒီဟာက သိလာရတယ္။ ေနာက္ေတာ့ ဘယ္လိုျဖစ္လဲဆိုေတာ့ သူကေျပာတယ္။  ဒီဟာကတဲ့ ဟိုးတုန္းက S1လည္းျဖစ္၊ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္လည္းျဖစ္တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ညြန္႔ကိုယ္တိုင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကိုေခၚျပီးေတာ့ ထမင္းစားပြဲမႇာ ေျပာလိုက္တယ္တဲ့။ ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ အထက္အရာရႇိတစ္ေယာက္ကေျပာတာကို အမိန္႔မနာခံဘူးဆိုရင္ အမိန္႔ ဖီဆန္ရာ က်တယ္။ အဲတာ အျပစ္ရႇိတယ္။ အခု ခင္ဗ်ားတို႔ဟာက သူေျပာတဲ့အတိုင္း ကြၽန္ေတာ္လုပ္တယ္။ အခု သူ ဘာျဖစ္သြားလဲေတာ့ မသိဘူး။ အမိန္႔အရ ကြၽန္ေတာ္လုပ္တယ္။ အမိန္႔အရ လုပ္ျပန္ေတာ့လည္း ခင္ဗ်ားတို႔ဖမ္းတယ္။ မလုပ္ျပန္လည္း ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာကို ဖီဆန္တယ္။ အမိန္႔ကို ဖီဆန္တယ္ဆိုျပီး ခင္ဗ်ားတို႔ ဖမ္းဦးမႇာပဲတဲ့။ အဲဒီေတာ့ ခင္ဗ်ားတို႔ ၾကိဳက္တာလုပ္ေတာ့၊ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဘာမႇမေျပာခ်င္ေတာ့ဘူးလို႔ အဲလို ဦးေဆးထင္က ေျပာခဲ့တယ္။ အဲဒီေတာ့မႇာ ေအာ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ညြန္႔ ဒုကၡေပးတယ္ဆိုတာ၊ ဒါေပမယ့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ညြန္႔ စက္တင္ဘာလမႇာ ၂၀၀၄ မႇာ ျမစ္ၾကီးနားတက္သြားေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို ၾကိဳသလို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ညြန္႔ကို ကခ်င္ေတြက ၾကိဳျပီးေတာ့ ကခ်င္စလြယ္သိုင္းနဲ႔ ေခါင္းေပါင္းနဲ႔ အကုန္လံုး လက္ေဆာင္ ေတြ ေပးတယ္ဗ်၊ ဂုဏ္ျပဳတယ္၊ အဲတာက်ေတာ့ ရတယ္၊ အခုဟာက ရႇမ္းက်ေတာ့ ဒီလိုလုပ္တယ္ဆိုေတာ့ ၆၂ တုန္းကလည္း ရႇမ္းပဲ၊ ဖယ္ဒရယ္မူက ခြဲထြက္တယ္ဆိုျပီးေတာ့ လုပ္ျပန္ေရာ၊ ဆိုလိုတာက အခုလည္း ၂၀၀၅ ခုႏႇစ္မႇာ ဖမ္းတဲ့အခါက်ေတာ့ ရႇမ္းပဲ ဖမ္းတာပဲ၊ ကြၽန္ေတာ့္ကိုဆိုရင္ ႏိုင္ငံေတာ္ ပုန္ကန္မႈနဲ႔ ဖမ္းတယ္၊ ႏိုင္ငံေတာ္ ပုန္ကန္မႈက ဘယ္လိုျဖစ္သလဲဆိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ရြက္ဆစ္နဲ႔ ဆက္တယ္တဲ့၊ ခြန္ဆာကို၊ ခြန္ဆာက ကြၽန္ေတာ့္ကို ဆက္တယ္၊  ၁၉၉၄ တုန္းက၊ ခပ္ေၾကာက္ေၾကာက္နဲ႔ ေတြ႔ရတာပဲ၊ ဒါေပမဲ့ ေတြ႔ရတာမ်ားေတာ့ လန္႔တဲ့အခါက်ေတာ့ ထိုစဥ္က ဆက္သြယ္ေရးအရာရႇိ ဗိုလ္ မႇဴးသန္းထြန္းကို ကြၽန္ေတာ္က အေၾကာင္းၾကား တယ္၊ ဗိုလ္မႇဴး ဒီလိုေတာ့ျဖစ္ေနျပီ။ ကြၽန္ေတာ့္ကို လုပ္ပါဦးဆိုေတာ့ ဟာဟုတ္လားတဲ့၊ ဘယ္ႏႇစ္ခါရႇိျပီလဲ၊ ႏႇစ္ခါ သံုးခါေတာ့ ရႇိျပီဆိုတာနဲ႔ ဟာတဲ့ ေစာေစာက ေျပာေရာေပါ့တဲ့၊ ကိစၥမရႇိဘူး၊ ျပလိုက္ေတာ့တဲ့၊ စာေတြ ဘာေတြ၊ လာေပးတဲ့ ဒါဟုတ္လား၊မဟုတ္လား ၾကည့္ၾကည့္ပါဦးဆိုေတာ့ သူၾကည့္ေတာ့ ေနာက္ႏႇစ္ရက္ သံုးရက္က်ေတာ့ ဦးခြန္ထြန္းဦးတဲ့ မႇိန္းျပီးသာ လက္ခံထားလိုက္ပါတဲ့ ဆိုေတာ့ လာျပန္ေရာ၊ လာတဲ့အခါက်ေတာ့ ခြန္ဆာက ကြၽန္ေတာ့္ကို ရႇမ္းလူၾကီးေပါ့၊ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ဆိုလည္း ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ေပါ့ဗ်ာ၊ ရႇမ္းျပည္က ခြဲထြက္လို႔ သမၼတျဖစ္တယ္ဆိုလည္း သမၼတေပါ့ဗ်ာ၊ ဒါကေတာ့ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ အထင္ၾကီးေျပာတာ မဟုတ္ဘူး၊ သူ႔အထင္က အဲလိုျဖစ္ေနတာ၊ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အဲလိုျဖစ္သြားတဲ့ အခါက်ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ျပတယ္ဆိုေတာ့ ေနာက္ေတာ့လာတယ္၊ လာတဲ့အခါ က်ေတာ့ ဗိုလ္မႇဴး ဒီလိုျဖစ္ေနျပီဆိုေတာ့ ျပတယ္၊ ေကာင္းျပီတဲ့ သူ႔ကို စည္းတံဆိပ္ရယ္၊ စာအမႇတ္ရယ္ကို ပို႔ေပးဖို႔ ေတြ႔တဲ့လူရႇိရင္ ကမ္းလႇမ္းပါတဲ့၊ကြၽန္ေတာ့္ကို ၾကားကတစ္ဆင့္ ေျပာခိုင္းတယ္၊ ကြၽန္ေတာ္က ျပန္ေျပာလိုက္တယ္၊ ေနာက္ ၁၄ ရက္ ေလာက္ ရႇိေတာ့ ျပန္ပါလာတယ္။ အဲေတာ့ တံဆိပ္ေတြပါေတြ ပါလာတယ္။ သူတို႔ ေဖာက္ၾကည့္တာေပါ့ဗ်ာ၊ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ မသိဘူး၊ ပါတယ္ေနာ္ဆိုေတာ့ ပါတယ္တဲ့ အဲဒီမႇာ ဗိုလ္မႇဴးပဲရႇိေသးတယ္ စာပို႔လိုက္ပါတဲ့၊ ကြၽန္ေတာ္ေနတာ ပါတီရိပ္သာ၊ သြားေပးတယ္၊ အဲဒီ ဗိုလ္မႇဴးခ်ဳပ္သန္းထြန္းက MI (Military intelligence) Cheif ျဖစ္ျပီးေတာ့ NIB (National Intelligence Bureau) Cheif ျဖစ္သြားတယ္၊ သူ ပါသြားတယ္၊ ကြၽန္ေတာ္တို႔ေတာင္ အင္းစိန္မႇာ သြားေတြ႔ေသးတယ္။ အဲလိုျဖစ္တဲ့ အခါက်ေတာ့ စာေပးျပီးေတာ့ ၁၀နာရီက်လို႔ရႇိရင္ ခင္ဗ်ားကို ျပန္အေၾကာင္းၾကားမယ္တဲ့၊ ၁၀နာရီက်ေတာ့ ဗိုလ္မႇဴးသန္းထြန္း ကြၽန္ေတာ့္ဆီ ဖုန္းဆက္တယ္၊ ဦးခြန္ထြန္းဦးတဲ့ လူၾကီးေတြက လက္ခံလိုက္ျပီတဲ့၊ အဲတာကို ဆက္လုပ္မယ္ဆိုတာကို ေျပာ လိုက္ပါတဲ့ အဲဒီေတာ့ သူ႔ကိုလည္း ျပန္ခိုင္းလိုက္ေတာ့ဆိုေတာ့ ဟိုလူကို ကြၽန္ေတာ္က တစ္နာရီေလာက္ခြာျပီး ဆက္တယ္၊ သူေျပာတဲ့အတိုင္း ကြၽန္ေတာ္က ျပန္ေျပာတယ္၊ ေနာက္ေတာ့ အေျခအေန ေအးလာေတာ့ ဗိုလ္မႇဴးသန္းထြန္းကို ကြၽန္ေတာ္က ေမးတယ္၊ ဗိုလ္မႇဴး အေျခအေနဘယ္လိုလဲ၊ ေမးတဲ့အခါက်ေတာ့ သူက အေျခအေန ေကာင္းပါတယ္တဲ့၊ ကြၽန္ေတာ္တို႔ သူတို႔ကို တာခ်ီလိတ္မႇာ လက္ခံျပီး ေတြ႔ပါတယ္တဲ့၊ အဲဒီကေန ခြန္ဆာရယ္၊ ဖေလာင္ရယ္ ဘာညာ အကုန္လံုး သူတို႔ ဒီဘက္ကို ၀င္လာၾကတယ္၊ ဆိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္က သူ႔အေဖျဖစ္တဲ့ ခြန္ဆာကို ျငိမ္းခ်မ္းေရးရေအာင္ ေခၚစာေပးျပီးေတာ့ သူ႔ရဲ႕ သားျဖစ္တဲ့ ရြက္ဆစ္ကို သြားျပီးေတာ့ ကြၽန္ေတာ္က မဟုတ္မဟတ္ေတြ ေလွ်ာက္လုပ္မလား။ ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ status လည္း ျပန္ၾကည့္ပါဦး၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလႇယ္လည္း ဟုတ္တယ္၊ ပါတီဥကၠ႒ လုပ္တယ္၊ CRPP အဖြဲ႔၀င္၊ ကြၽန္ေတာ့္ပါတီေတြလည္း တပ္တစ္ခု ရွိတယ္ဗ်ာ။ ကြၽန္ေတာ့္ေအာက္မႇာ SSJAC အေနနဲ႔ ေနတယ္။ (မွတ္ခ်က္- SSA ႏွင့္ SSNA တို႔ ျငိမ္းခ်မ္းေရးယူခဲ့ျပီးေနာက္ SSPC ကို ဖြဲ႕စည္းခဲ့ပါသည္။ SSPC ႏွင့္ SNLD တို႔ မဟာမိတ္ယူျပီးခ်ိန္တြင္ SSJAC ျဖစ္ေပၚခဲ့ပါသည္။) ေနာက္ျပီးေတာ့ UN ေတြမႇာလည္း ကြၽန္ေတာ္ သဘာပတိအဖြဲ႔၀င္၊ အဲဒီလို တာ၀န္ယူ ထားျပီးေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ ထိခိုက္ေစမယ့္အလုပ္ ကြၽန္ေတာ္လုပ္ပါ့မလား။ ကြၽန္ေတာ္ တရား႐ံုးမႇာသြားျပီးေတာ့ ခင္ဗ်ားတို႔ ကြၽန္ေတာ္ခြန္ဆာေခၚတာ သိလားလို႔၊ မသိဘူးတဲ့၊ အင္း ႏိုင္ငံေတာ္ လ်ိဳ႕၀ႇက္ခ်က္ေတာ့ ျဖစ္ေနျပီ။ ကြၽန္ေတာ္ေျပာလို႔ရလားဆိုေတာ့ ဒါအျမင့္ဆံုးခံု႐ံုးပဲတဲ့ ေျပာပါဆိုေတာ့ ေျပာျပလိုက္တယ္၊ ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ ဗိုလ္မႇဴးခ်ဳပ္သန္းထြန္းက ကြၽန္ေတာ္နဲ႔ စ္ခန္းေက်ာ္မႇာ အိပ္ရတာ၊ အဲဒီေတာ့ ဗိုလ္မႇဴးခ်ဳပ္သန္းထြန္းနဲ့ေတြ႕ တဲ့အခါမႇာ ဟာတဲ့ ဦးခြန္ထြန္းဦး ဘယ္လိုျဖစ္သလဲတဲ့၊ ဒီလိုပဲဗ်ာလို့၊  ကြၽန္ေတာ့္ကို အတိုင္ပင္ခံေကာင္စီ ဖြဲ႕မႈလို့ ေျပာတယ္ဗ်လို့ ဟာတဲ့ ေနာက္ေကာတဲ့ မသိဘူးဗ်ာလို့၊ ႏိုင္ငံေတာ္ပုန္ကန္မႈလို့ ေျပာ တယ ္လို့၊ ကြၽန္ေတာ္လည္း သိပ္မႇ နားမလည္တာ၊ ဥပေဒေတြကို၊ ဘယ္အဖြဲ႔လဲဆိုေတာ့ ရြက္ဆစ္လို႔ဆိုေတာ့ ဟာတဲ့ သံသယေတြေတာ့ ပြားကုန္ေတာ့မႇာပဲတဲ့ သူကေတာ့ အဲလိုမႇတ္ခ်က္ခ်တယ္၊ ျပီးသြားေရာ ဒီကိစၥက၊ ဆိုေတာ့ ဒီျဖစ္စဥ္က ရြက္ဆစ္နဲ႔ေတြ႔ တဲ့ဟာက အရႇင္းမရႇိဘူး၊ ဥပမာ ခင္ဗ်ား လူသတ္တယ္ဆိုပါေတာ့ ကြၽန္ေတာ္က စြပ္စြဲမယ္၊ ကြၽန္ေတာ္ ခင္ဗ်ားကို သက္ေသအမ်ားၾကီး ျပရမယ္၊ ကြၽန္ေတာ့္မႇာ သက္ေသမရႇိဘူး၊ ဒါေပမယ့္ ကြၽန္ေတာ္ ေျပာရင္း ေျပာရင္း လူတစ္ေယာက္ရရင္ မဆိုးဘူး၊ အဲဒီမႇာ သူက ေမးတယ္၊ အဲဒီမႇာ ခင္ဗ်ားပံုေတြ႔တယ္တဲ့၊ ပံုနဲ႔ပါလာတယ္၊ ဓာတ္ပံုက touching ေပါ့ဗ်ာ၊ ကြန္ျပဴတာနဲ႔ လုပ္တာေပါ့၊ ခင္ဗ်ားတို႔ သက္ေသရႇာပါ၊ သက္ေသရႇိခဲ့ရင္ ကြၽန္ေတာ့္ကို ျပန္မေမးနဲ႔ေတာ့၊ ကြၽန္ေတာ့္ကို လက္ေျမႇာက္ ေသနတ္ပစ္ပါ၊ တန္းစီခိုင္းျပီးေတာ့ ပစ္သတ္လိုက္ေတာ့လို႔ ကြၽန္ေတာ္က စိန္ေခၚတယ္၊ ကြၽန္ေတာ္က တရား႐ံုးကို ေမးတယ္၊ ခင္ဗ်ားဒီေလာက္ အာေနတာ သက္ေသျပစမ္းပါဆိုေတာ့ မျပခ်င္ဘူး၊ မျပခ်င္ဘဲ သူက ႏိုင္ငံေတာ္လ်ိဳ႕၀ႇက္ခ်က္ဆိုေတာ့ တရားေရးကို ေပးထားတယ္ဆိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္က ေပးစမ္းပါဦး တရားသူၾကီး ခင္ဗ်ားဆီမႇာ ရႇိတယ္ဆိုေတာ့ စိန္ေခၚေရာ၊ သူက ဦးခြန္ထြန္းဦးကလည္းဗ်ာတဲ့ ဒီေလာက္သိေနရက္နဲ႔ ဟိုဟာျဖစ္ေနတာတဲ့၊ ကြၽန္ေတာ္တို႔လည္း လုပ္ရတာ ခပ္ၾကပ္ၾကပ္ပဲတဲ့၊ ဟာ ခင္ဗ်ား ၾကပ္တာက ကြၽန္ေတာ္ၾကပ္တာေလာက္ အေရးမၾကီးဘူးလို႔၊ ၾကားက လည္ပင္းၾကိဳးကြင္းစြပ္သြားမႇာလို႔ ေပးခိုင္းေနတာ၊ မေပးရင္ေတာ့ တစ္ေန႔ ကြၽန္ေတာ္ မီဒီယာမႇာ ေဖာ္ရမႇာပဲဆိုေတာ့ သူဘာမႇ မေျပာရဲေတာ့ဘူး၊ ေပးလည္း မေပးႏိုင္ေတာ့ ဘူး၊ ရႇိလည္း မရႇိဘူး၊ အဲဒီေတာ့ အတိုင္ပင္ခံေကာင္စီ ဖြဲ႔တယ္ဆိုတာ အဲတာပဲ။

အနာလည္း သိျပီ၊ ေဆးလည္း ရႇိျပီ၊ ႏႇစ္ေပါင္းငါးဆယ္လံုး ဘယ္ဟာက ေရႇ႕သြားေနလဲဆိုတာ သူတို႔သိရမႇာေပါ၊ သူေျပာသလို ဗမာ တစ္က်ပ္၊ ရႇမ္းတစ္က်ပ္၊ ရရင္လည္း ဗမာငါးေသာင္း၊ ရႇမ္းငါး ေသာင္းဆိုေတာ့ ဒီတိုင္းျပည္က ဘယ္သူထြက္မလဲဗ်ာ။

ေမး - ဒါနဲ႔ပဲ ေထာင္ ၉၃ ႏႇစ္က်သြားခဲ့တယ္။ အခုခ်ိန္မႇာ ျပန္လြတ္လာခဲ့ပါျပီ၊ ျဖစ္ခဲ့တာေတြကေတာ့ အတိတ္မႇာေပါ့၊  အခု ပစၥဳပၸန္ဘက္ကို လႇည့္ခ်င္ပါတယ္၊ ဦးခြန္ထြန္းဦးလည္း ဂ်ာနယ္ေတြက တစ္ဆင့္ ဖတ္မိခဲ့မႇာပါ၊ ဧရာ၀တီျမစ္ဆံု အေရးနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာႏိုင္ငံ ေဟာေျပာပြဲမႇာ Eleven Media Group ရဲ႕ CEO ေဒါက္တာသန္းထြဋ္ေအာင္က ေျပာခဲ့ပါတယ္။ သူ႔အေနနဲ႔ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ မူ၀ါဒကို ေထာက္ခံတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ ဗမာတစ္က်ပ္၊ ကခ်င္ တစ္က်ပ္၊ ရႇမ္းတစ္က်ပ္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးေတြအၾကား ညီမွ်စြာ ရေစလို႔ ဆႏၵရႇိေၾကာင္း တရား၀င္ ထုတ္ေဖာ္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္မ႑ိဳင္သံုးခုနဲ႔ အတူရႇိေနမယ့္ စတုထၳ မ႑ိဳင္၊ ပဥၥမ ျပည္သူ႔မ႑ိဳင္၊ ဒီမ႑ိဳင္ငါးပါးနဲ႔ ကင္းကင္းရႇင္းရႇင္း ဆဌမမ႑ိဳင္ တပ္မေတာ္ ျဖစ္ထြန္းလာျပီး ဒီမိုကေရစီျဖစ္ထြန္းလာရင္ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္လည္း ျဖစ္လာလိမ့္မယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ မူ၀ါဒကို ေထာက္ခံတဲ့အေပၚ ဦးခြန္ထြန္းဦးရဲ႕ အျမင္က ဘယ္လို ရႇိပါသလဲ။ 
