၈၈၈၈-အေရးေတာ္ပုံနွစ္ပါတ္လည္နွင့္ တေက်ာ့ျပန္ လက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရး။

ထက္ေအာင္ေက်ာ္ (၀၄၀၈၁၁)

(ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္ အင္အားေကာင္းခဲ့စဥ္က)

ေရွ့တပါတ္ဆုိရင္ (၀၈၀၈၁၁) ၈-ေလးလုံးအေရးေတာ္ပုံျကီး ၂၃-နွစ္ ျပည့္ပါေတာ့မယ္။ အဲဒီ အေရးေတာ္ပုံအတြင္းပါ၀င္ခဲ့သူေတြ အခုဘယ္ေရာက္ေနလဲ။ ဘာေတြဆက္လုပ္ေနသလဲ။ အဲဒီ
ကာလကစတင္္ခဲ့တဲ့ ဒီမုိကေရစီရရွိေရးတုိက္ပဲြ အခု ၂၃-နွစ္ျကာပီးတဲ့အခါမွာ ဘယ္ေလာက္ အထိခရီးေရာက္ေနပီလဲ။ ေနာက္ထပ္ဘယ္ေလာက္ထပ္္ျကာဦးမလဲ။ ဒါဟာ နွစ္ပါတ္လည္ေန့
ေရာက္တုိင္း လူအေတာ္ မ်ားမ်ားက ေမးေလ့ရွိတဲ့ ေမးခြန္းေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ နွစ္ေတြျကာလာတာနဲ့အမွွ် ေမးခြန္းထုတ္သူဦးေရဖက္မွာပုိမ်ား-မ်ားလာေနပီး ကုိယ္တုိင္
အေျဖရွာသူဦးေရဖက္မွာ ပုိနည္း-နည္းလာေနတာကို က်ေနာ္သတိထားမိပါတယ္။

ဘယ္လုိဘဲ့ျဖစ္ျဖစ္ အဲဒီလႈပ္ရွားမႈမွာပါ၀င္ခဲ့သူေတြအေနနဲ့ ေမးဖုိ့တာ၀န္ရွိသလုိ။ ေျဖဖုိ့လဲ
တာ၀န္ရွိတယ္လုိ့ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ အျကမ္းအားျဖင့္ေျပာမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ၈-ေလးလုံး
အေရးေတာ္ပုံျကီးမွာ ပါ၀င္ခဲ့သူေတြထဲက ကုိမင္းကုိနုိင္အပါ၀င္ ၈၈-မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသား
ေတြဟာ အခုခ်ိန္ထိ အက်ဥ္းေထာင္ေတြအတြင္း ရွိေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ အဖမ္းမခံရဘဲက်န္ေန သူေတြကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္ရဲ့ အမ်ဳိးသားဒီမုိက ေရစီအဖြဲ့ခ်ဳပ္ပါတီနဲ့ လက္တဲြပီး
ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ တခ်ဳိ့ကေတာ့ နုိင္ငံေရးပါတီေထာင္ပီး လြတ္ေတာ္ နုိင္ငံေရးအခင္းအက်င္း
သစ္နဲ့ စခန္းသြားဖုိ့ျပင္ေနပါတယ္။ တခ်ဳီ့ကေတာ့ Low profile နဲ့ေနပီး ကုိယ္ပုိင္စီးပြါးေရး
လုပ္သူလုပ္။ NGO ေတြမွာလုပ္သူလုပ္။ ရြာျပန္ပီးျခံစုိက္သူစုိက္နဲ့ ရတဲ့အလုပ္ကုိ လုပ္ပီး နုိင္ငံေရးအခြင့္အလမ္းသစ္တခုေပၚလာမဲ့ အခ်ိန္ကုိ ေစာင့္ျကည့္ေနျကပါတယ္။ ဒါက
ရန္ကုန္နဲ့ ျပည္တြင္းကအေျခေနပါ။

(ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္နဲ့ ဗုိလ္မႈးနႈတ္ခမ္းေမြးရဲ့ DKBA တပ္ဖဲြ့၀င္မ်ား)

က်ေနာ္အဓိကတင္ျပလုိတာကေတာ့ က်ေနာ္ကုိယ္တုိင္ပါ၀င္ခဲ့တဲ့။ ပါ၀င္ေနဆဲျဖစ္တဲ့
နယ္စပ္နဲ့ ျပည္ပအေျခေနပါ။ ၈-ေလးလုံးအေရးေတာ္ပုံအပီး စက္တင္ဘာ ၁၈-မွာ
စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းပီးတဲ့ ေနာက္ နယ္စပ္ေဒသဆီထြက္လာခဲ့တဲ့ ေထာင္-ေသာင္း
ခ်ီရွိတဲ့ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြအခု ဘယ္ ေရာက္ကုန္ပီလဲ။ ဘာေတြဆက္လုပ္ေနျကသလဲ
ဆုိတဲ့အပိုိင္းျဖစ္ပါတယ္။ နယ္စပ္ေရာက္ေက်ာင္းသား ေတြ စုေပါင္းဖြဲ့စည္းခဲ့တဲ့ ABSDF ေခၚ
က်ာင္းသားတပ္မေတာ္ဟာ အခုခ်ိန္ထိ နယ္စပ္တေက်ာမွာ လႈပ္ရွားေနဆဲျဖစ္ေပမဲ့ လြန္ခဲ့တဲ့
၂၃-နွစ္ကလုိ အင္အားမရွိေတာ့။

သူတုိ့ရဲ့အင္အား ၇၅-ရာခုိင္နႈံး ေက်ာ္ေက်ာ္က တတိယ-နုိင္ငံေတြ ဆီ ေရာက္ကုန္ျကပါပိီ။
အဲဒီလူေတြဟာ ေနစဥ္ စား၀တ္ေနေရးကိစၥ ေတြနဲ့ လုံးပန္းေနရတဲ့အတြက္ ေတာထဲက သူငယ္ခ်င္းေတြကို ျပန္ပီးသိပ္္မကူနုိင္တဲ့အျပင္ သူတုိ့ေရာက္ ေနတဲ့တုိင္းျပည္မွာလဲ လက္ေတြ့
က်တဲ့နုိင္ငံေရး သိပ္မလုပ္နုိ္င္ေတာ့။ ဒီလိုေန့မ်ဳီးမွာ နွစ္ပါတ္လည္ အ ခန္းနားလုပ္။ နုိင္ငံေရး
ေျကျငာခ်က္ေတြထုတ္။ နယ္စပ္ကရဲေဘာ္ေတြအတြက္ အလွဴေငြစုပုိ့ ရံုထက္ ပုိပီး ေနျပည္ေတာ္က
အရပ္၀တ္-စစ္အစိုးရကုိ လႈပ္လႈပ္ရွားရွားျဖစ္သြားေအာင္ သိပ္လုပ္နုိင္ဘြယ္ မျမင္။
ဒါက နွစ္စဥ္ျမင္ ေနျကအေျခေနပါ။

