ရန္ကုန္ ငလ်င္အတြက္ ပညာရွင္မ်ား သတိေပးသံ ထြက္ေပၚ

သတင္းေဆာင္းပါး-မင္းထက္စံ

ဥဒဟို သြားလာေနေသာ လမ္းမႀကီးေပၚတြင္ ေမာ္ေတာ္ကားမ်ား သြားမရေအာင္ ပိတ္ဆို႔လွ်က္ရိွၿပီး လူမ်ားစြာ ဝိုင္းအံုၾကည့္ ရႈေနၾကသည္။ ႏွစ္ရွည္သစ္ပင္ႀကီး တစ္ပင္သည္ ကားလမ္းမႀကီးကို ကန္႔လန္႔ျဖတ္ ပိတ္ထားၿပီး ခရီးသည္မ်ားတင္ေဆာင္ လာေသာ ဘတ္(စ္)ကား၂စီးေပၚသို႔ လဲၾကေနျခင္း ျဖစ္သည္။
ထိုျမင္ကြင္းမွာ ၾသဂုတ္လ(၂၅)ရက္ေေန႔ နံနက္၇နာရီ ၄၅မိနစ္ ဝန္းက်င္တြင္ ေရႊတိဂံုဘုရား ေျမာက္ဘက္ ေရႊဂံုတိုင္ အုတ္လမ္းမွတ္တိုင္ အနီးရိွ ေျမကမ္းပါး ၿပိဳက်ကာ သစ္ပင္ႀကီးလဲက်ျခင္း ျဖစ္သည္။ ခရီးသည္ႏွင့္ ယာဥ္ေမာင္း အပါအဝင္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရ သြားသည့္ ယင္းေျမၿပိဳမႈသည္ ေရႊဂံုတိုင္ဝန္းက်င္တြင္ ဆယ္စုႏွစ္အတြင္း ပထမဆံုအႀကိမ္ ေျမၿပိဳ ဒဏ္ရာရရိွခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္း ေျမၿပိဳမႈ မွတ္တမ္းမ်ားအရ သိရွိရသည္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္၏ တည္ေနရာ အေနအထားအရ ေအာက္ခံေက်ာက္သားေျမ ရိွသည့္ေနရာမွာ ေရႊဂံုတိုင္ဝန္းက်င္ တစ္ဝိုက္ရိွ ေတာင္ကုန္းေနရာမ်ားသာ ျဖစ္ၿပီး က်န္သည့္ ေနရာမ်ားမွာ နႈန္းတင္ေျမႏု မ်ားသာျဖစ္ၾကၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကို အေဝးမွၾကည့္မည္ ဆိုပါက ၿမိဳ႕၏အလယ္တြင္ ေတာင္တန္းသဖြယ္ ျဖစ္ေနေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ငလ်င္ေကာ္မတီ၏ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉး ဦးစိုးသူရထြန္း က ေျပာၾကားသည္။

''ေျမႀကီးေတြကို ဖဲ႔ယူၿပီးေတာ့ အေဆာက္အဦးေတြကို ေဆာက္ထားတယ္။ ေက်ာက္သားေျမေတြကို အဲဒီလို ဖဲ႔ယူၿပီး ေျမထိန္းနံရံ မလုပ္ထားဘူးဆိုရင္ ခ်က္ခ်င္းမၿပိဳေတာင္ မိုးရြာရင္ၿပိဳပါတယ္'' ဟု ေရႊဂံုတိုင္ ေျမၿပိဳမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ မွတ္ခ်က္ေပးသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္၏ ေအာက္ခံေျမ အေနထားသည္ ငလ်င္လိႈင္း ျဖတ္သန္းမည္ ဆိုပါက အပ်က္အစီးမႈသည္ ၿမိဳ႕တြင္းအျခား ေနရာမ်ားထက္ ေရႊဂံုတိုင္သည္ ေအာက္ခံေက်ာက္သား ရိွသည့္အတြက္ ခံႏိုင္ရည္ပိုရိွၿပီး ၿမိဳ႕သစ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ ျမစ္ကမ္းတစ္ေလွ်ာက္ ေနရာမ်ားတြင္ ႏႈန္းတင္ေျမႏု မ်ားျဖစ္၍ ငလ်င္လိႈင္း ျဖတ္သန္းပါက