ေျဖ - အဲဒီလိုစကားေျပာတာ သူတစ္ေယာက္ပဲ ေတြ႔ဖူးတယ္။ ကြၽန္ေတာ္လည္း မၾကားဖူးဘူး၊ ကခ်င္ တစ္က်ပ္၊ ဗမာ တစ္က်ပ္၊ ရႇမ္း တစ္က်ပ္၊ ဗမာ တစ္က်ပ္ သိန္းထီေပါက္တဲ့ အခါက်ေတာ့ ဗမာက ကိုးသိန္းကိုး ေသာင္းကိုးေထာင္ကိုးရာကိုးဆယ့္ ကိုးက်ပ္ ယူသြားတယ္။ ေငြေတြ အကုန္ယူသြားတာဗ်။ သူေျပာတာ ကြၽန္ေတာ္အံ့ၾသတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုရင္ ဒါေတြက very sensitive issue ကိုး၊ ရႇင္းရႇင္းေျပာရရင္ ဗမာက ခြဲထြက္တာ မၾကိဳက္ဘူးတဲ့၊ အင္းေပါ့၊ ခြဲထြက္တယ္၊ မခြဲထြက္ဘူးဆိုတာ ဗမာျပည္ကို ဘယ္သူမႇ မပိုင္ပါဘူးလို႔၊ အားလံုးပိုင္ပါတယ္၊ ဗမာလည္း ပိုင္ပါတယ္လို႔၊ ကြၽန္ေတာ္ေျပာျပလိုက္ေသးတယ္၊ အဲဒီေတာ့ ဒီလို အခင္းအက်င္းမ်ိဳးမႇာ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ဘာမႇမျဖစ္ဘဲ ဒီေျမကို ငါတို႔ပိုင္တယ္၊ ခြဲထြက္လို႔ မရဘူး၊ အဲဒီလိုIQ ၊ mind-set ရႇိေနသေရြ႕ေတာ့ မျဖစ္ဘူး။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ဒီဟာေတြဟာ ခြဲမထြက္သြားဘဲနဲ႕ ရႇင္းရႇင္းေျပာရရင္ ျပည္ေထာင္စုၾကီးက ခြဲမထြက္သြားဘဲနဲ႔ ျပည္ေထာင္စုၾကီးက ကြဲထြက္သြားမႇာ၊ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုရင္ one day ဧရာ၀တီျမစ္က တ႐ုတ္နဲ႔ ကုလားရဲ႕ နယ္စပ္မ်ဥ္းေၾကာင္း မျဖစ္ဖူးလို႔ မေျပာႏိုင္ဘူး။ အကယ္၍ ကြၽန္ေတာ္တို႔ မညီခဲ့ရင္။  ဒါကြၽန္ေတာ္ သားစဥ္ေျမးဆက္ၾကည့္ျပီး ကြၽန္ေတာ္ေျပာတာ၊ ျဖစ္မယ္၊ ျဖစ္ခ်င္လို႔ ေျပာတာမဟုတ္ဘူး။ ဒီအတိုင္းသြား၊ ဒီဟာက သူေျပာသလို၊ အနာလည္း သိျပီ၊ ေဆးလည္း ရႇိျပီ၊ ႏႇစ္ေပါင္းငါးဆယ္လံုး ဘယ္ဟာက ေရႇ႕သြားေနလဲဆိုတာ သူတို႔သိရမႇာေပါ၊ သူေျပာသလို ဗမာ တစ္က်ပ္၊ ရႇမ္းတစ္က်ပ္၊ ရရင္လည္း ဗမာငါးေသာင္း၊ ရႇမ္းငါး ေသာင္းဆိုေတာ့ ဒီတိုင္းျပည္က ဘယ္သူထြက္မလဲဗ်ာ။ နမူနာျပရင္ေတာ့ဗ်ာ၊ ယိုးဒယားလို ျဖစ္မႇာေပါ့။  သူတို႔က ဘာ identity ဆိုတာေတာင္မႇ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ ရႇင္ဘုရင္နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ အစိုးရက မွ်ေနေတာ့ ဘာ identity ဆိုတာ သူတို႔ မသိေတာ့ဘူး။ နိစၥဓူ၀ စား၀တ္ေနေရး၊ စီးပြားေရးလုပ္မယ္၊ ကေလးေတြ ေက်ာင္းသြား၊ ကေလးေတြအတြက္ ဘ၀ေရႇ႕ေရး စဥ္းစားေပးတယ္၊ ဒါပဲ၊ ဒီမႇာက် နိစၥဓူ၀ ဒါပဲ၊ ရႇင္းရႇင္းေျပာရရင္ ဗမာစစ္သားလာျပီဆိုရင္ ေအာ္ေျပးရတဲ့ ဘ၀မ်ိဳး၊  ကြၽန္ေတာ္တိုင္းရင္းသားပါ၊ အခုထက္ထိပဲ၊ ဆိုလိုတာကေတာ့ ေကာင္းမြန္တဲ့ အေျခခံဥပေဒ၊ ေကာင္းမြန္တဲ့ အစိုးရရႇိခဲ့ရင္ ခြဲထြက္ဖို႔စကား ဘယ္သူမႇမေျပာဘူး။ ဘယ္သူမႇလည္း မေျပာခ်င္ဘူး။ ခြဲထြက္၊ ခြဲထြက္ဆိုတဲ့စကားက ဦးေန၀င္းက ေျပာတာ၊ ဘယ္သူမႇ မေျပာဘူး။ အခုလည္း ဒီအစိုးရက အခြင့္အေရးရျပီ။ သူလည္း ေရာဂါသိတယ္။ ေဆးလည္း သိတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေဆးကၾကီးျပီး ခါးေနေတာ့ သူမေသာက္ရဲဘူး။ ရႇင္းရႇင္းေျပာရရင္ သူတို႔ရဲ႕ mind-set က ဒီလူေတြကို တိုက္ရင္ရမယ္ ျဖစ္ေနတာ၊ ကခ်င္နဲ႔ ျဖစ္ေနတာၾကည့္ေလ၊ ကခ်င္ ဘာေျပာလဲ ၾကည့္ေလ၊ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေျပာသလိုပဲ၊ ကြၽန္ေတာ္တို႔လည္း ကိုယ့္ၾကမၼာ ကိုယ္ဖန္တီးခြင့္ ရခ်င္တာပဲ၊ ဒါကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ မူပဲ၊ ဟိုတုန္းက ကြၽန္ေတာ္ေျပာခဲ့တယ္၊ အခုလည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဒီအတိုင္းပဲ သြားမႇာပဲ။
ေမး - တိုင္းရင္းသားအေရးလို႔ေျပာရင္ တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ရရႇိဖို႔ေပါ့။ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္အေနနဲ႔လည္း အစိုးရသစ္ကို တာ၀န္ယူျပီးခ်ိန္မႇာ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ကမ္းလႇမ္းမႈထုတ္ျပန္ခဲ့ျပီး လက္နက္ကိုင္ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးဖို႔ လုပ္လာပါတယ္။ မေန႔တစ္ေန႔ဆိုရင္ KIO နဲ႔ ေရႊလီမႇာ ေဆြးေႏြးပါတယ္။ ဒီလထဲမႇာပဲ KNU နဲ႔ ပဏမ သေဘာတူညီခ်က္ ရခဲ့တာေတြရႇိပါတယ္။ တျခားေသာ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြနဲ႔လည္း ပဏာမ သေဘာတူညီမႈေတြ ရထားပါတယ္။ သမိုင္းကို ျပန္ၾကည့္ရင္ေတာ့ ေတာ္လႇန္ေရးေကာင္စီတက္ခဲ့ျပီး ၁၉၆၃ခုႏႇစ္မႇာ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ေဆြးေႏြးတာေတြရႇိေပမယ့္ ေအာင္ျမင္မႈမရခဲ့ပါဘူး။ ဒီအတြက္ေၾကာင့္ ဒီေန႔လုပ္ေနတဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြ ေအာင္ျမင္ဖုိ႔ဆိုရင္ ဘာအခ်က္ေတြက အဓိကက်မလဲလို႔ ထင္ပါသလဲ။ 