ဒါေပမဲ့ ဒီနွစ္မွာေတာ့ အေျခေနက အယင္နွစ္ေတြထက္ နဲနဲပုိပီးထူးျခားမႈရွိေနတယ္လုိ့ က်ေနာ္
ထင္ပါတယ္။ ဘာေျကာင့္လဲဆုိရင္ ပီးခဲ့တဲ့နွစ္ နုိ၀င္ဘာ ၇-ရက္ေန့မွာက်င္းပခဲ့တဲ့ အျငင္းပြါး
ဘြယ္ေရြး ေကာက္ပဲြေန့စကစပီး လက္နက္ကုိင္တုိက္ပဲြေတြ နယ္စပ္နဲ့ ျမုိျပေဒသတခ်ဳီ့မွာ ျပန္
လည္ျဖစ္ပြါးေနပါ တယ္။ ဒါဟာ လြန္ခဲ့တဲ့နွစ္ ၂၃-နွစ္ က်ေနာ္တုိ့ ေတာစခုိစဥ္ကနဲ့ျပန္တူလာတဲ့ တခုတည္းေသာအေျခ ေနျဖစ္ပါတယ္။ တုိက္ဆုိက္မႈအျဖစ္ကေတာ့ အဲဒီေရြးေကာက္ပဲြအလြန္
ေခါတ္ကစပီး အေရွ့အလယ္ ပုိင္း နဲ့ အာရပ္ကမၻာ မွာ လူထုအုံျကြမႈေတြဆက္တုိက္ျဖစ္ပြါးေနပီး
လစ္ဗ်ားနုိင္ငံမွာဆုိရင္ လက္နက္ကုိင္ ေတာ္လွန္ေရး အထြတ္အထိပ္ေရာက္ေနတဲ့အခ်က္ျဖစ္
ပါတယ္။

ဒါဟာ ABSDF နဲ့ လက္နက္ကုိင္ ေတာ္လွန္ေရးအေပၚ စြန့္ခြါသြားသူေတြ။ လက္နက္ကုိင္လႈပ္ရွားေနလုိ့ အလႈေငြျဖတ္ရပါတယ္ဆုိတဲ့ နုိင္ငံတကာအလႈရွင္ေတြ။ အက်မ္းမဖက္ အနုနည္းသက္သက္လုပ္မွရမယ္ ဆုိတဲ့လူေတြ။ ေနာက္တခါ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးနဲ့ အက်မ္းဖက္မႈကို ကဲြကဲြျပားျပား မခဲြျခားတတ္သူေတြ
သူတုိ့ရဲ့ မူ၀ါေတြ ကို ျပန္လည္သုံးသပ္ရမဲ့အခ်ိန္ျဖစ္ေနပီလုိ့ က်ေနာ္ကထင္ ပါတယ္။

(DKBA တပ္ဖြဲ့၀င္မ်ား...)

နုိ၀င္ဘာလ ၇-ရက္ေန့ ေရြးေကာက္ ပဲြက်င္းပတဲ့ေန့မွာ ဗုိလ္နႈတ္ခမ္းေမြးဦးေဆာင္တဲ့ DKBA တပ္ဖြဲ့ေတြက ျမ၀တီနဲ့ ဘုရားသုံးဆူျမုိေတြကို တျပုိင္တည္း၀င္သိမ္းလုိက္ပါတယ္။ ဒါဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ နွစ္ ၅၀- ျပည္တြင္းစစ္သမုိင္းမွာ ပထမ-ဆုံးအျကိမ္ ျမုိသိမ္းတုိက္ပဲြျဖစ္ပါတယ္။ လက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ ေရးသမားတဦးဘ၀ကေန သတင္းသမားဘ၀ဆီေရာက္လာသူ က်ေနာ္ကုိယ္တုိင္ေတာင္ DKBA က ဒီေလာက္အထိလုပ္နုိင္လိမ့္မယ္။ လုပ္ရဲလိမ့္မယ္လုိ့ျကုိတြက္မထားခဲ့။ ဒါေပမဲ့ ထင္မထားတာေတြ အခု ၂၀၁၁-မွာ တကယ္ျဖစ္လာခဲ့ပါပီ။ အခုဆုိရင္ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ကိုလက္ခံသြားတဲ့ ကရင္ျငိမ္းအဖြဲ့ အေတာ္မ်ားမ်ားလဲ စစ္အစိုးရနဲ့လမ္းခြဲပီး ဗုိလ္နႈတ္ခမ္းေမြးနဲ့ျပန္ လည္ပူးေပါင္းလာေနတဲ့အတြက္ (တ ခ်ိန္က အတုိက္ခံအားလုံးရဲ့ ဌာနခ်ဳပ္) မာနယ္ပုေလာ ၀န္းက်င္ကုိေတာင္ နႈတ္ခမ္းေမြးနဲ့အဖြဲ့က ထိမ္း ထားနုိ္င္တဲ့ အေျခေနရွိ လာေနပီျဖစ္ပါတယ္။

ထုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္တေလ်ာက္မွာ ဒီလုိတုိက္ပဲြျဖစ္ေနစဥ္မွာ တိုက္ဆုိင္စြာေပၚေပါက္လာတဲ့ ေနာက္ထပ္လက္နက္ကုိင္တုိက္ပဲြတခုကေတာ့ တရုတ္-ျမန္မာနယ္စပ္က ကခ်င္ေဒသမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ တုိက္ပဲြဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂၀၀၉- ျသဂုတ္လျဖစ္ပြါးခဲ့တဲ့ ကိုးကန့္ေဒသတုိက္ပဲြနဲ့မတူဘဲ ေရရွည္စစ္ ပဲြတခု ျဖစ္လာေနပါတယ္။ ဒါအျပင္ တရုတ္နုိင္ငံကဦးစီးေဆာက္လုပ္ေနတဲ့ ေရကာတာစီမံကိန္းေတြနဲ့ ဆက္ စပ္ေနတဲ့အတြက္ နုိင္ငံတကာရဲ့ေ၀ဖန္မႈေတြတုိးလာေနပီး ဒီစစ္ပဲြေတြကို အျမန္ဆုံးရပ္တန့္ ေဆြးေႏြး အေျဖရွာဖုိ့ အေမရိကန္အပါ၀င္ နုိင္ငံတကာဖက္ကေတာင္းဆုိသံေတြထြက္လာေနပါတယ္။

၁၉၉၄-မွာ စစ္အစိုးရနဲ့ တရား၀င္အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္-ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ ေကအိုင္အုိ-ဖက္ကေတာ့ (ေက အုိင္အုိ-ဟာ တခုတည္းေသာ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္တဲ့အဖဲြ့ျဖစ္ပီး က်န္ ၁၆-ဖြဲက နႈတ္ကတိနဲ့အပစ္ရပ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါ တယ္) အပစ္ရပ္မယ္ဆုိရင္ တရုတ္ျဖစ္ျဖစ္ အာဆီယံ-ျဖစ္ျဖစ္ ျကားနုိင္ငံတခုခုက သက္ေသအျဖစ္ ပါ၀င္ေပးဖုိ့ေတာင္း ဆုိေနပါတယ္။ ဘာေျကာင့္လဲဆုိေတာ့ သက္ေသမရွိဘူးဆုိရင္ အင္အားမ်ားသူက အခ်ိန္မေရြး ကတိေဖါက္နုိင္တာေျကာင့္လုိ့ ေကအုိင္အုိ-ဖက္က ေထာက္ျပေနပါတယ္။

(KIA တပ္ဖြဲ့၀င္မ်ား.)