ပိုမိုအားေကာင္းၿပီး အျမန္ေရႊ႕လ်ားသြားေၾကာင္း ၄င္းက ရွင္းျပေျပာဆိုျခင္း ျဖစ္သည္။ '' ႏႈန္းတင္ေျမႏုေအာက္မွာ ရိွတဲ့အတြက္ ငလ်င္လိႈင္းျဖတ္တဲ့ magnifier ျဖစ္ေစပါတယ္။ ငလ်င္တစ္ခု လႈပ္ရင္ Intensity ျပင္ထန္အား ပိုခံရပါတယ္။ ငလ်င္ဒဏ္ခံရရင္ ေရႊဂံုတိုင္နဲ႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္ေကာင္ ႏိႈင္းယွဥ္ရင္ ၿမိဳ႕လယ္က ပိုခံရႏိုင္ပါတယ္''ဟု ဦးစိုးသူရထြန္း က ဆိုသည္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီး ကဲ့သို႔ ေနရာမ်ဳိးတြင္ ပံုမွန္ေျမၿပိဳမႈမ်ားကို အင္ဂ်င္နီယာနည္းျဖင့္ ေငြေၾကး အကုန္က်ခံကာ ကာကြယ္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္သည့္ အေနထားျဖစ္ၿပီး ဥပမာအားျဖင့္ ေျမထိန္းနံရံမ်ား တည္ေဆာက္ျခင္း၊ ဆင္ေျခေလွ်ာမ်ားကို ေလွကားထစ္ ပံုစံေဆာက္လုပ္ျခင္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ ငလ်င္လိႈင္း လႈပ္ခတ္မည္ ဆိုပါကလည္း ေျမၿပိဳမႈေၾကာင့္သာ အသက္ဆံုးရံႈး ရျခင္း မဟုတ္ဘဲ အေဆာက္အဦးမ်ားေၾကာင္႔လည္း အသက္ဆံုးရံႈးႏိုင္သည့္ အတြက္ေၾကာင့္ လူတိုင္း လူတိုင္းသည္ ကိုယ့္အနၲရာယ္ ကို ကိုယ္သိဖို႔ လိုအပ္ေၾကာင္း အထက္ပါပုဂၢိဳလ္က ရွင္းျပသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ နယ္နိမိတ္ အတြင္း၌ လြန္ခဲ့သည့္ အနွစ္၁၇ဝအတြင္း ျပင္းထန္မႈ ပမာဏ အရ မက္ဂနီက်ဴ႕ ႏွင့္ အထက္ရိွေသာ ငလ်င္ ၁၆ႀကိမ္ လႈပ္ခတ္ခဲ့ၿပီး ၄င္းတို႔အနက္ ၁၈၃၉တြင္ အင္းဝ ငလ်င္၊ ၁၉၁၂ခုနွစ္တြင္ ေမၿမိဳ႕ ငလ်င္၊ ၁၉၃ဝ ခုႏွစ္တြင္ ပဲခူးငလ်င္၊ ၁၉၇၅-၇၆ ခုႏွစ္တြင္ ပုဂံငလ်င္ႏွင္႔ စစ္ကိုင္းငလ်င္တို႔မွာ ပ်က္စီးမႈ အမ်ားဆံုးျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္း ငလ်င္ပညာရွင္ ဦးသိန္း၏ စာတမ္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ကမာၻေပၚရိွ အဓိက ငလ်င္ေၾကာႀကီး ၂ခု အနက္မွ တစ္ခုျဖစ္ေသာ အယ္လ္ပိုင္း ငလ်င္ေၾကာႏွင္႔ ျမန္မာႏိုင္ငံသည့္ ဆက္စပ္လ်က္ ရိွၿပီး ငလ်င္လႈပ္ခတ္ေစေသာ အဓိက အေၾကာင္းရင္းမွာ ေျမာက္ဘက္သို႔ ေရြ႕႔လ်ားေနေသာ အိႏၵိယ ေျမထုခ်ပ္သည္ ယူေရးရွပ္ေျမထု ၏ အစိတ္အပိုင္း တစ္ခုျဖစ္ေသာ ျမန္မာေျမထုခ်ပ္ငယ္ အတြင္းသို႔ တႏွစ္လွ်င္ ၄ စင္တီမီတာခန္႔ တိုးဝင္ေနျခင္းေၾကာင္႔ ျဖစ္ေၾကာင္း ၄င္းစာတမ္းတြင္ ေဖာ္ျပညႊန္းဆို ထားသည္။ ''အတိတ္ငလ်င္ ေလ့လာခ်က္ေတြ အရ အင္အားႀကီး ငလ်င္ေတြဟာ ႏွစ္တစ္ရာကို တစ္ႀကိမ္ လႈပ္တတ္တယ္။ ႏွစ္တစ္ရာ မျပည့္ခင္ လႈပ္သြားတဲ့ ငလ်င္ေတြဟာ အင္အား နည္းတတ္ပါတယ္။ ႏွစ္တစ္ရာမွာ လႈပ္တတ္တယ္လို႔ အၾကမ္းဖ်ဥ္း ခန္႔မွန္းထား ေပမယ့္လည္း မနက္ျဖန္၊ တဘက္ခါလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္''ဟု ဦးစိုးသူရထြန္း က အတိတ္ငလ်င္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ရွင္းျပသည္။


ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ႏွစ္ေပါင္း ၃ဝဆယ္ေက်ာ္အတြင္း  ၂ဝ၁၁ မတ္လ ၂၄ရက္ေန႔တြင္ တာခီ်လိတ္ၿမိဳ႕နယ္ တာေလၿမိဳ႕နယ္ခဲြ၌ တဖန္ျပန္လည္ကာ လႈပ္ခတ္ခဲ့ၿပီး ပ်က္စီး ဆံုးရံႈးမႈမ်ားစြာ ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။ အဆိုပါ တာေလ ငလ်င္ လႈပ္ခတ္စဥ္ကလည္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္၏ လူအမ်ား အပန္းေျဖရာ ေနရာတစ္ခုျဖစ္ေသာ အင္လ်ားကန္ေဘာင္ တြင္လည္း ကန္အတြင္းရိွ ေရလိႈင္းသံမ်ား က်ယ္ေလာင္စြာ ပုတ္ခတ္မႈအား ၾကားခဲ့ရၿပီး လိႈင္းႀကီးမ်ားျဖစ္ထြန္းခဲ့ေၾကာင္း ယင္းကန္ေဘာင္ရိွ စားေသာက္ဆိုင္ ပိုင္ရွင္တစ္ဦးက ျပန္ေျပာင္း ေျပာဆိုဖူးသည္။

လက္ရိွ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ငလ်င္တိုင္းတာေရး စက္မ်ားမွာ အားနည္းလ်က္ရိွၿပီး တိုင္းတာေရးစက္ ၁၆လံုး ရိွသည့္အနက္ တစ္ခ်ဳိ႕ စက္မ်ားမွာ ေမာ္ဒယ္လ္ ေနာက္က်ေနၿပီ ျဖစ္သည့္အတြက္ တြက္ခ်က္ ေနရဆဲ ျဖစ္ၿပီး အျခားႏိုင္ငံမွ အလႉရွင္မ်ားမွ လႉဒါန္းထားသည့္စက္ မ်ားမွာလည္း လွ်ပ္စစ္မီး မလာ၍ တိုင္းတာ မရျခင္းႏွင့္ ပ်က္စီးေနသည့္ စက္မ်ားပင္ ရိွေၾကာင္း ငလ်င္ပညာရွင္ အသိုင္းအဝိုင္းမွ စံုစမ္းသိရွိရသည္။ စီမံခန္႔ခဲြမႈ ပညာရွင္ ေဒါက္တာေအာင္ထြန္းသက္ ကလည္း''သဘာဝ ေဘးအႏၱရာယ္ စီမံခန္႔ခဲြမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ပါလီမန္မွာ ေဆြးေႏြးသင့္တယ္''ဟု Living Colour သတင္းမဂၢဇင္း ဇြန္လထုတ္ အင္တာဗ်ဴးတြင္ ေျပာၾကားထားသည္။ ႏိုင္ငံတကာတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္ သဘာဝ ေဘးအႏၲရာယ္မ်ားမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္းထက္ အဆေပါင္းမ်ားစြာ ျပင္းထန္ေသာ္လည္း ပ်က္စီးဆံုးရံႈးမႈႏွင့္ ေသဆံုးမႈမ်ား ေလ်ာ့နည္းလ်က္ ရိွေနျခင္းမွာ သဘာဝ ေဘးအႏၲရာယ္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္မႈ အစီအမံ ေကာင္းျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဒါက္တာေအာင္ထြန္းသက္ က အဆိုပါ အင္တာဗ်ဴးတြင္ ထည့္သြင္း သံုးသပ္ထားသည္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္သည္ ငလ်င္ လႈပ္ခတ္ႏိုင္သည့္ ဇုန္မ်ားတြင္ ပါဝင္မႈ မရိွေသာ္လည္း ျပင္းထန္မႈ အားရိွေသာ ငလ်င္ဇုန္မ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္လ်က္ရိွၿပီး ၁၉၃ဝတြင္ ပဲခူးၿမိဳ႕၌ အင္အား ၇ ဒႆမ ၃ ရိွေသာ ငလ်င္ လႈပ္ခတ္ခဲ့ရာတြင္ ပဲခူးၿမိဳ႕ေပၚမွ လူဦးေရ ၅ဝဝေက်ာ္ ေသဆံုးၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေပၚမွ လူဦးေရ ၅ဝေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့ေၾကာင္း ငလ်င္မွတ္တမ္းမ်ား အရ သိရသည္။ ''ပဲခူး ငလ်င္တုန္းက အေဆာက္အဦးေတြ သိပ္မရိွေသးတဲ့ ကာလမွာေတာင္ လူ ၅ဝဝေလာက္ ေသတယ္ ဆိုေတာ့ ခုလို ကာလမွာျဖစ္မယ္ ဆိုရင္ ထိခိုက္ပ်က္စီးမႈ မ်ားလာလိမ့္မယ္''ဟု ဦးစိုးသူရထြန္း က သံုးသပ္ထားသည္။ ငလ်င္လႈပ္ျခင္းကို ယေန႔အခိ်န္အထိ ပညာရွင္မ်ားက ႀကိဳတင္တြက္ဆ ေျပာဆို သတိေပးႏိုင္ျခင္း အလ်ဥ္း မရိွေသးသည့္ အတြက္ ေျမငလ်င္ လႈပ္ခတ္ခိ်န္တြင္ မိမိတို႔ ေရာက္ရိွရာေနရာတြင္ မည့္သို႔ လုပ္ေဆာင္ရမည္ကို သက္ဆိုင္ရာ ဝန္ႀကီးဌာနႏွင့္ အစိုးရ မဟုတ္ေသာ အဖဲြ႔အစည္းမ်ားမွ ဗဟုသုတ ရရိွေစရန္ႏွင့္ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ႏိုင္ရန္ လက္ကမ္းစာေစာင္မ်ား ထုတ္ေဝ ထားၿပီးျဖစ္သည္ဟု ငလ်င္ပညာရွင္မ်ား၏ ေျပာဆိုခ်က္မ်ား အရ သိရွိရသည္။

အတိတ္ ငလ်င္ႀကီးမ်ားသည္ ႏွစ္တစ္ရာတြင္ တစ္ႀကိမ္ ျပန္လည္ လႈပ္ခတ္တတ္သည္ ျဖစ္ရာ ပဲခူးငလ်င္ လႈပ္ခတ္ခဲ့သည္မွာ ႏွစ္၈ဝ ေက်ာ္လာၿပီ ျဖစ္သည့္အတြက္ သတိထားရမည့္ ကာလသို႔ ေရာက္ရိွလာၿပီ ျဖစ္သည္ဟု ဦးစိုးသူရထြန္း က အသိေပး ေျပာဆိုလိုက္သည္။ ငလ်င္သည္ ၿမိဳ႕ျပေပၚတြင္ လႈပ္ခတ္မႈ မရိွေသာ္လည္း ငလ်င္လိႈင္း ဒဏ္ရိုက္ခတ္မႈ သက္ေရာက္လာႏိုင္သည့္ အတြက္ ငလ်င္ဒဏ္ေၾကာင့္ ပ်က္စီးမႈ နည္းႏိုင္သည့္ ေအာက္ခံေက်ာက္ ရိွေသာ ေရႊဂံုတိုင္ ဝန္းက်င္ေနရာမ်ားပင္ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ထားမႈ မရိွပါက မိုးရြာသည္ႏွင့္ ၿပိဳက်ကာ ထိခိုက္ပ်က္စီးမႈ ရိွေနသည္ကို ညႊန္းျပေနသည္။ ေရႊဂံုတိုင္မွသည္သာ မဟုတ္ဘဲ မည့္သည့့္ေနရာ၊ ေဒသတြင္မဆို ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္မႈ မရိွခဲ့ပါက သဘာဝ ေဘးဒဏ္မွ လည္စင္းခံ ယံုသာရွိေနေၾကာင္း ပညာရွင္မ်ားက တြက္ဆ ေျပာဆိုၾကသည္။