ေျဖ -  ခုနက ကြၽန္ေတာ္ ေျပာပါတယ္။ အနာသိတယ္၊ ေဆးရႇိတယ္။  ကြၽန္ေတာ္ ေျပာျပီးျပီ။ intention က table use talk  ၊ ၾကည့္ပါလား၊ NLD ကို ဘယ္လိုလုပ္သလဲ၊ NLD ဘယ္လို ဘ၀ေရာက္သြားလဲ၊ ကြၽန္ေတာ္တို႔ေတြ ဘယ္လိုဘ၀ေရာက္ သြားလဲ၊ ကြၽန္ေတာ္ တဖြဖြေျပာတယ္၊ စကားေျပာပါ၊ လုပ္ပါ၊ ေျပာေနတာပဲ၊ အဲတာမလုပ္ပဲနဲ႔ တဆိတ္ရႇိ ဖမ္းထည့္၊ ဖမ္းထည့္ အဲလိုျဖစ္သြားခဲ့တာကိုး။ အခုကမႇ အခ်ိန္ေတြ ေတာ္ေတာ္လြန္လာခါမႇ သြားေမးၾကည့္ပါ။ ဖယ္ဒရယ္ေကာင္စီ၊ UNFC ဖြဲ႕ျပီးျပီ၊ သူတို႔ရခ်င္တာ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္အတြက္၊ ကိုယ့္ၾကမၼာဖန္တီးပိုင္ခြင့္အတြက္ ဒါေတြပဲ ရခ်င္တာပဲ၊ ဒီထက္လည္း ပိုမရခ်င္ဘူး။ ဘယ္သူမႇ ခြဲထြက္မယ္လို႔ မေျပာဘူး။ ဒါေတြသြားျပီးေတာ့ လက္မႇတ္ထိုးေနမယ့္အစား မျဖစ္ေအာင္လုပ္ပါလား။ ခင္ဗ်ားမႇာ အိမ္ေထာင္ရႇိတယ္ဆိုရင္ ခင္ဗ်ားမိန္းမ၊ ခင္ဗ်ားကေလးကို မွ်မွ်တတ ရင္းရင္းႏႇီးႏႇီး ရႇာေကြၽးမယ္ဆိုရင္ ခင္ဗ်ားမိန္းမ၊ ခင္ဗ်ားကေလး အိမ္ေပၚက မဆင္းဘူးဗ်ာ၊ အာမခံရဲပါတယ္။ အခုလည္း သာေစ နာေစ မရႇိပဲ ေအးေအးေဆးေဆး အုပ္ခ်ဳပ္ မယ္ဆိုရင္ ခြဲထြက္ဖို႔စကား ဘယ္သူမႇ ေျပာဖို႔မလိုေတာ့ဘူး။ လုပ္မယ္ဆိုလို႔ရႇိရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံက ေမာင္းဖြင့္ထား႐ံုနဲ႔ ထမင္းစားလို႔ရတယ္ဗ်၊ ဘဂၤလားေဒ့ရႇ္၊ အိႏၵိယ ဒီလိုသြား၊ ေမာင္းေထာင္ဖြင့္႐ံုနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ထမင္းစားလို႔ရတယ္။ ေရ ေတြ၊ သယံဇာတေတြလည္း ရႇိေနတာပဲ၊ ဒီထက္ခ်မ္းသာတဲ့ တိုင္းျပည္ရႇိေနလ်က္နဲ႔ အာဏာတည္ျမဲေရးအတြက္ တိုင္းရင္းသားေတြဘက္လႇည့္ေတာ့ ဟိုေကာင္ေတြက်ေတာ့ ၀ိုင္းထားတာဗ်၊ ဒီဘက္နင္းရင္ ဟိုဘက္ေဖာင္း၊ ဟိုဘက္နင္းရင္ ဒီဘက္ေဖာင္း ျဖစ္ေတာ့မႇာေပါ့။ အဲတာေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္ေျပာေနတာ၊ ဒီ quality မရႇိသေရြ႕၊ harmony မျဖစ္သေရြ႕ ေနာက္ကြၽန္ေတာ္တို႔ျပည္ဟာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ေ၀းေနမယ္။ အဲတာေလး ကြၽန္ေတာ္ေျပာခ်င္တယ္။ ရက္ေျခာက္ဆယ္ျဖစ္ျဖစ္၊ ရက္ကိုးဆယ္ျဖစ္ျဖစ္ အပစ္အခတ္ရပ္ျပီး ကြန္ဖရင့္ပဲေျပာေျပာ အားလံုးအတူေတြ႔ၾကေပါ့ဗ်ာ။ တ႐ုတ္ၾကီး မယားငယ္ မုန္႔ဖိုးေပးသလို ဟိုတစ္ေယာက္ေပး၊ ဒီတစ္ေယာက္ မသိေစနဲ႔၊ ဒီတစ္ေယာက္ေပး ဟိုတစ္ေယာက္မသိေစနဲ႔ အဲလိုလုပ္ေနမယ့္အစား အကုန္လံုးေတြ႔ျပီး စကားေျပာပါလား။
ေမး - အခုခ်ိန္မႇာေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္အေနနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တာေတြထဲမႇာ ဧရာ၀တီျမစ္ဆံုအေရးနဲ႔ အခုႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ ျပန္လႊတ္ေပးတဲ့ကိစၥေတြဟာ လူထုေထာက္ခံမႈ အမ်ားဆံုးရထားတဲ့ကိစၥေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ျပည္သူလူထုရဲ႕ ေတာင္းဆိုမႈေတြကို လ်စ္လ်ဴမ႐ႈပဲ လိုက္ေလ်ာခဲ့ပါတယ္။  တစ္ဖက္မႇာကလည္း အစိုးရဘက္ကို ေမးသည္ျဖစ္ေစ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔လို႔ အတိုက္အခံအုပ္စုေတြကို ေမးသည္ျဖစ္ေစ သမၼတၾကီး ဦးသိန္းစိန္ကို ယံုၾကည္ေပးဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ေျပာတာေတြရႇိပါတယ္။ ဦးခြန္ထြန္းဦးရဲ႕ အျမင္ကေရာ ဘယ္လိုရႇိပါသလဲ။   
ေျဖ -  တိုင္းျပည္ရဲ႕ ကံၾကမၼာက ခင္ဗ်ားလည္း သိပါတယ္ဗ်ာ။ ခင္ဗ်ားတို႔ ပိုသိပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က အားလံုးေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းနဲ႔ ျပည္တြင္း ျငိမ္းခ်မ္းေရး မရသေရြ႕ေတာ့ ျပီးလည္း ျပီးမႇာမဟုတ္ဘူး။ ဒါကလည္း စကားထပ္ေနျပီ။ ႐ိုးသားရမယ္၊ ျဖဴစင္ရမယ္၊ တည္ၾကည္ရမယ္၊ ဘာမႇတစ္ဦးေပၚတစ္ဦး ေကာက္စရာမလိုဘူး။ အဲလိုသာ သေဘာ႐ိုးအတိုင္း လုပ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ မ်ားမၾကာမီ ျငိမ္းခ်မ္းေရးက ရမႇာေပါ့။ ဒါမႇမဟုတ္လို႔ ရႇိရင္ေတာ့ ဟိုေကာင့္ကို တစ္မ်ိဳးေျပာလိုက္၊ ဒီေကာင့္ကို တစ္မ်ိဳးေျပာလိုက္၊ အခုထိ state power က ဘယ္သူ႔ဆီမႇာ၊ executive power က ဘယ္သူဆီမႇာဆိုတာ မသိေသးဘူး၊ ေရႇ႕ကိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ျမင္တာေတာ့ ဒီေျပလည္ေအာင္ဆိုတာ သူ႔အထဲမႇာပဲ ရႇိေတာ့တယ္။ ဒီဘက္ကေတာ့ ေျပ လည္ဖို႔ပဲ၊ ကြၽန္ေတာ္ေမးခဲ့ျပီ၊ ေတြ႔ခဲ့တယ္၊ ေတာင္ငူေထာင္မႇာလည္း ေတြ႔ခဲ့တယ္။ အန္ကယ္ျပန္သြားရင္ ေျပာေပးပါတဲ့၊ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ကြန္ျပဴတာကိုင္ခ်င္ျပီတဲ့၊ လက္ပ္ေတာ့ ကိုင္ခ်င္ျပီတဲ့၊ ေသနတ္ မကိုင္ခ်င္ေတာ့ဘူးတဲ့၊ ၾကည့္လိုက္ရင္ ၁၈ႏႇစ္ ၁၉ႏႇစ္၊ KNU ေတြ၊ ေတာင္ငူေထာင္က နီးတာကိုး အဲဒီနားနဲ႔။ သူတို႔လည္း စစ္ကို ျငီးေငြ႔လာျပီ။
ေမး - ဦးခြန္ထြန္းဦးအေနနဲ႔ ၁၉၉၃ ညီလာခံကို တက္ခဲ့တယ္။ ေက်ာခိုင္းခဲ့တယ္။ ၂၀၀၄မႇာ ထိမ္းသိမ္းခံရတယ္။ ၂၀၀၈ ခုႏႇစ္မႇာ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒ ထြက္ပါတယ္။ ၂၀၁၀ျပည့္ႏႇစ္မႇာ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပပါတယ္။ SNLDကေရြး ေကာက္ပြဲကို မ၀င္ခဲ့ပါဘူး။ အခု ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္ခင္ အခ်ိန္မႇာ ဦးခြန္ထြန္းဦးတို႔ ျပန္လြတ္လာခဲ့ပါတယ္။ SNLD ကို မႇတ္ပံုတင္မယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒီလိုအခ်ိန္မႇာ ဦးခြန္ထြန္းဦးတို႔ အေနနဲ႔ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို လက္ခံသလားဆိုတဲ့ ေမးခြန္းေတြ ထြက္လာပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဘယ္လိုေျဖၾကားခ်င္ပါသလဲ။ 
ေျဖ -  ညီလာခံကို လက္မခံခဲ့ဖူးဆိုေပမယ့္ ေရးလိုက္ပါကြာ၊ ျပီးေတာ့လည္း အိမ္ျပန္ၾကတာေပါ့ဆိုတဲ့ ေရလိုက္ငါးလိုက္ မေနခ်င္ေတာ့တာ၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရးယူထားတဲ့ အဖြဲ႔ေတြ အားလံုးျပန္တိုက္တာပဲ။ ဒီဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒက အာမခံခ်က္ မရႇိလို႔ေပါ့။ အဲတာေၾကာင့္ သူတို႔ ဟိုေခ်ာ့ ဒီေခ်ာ့နဲ႔ အဲလိုျဖစ္လာရတာ။ အခုလိုကိစၥမ်ိဳးကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လည္း စဥ္းစားမႇာပါ။ ကြၽန္ေတာ္လည္း စဥ္းစားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီတိုင္းျပည္ရဲ႕ ကံၾကမၼာက တစ္ခုတည္းေသာ နည္းလမ္းက သူေျပာတဲ့ ဥပေဒကေန ဆက္သြားျပီးေတာ့  ေရးမႇရေတာ့မယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုသူေရးတဲ့ဟာကလည္း ခင္ဗ်ားျမင္တဲ့အတိုင္းပါ။ ၈၄ ရာခိုင္ႏႈန္းက သူတို႔ ကိုင္ထားျပီးသားပါ။ ၈၄ ရာခိုင္ႏႈန္းက အိပ္ငိုက္ေနတယ္၊ ေဆြးလည္း မေဆြးေႏြးႏိုင္ဘူး။ ေဆြးေႏြး ပိုင္ခြင့္လည္း မရႇိဘူး။ အခု ေဒၚစုသြားမယ္ဆိုရင္ နည္းနည္းခံသာမယ္။ အလုပ္ လုပ္ကူ ကိုင္ဖက္ရမယ္။ အဲဒီ ၁၆ ရာခိုင္ႏႈန္းအတြက္ပဲ သြားမႇာ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကေတာ့ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ကို ၀င္ျပိဳင္မႇာမဟုတ္ဘူး။ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ သက္ဆိုင္ရာ နယ္အသီးသီးက ကိုယ္စားလႇယ္ေလာင္းေတြ အမည္စာရင္း တင္သြင္းျပီးမႇ ကြၽန္ေတာ္တို့ပါတီကို မႇတ္ပံုတင္မယ္။ ပါတီကို မႇတ္ပံုတင္ထား႐ံုပဲ။ ေမွ်ာ္မႇန္းထားတာကေတာ့ ၂၀၁၅ခုႏႇစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမႇာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ေတြ ေနရာပိုရလာဖို႔ပဲ။ ဒီအတြက္ပဲ ကြၽန္ေတာ္တို႔လုပ္မယ္။ NLD နဲ႔ကေတာ့ ပါတီခ်င္း ပူးေပါင္းမယ့္သေဘာ မရႇိပါဘူး။ တိုင္းရင္းသားပါတီတစ္ခုအေနနဲ႔ တြဲလုပ္လို႔ရတာေတြေတာ့ လုပ္သြားမႇာပါ။ တူတာကို အတူတူ တြဲလုပ္ၾကမယ္၊ မတူတာကို ခြဲလုပ္ၾကမယ္ဆိုတဲ့ သေဘာပဲရႇိပါတယ္။ က်န္တဲ့တိုင္းရင္းသားေတြကိုလည္း ေျပာထားပါတယ္။ UNDP လည္း ဟိုတစ္ေန႔က ဖြဲ႔ထားျပီးပါျပီ။ ၁၄ ေယာက္ လာသြားတယ္။ သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းရင္းသားေတြ ဖြဲ႔ၾကေတာ့။  ကြဲတာေတြ ေနာက္မႇေျပာေတာ့။ အခုခ်ိန္မႇာေတာ့ only way out က legal registration  ပဲ။ ဒီလိုလုပ္ထားမႇ ၂၀၁၅ ခုႏႇစ္အတြက္ အဆင္သင့္ျဖစ္မယ္။
ေမး - ၂၀၁၀ ျပည့္ႏႇစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတုန္းက ၅၇ ေနရာႏိုင္ထားတဲ့ က်ားျဖဴ (ရႇမ္းတိုင္းရင္းသား ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ)က ဦးခြန္းထြန္းဦးတို႔နဲ႔ ပူးေပါင္းဖို႔ ေျပာထားတယ္လို႔ သိရတယ္။ အဲတာေရာ ဟုတ္ပါသလား။ 
ေျဖ -  ဟုတ္တယ္။ တစ္ေန႔ကလာ သြားတယ္။ သူက ေျပာသြားတာကေတာ့ အစိုးရခ်ထားတဲ့ မူအတိုင္းပဲ သြားမယ္တဲ့။ ဒီမူကလြဲျပီးေတာ့ မသြားႏိုင္ဘူးတဲ့။ သူကအဲဒီလို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာလိုက္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္က ဘယ္လိုလုပ္ ပူးေပါင္းႏိုင္ မႇာလဲ။ ကြၽန္ေတာ္က SNLD လည္း ရႇိေသးတယ္။ ေနာက္ျပီး ဒါၾကီးကို ဒီမူကိုမႇ ကြၽန္ေတာ္က လက္မခံတာ။ လက္မခံလို႔ ညီလာခံက ထြက္တယ္။ ညီလာခံကထြက္လို႔ ခုႏႇစ္ႏႇစ္ ကြၽန္ေတာ္ အဖမ္းခံရျပီးျပီ။ ကြၽန္ေတာ္ ခုႏႇစ္ႏႇစ္လံုး ဖမ္းခံရျပီးတဲ့ေနာက္မႇာ ဒီဘ၀ကို ျပန္ေရာက္ေအာင္ ကြၽန္ေတာ္ ဘယ္လိုသြားမလဲဗ်ာ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ကြၽန္ေတာ္တို႔ တိုင္းရင္းသားေတြအတြက္၊ ေနာင္လာေနာက္သားေတြအတြက္ လုပ္ေနတာ။ အစိုးရေျပာတဲ့ မူအတိုင္း သြားရမယ့္ကိစၥေတာ့ ကြၽန္ေတာ္မလုပ္ဘူးဗ်။
ေမး - ေနာက္ထပ္ အေရးၾကီးတဲ့ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုက စီးပြားေရးျပႆနာ ျဖစ္ပါတယ္။ စီးပြားေရး နိမ့္ပါးတဲ့အတြက္ ဘက္စံုမႇာ ဆုတ္ယုတ္မႈေတြ ျဖစ္ေပၚေနပါတယ္။ ပညာေရးကိစၥေတြ အပါအ၀င္ HR ကိစၥေတြမႇာ ျပႆနာေတြ ရင္ဆိုင္လာရပါတယ္။ စီးပြားေရးလို႔ ေျပာျပီဆိုရင္ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈကိုလည္း အေၾကာင္းတစ္ရပ္အေနနဲ႔ ထည့္ေျပာလာၾကပါတယ္။ စီးပြားေရး ဦးေမာ့လာဖို႔နဲ႔ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈအေပၚ ဘယ္လို ထင္ျမင္ယူဆပါသလဲ။ 
ေျဖ -  စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈကေတာ့ ျမန္မာနဲ႔ပတ္သက္လာရင္ အလုပ္ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဒါေတြရႇိလာလို႔လည္း treaty မရႇိဘူး၊ ရႇိတယ္ေတြ ေျပာလာရတာကိုး။ ဒါကြၽန္ေတာ္တို႔ လြတ္လာလို႔ ေျပာတာမဟုတ္ဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႔မႇာ လည္း ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ ဒီ ေျခာက္ဆယ္လံုးလံုး brain drain ကလည္း မနည္းေတာ့ဘူး။ သူတို႔ထြက္လိုက္တဲ့ ပညာရႇင္ေတြက ဘာမႇ qualification မရႇိဘူး။ ကြၽန္ေတာ္ထင္တယ္ ေပးလိုက္လို႔၊ ထုတ္လိုက္လို႔ လံုး၀ ေပးလိုက္တယ္ဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔လူေတြက မနည္းထိန္းခ်ဳပ္ျပီး ဒါကို ကိုင္တြယ္ရမႇာ။ တစ္ခုေသာ အတိုင္းအတာအထိေတာ့ စိတ္ခ်ရတာ ရႇာရမယ္။ ဒီလိုပဲ ေရာ့ အင့္ ယူဆိုရင္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔က အဆင္သင့္ မျဖစ္ေသးဘူး။ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈ ႐ုပ္သိမ္းလိုက္လို႔ ျဖစ္လာမယ့္အေျခအေနေတြအတြက္ အဆင္ သင့္ျဖစ္ျပီလား။ အဆင္သင့္မျဖစ္ဘဲနဲ႔ ေဘးအိတ္ေတြထဲ၀င္သြားရင္ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ။ ျခစားမႈေတြက ေပ်ာက္မႇ မေပ်ာက္ေသးတာ။ တရားသူၾကီးေတာင္မႇ အခုလႊတ္ေတာ္မႇာ ျပန္ျပီးေတာ့ အဆိုတင္သြင္းျပီး အေရးယူမယ့္၊ ဖမ္းခ်ဳပ္မယ့္ ဥပေဒ ျပဌာန္းရမယ္ဆိုေတာ့ ဒါ ေကာင္းေရာလားဗ်ာ။ ဥပေဒပိုင္တဲ့ တရားသူၾကီးေတြမႇာေတာင္ ဒီလိုျဖစ္သြားျပီရင္ တရားစီရင္ေရးစနစ္က ဘယ္လိုျဖစ္သြားျပီလဲ။ ငါးမ်ားခ်ိတ္ျဖစ္သြားျပီ။
ေမး - လက္ရႇိ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္းအေပၚ အတိုခ်ဳပ္အေနနဲ႔ ဘယ္လိုသံုးသပ္ပါသလဲ။ 
ေျဖ -  ဒီလိုပဲ သြားရင္းနဲ႕ လုပ္သြားရမႇာပဲ။ တစ္ေယာက္က ေလ်ာ့ေပး၊ ေလ်ာ့ေပးရင္းနဲ႔ သြားရမႇာပဲ။ တစ္ခုေတာ့ ရႇိတယ္၊ တစ္ဖက္က မေက်နပ္လို႔ ငါတို႔ သိမ္းတယ္ဆိုရင္ေတာ့ မေျပာတတ္ဘူးေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ေဒၚစု အေနနဲ႔ကလည္း ၁၆ ရာခိုင္ႏႈန္း ေက်ာ္ ၀င္တိုးျပီးလုပ္တယ္ဆိုေတာ့ မဆိုးပါဘူး။ သူ႔ဘက္က လိုက္ေလ်ာထားျပီပဲဟာ။ အဲတာမႇ သူတို႔ဘက္က နားလည္မႈမရႇိဘဲနဲ႔ ျဖစ္မယ္ဆိုရင္ တိုင္းျပည္အတြက္ေတာ့ နည္းနည္း ကံဆိုးမယ္ေပ့ါဗ်ာ။ ဒါကလည္း မုန္းလို႔ ေျပာတာမဟုတ္ဘူး။ ဒီလူေတြကို မုန္းလို႔ေျပာတာမဟုတ္ဘူး။ အခုက အဲလိုျဖစ္ေနလို႔ပါ။ သူတို႔က human resources မရႇိလို႔ အဲလိုျဖစ္တာပါ။ human resources ေကာင္းဖို႔က qualification ပဲ။ စီးပြားေရးပညာရႇင္ အမ်ားၾကီး လိုပါတယ္။ ေနာက္ျပီးstatus citizen ေတြလည္း အမ်ားၾကီးလိုတယ္။ ဒီမႇာ လာဖြင့္ျပီးေတာ labor မရႇိဘူး။ ရႇိတဲ့ labor ေတြကလည္း အ႐ိုင္းေတြပဲ။ ေခတ္ကိုက ကြန္ျပဴတာေခတ္ သင္ေပးရဦးမယ္။
ေမး - ေထာင္ကလြတ္လာျပီးတဲ့ေနာက္မႇာ ဒီမိုကေရစီအေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ေပၚေနတာကို လက္ခံတယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ေထာင္ထဲမႇာေနစဥ္ကလည္း ဂ်ာနယ္ေတြကတစ္ဆင့္ အေျပာင္းအလဲေတြကို စာေတြ႔သိရႇိခဲ့ပါတယ္။ အျပင္ကို တကယ္ေရာက္လာတဲ့အခါမႇာ ေထာင္ထဲမႇာသိခဲ့ရတဲ့ စာသိနဲ႔ အျပင္မႇာတကယ္ေတြ႔ရတဲ့ ကိုယ္ေတြ႔ အေျပာင္းအလဲက ဘာမ်ားျဖစ္မလဲ။ 
ေျဖ - အဲတာကေတာ့ ႐ုပ္၀တၳဳပစၥည္း အျမင္ေပါ့ဗ်ာ။ ကားေတြ မ်ားလာတယ္။ ကားေတြသပ္ရပ္လာတယ္။ ေနာက္ျပီးေတာ့ တိုက္တာအေဆာက္အအံုေတြ မ်ားလာတယ္။ လူေတြ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈ သပ္ရပ္လာတယ္။ ဒီေလာက္ပါပဲ။
ဦးခြန္ထြန္းဦး
ေမြးသကၠရာဇ္ - ၁၁၊ ၉၊ ၁၉၄၃။
ပညာအရည္အခ်င္း - LL.B. (ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မႇ ဘြဲ႔ရရႇိ) တာ၀န္ - ဥကၠ႒၊ ရႇမ္းအမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္။

EMG