ကခ်င္ေတာင္တန္းေဒသမွာ အပစ္ရပ္ေရးေဆြးေနြးေနစဥ္မွာဘဲ့ ရွမ္းျပည္အလယ္ပုိင္းေဒသမွာ ေသနပ္သံေတြ ထြက္ေပၚလာပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ၁၉၉၂ ၀န္းက်င္က စစ္အစိုးရနဲ့အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရး လုပ္ခဲ့တဲ့ ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္အတြင္း တခ်ီဳ့က နယ္ျခားေစာင့္တပ္ကုိလက္ခံေပမဲ့ တခ်ဳိ့ကလက္မခံရာ ကေန လက္မခံတဲ့အဖြဲ့နဲ့ စစ္အစိုးရတပ္ေတြျကား ထိပ္တုိက္ေတြ့လာတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီတုိက္ပဲြေတြရဲ့ ထူးျခားခ်က္ကေတာ့ ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ ေျမာက္ပုိင္းနဲ့ျဖစ္ေနတဲ့ တုိက္ပဲြအတြင္း ထုိင္းနယ္စပ္ အေျခ စိုက္ ဗုိလ္မႈးျကီးေယာဆစ္ရဲ့ ေတာင္ပုိင္းတပ္ေတြပါ ပါလာတဲ့အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ အဓိပါယ္ကေတာ့ တုိက္ပဲြဟာ စစ္မ်က္နွာပုိက်ယ္လာေနတဲ့သေဘာျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလိုအေျခေနမွာ ေရွ့မွာက်ေနာ္တင္ျပခဲ့တဲ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂၃-နွစ္က နယ္စပ္ဆီေတာခိုပီး လက္ နက္ကုိင္တုိက္ပဲြနဲ့ စစ္အစိုးရကုိျဖုတ္ခ်မယ္ဆုိတဲ့ေက်ာင္းသားေတြ အခု ဘာလုပ္ေနသလဲ။ ဘယ္ေရာ က္ေနသလဲဆုိတာနဲ့ ျပန္ဆက္စပ္လာပါတယ္။ တတိယ-နုိင္ငံေတြဆီေရာက္သြားသူေတြမွအပ နယ္စပ္ မွာရွိေနဆဲျဖစ္တဲ့ ABSDF တပ္ဖြဲ့၀င္ေတြဟာ နုိ၀င္ဘာ ၇-ရက္ ျမ၀တီ-တုိက္ပဲြျဖစ္ျဖစ္ခ်င္းမွာဘဲ့ ဗုိလ္မႈး နႈတ္ခမ္းေမြးနဲ့ ပူးတဲြတုိက္ပဲြ၀င္လုိက္ပါတယ္။ အေျခေနအမ်ဳိးမ်ဳိးေျကာင့္ သူတုိ့ရဲ့အင္အားဟာ အေတာ္ နဲ သြားပီျဖစ္ေပမဲ့လဲ ရာဂဏန္းအထက္မွာေတာ့ရွိေနဆဲလုိ့ယူဆရပါတယ္။ ဗုိလ္မႈးနႈတ္ခမ္းေမြးတုိ့အဖြဲ့နဲ့ အတူလက္တဲြတုိက္ပဲြ၀င္ေနတာ အေတာ္ေအာင္ျမင္ေနပီလုိ့ တတိယ-နုိင္ငံေရာက္ပီးမွ ျပန္လည္ေတာခုိ သြားသူ ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္ စစ္ဦးစီးအရာရွိတဦးက က်ေနာ္ကိုေျပာပါတယ္။

အခုခ်ိန္မွာေတာ့ ေကအန္ယူ-တပ္ေတြပါ သူတုိ့နဲ့အတူပူးတြဲပါ၀င္လာျပီး ေသာင္ရင္းျမစ္နဲ့ သံလြင္ျမစ္တေလ်ာက္က စခန္းအေတာ္မ်ားမ်ားကုိ ျပန္လည္သိမ္းပုိက္နုိင္ခဲ့ပီလုိ့ သူကဆုိပါတယ္။ ဗိုလ္မႈးနႈတ္ခမ္းေမြးကိုယ္တုိင္ ကလဲ ေက်ာင္းသားတပ္ေတြ သူတုိ့နဲ့လာေပါင္းတဲ့အေပၚ အထူးအားရေက်နပ္ပီး ဒါဟာ တပ္ေပါင္းစုနဲ့ ေအာင္ပဲြခံဖုိ့ ပထမ-အဆင့္ျဖစ္တယ္လုိ့ေျပာပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ျပည္တြင္း-ျပည္ပ ဆက္စပ္ေရး။ မီ ဒီယာေတြ သံတမန္ေတြနဲ့ဆက္စပ္ေရးမွာ ABSDF က သူတုိ့အတြက္ အမ်ားျကီး ကူညီေပးနုိင္ခဲ့တယ္ လုိ့ ဗုိလ္မႈတ္ခမ္းေမြးက က်ေနာ္ကိုေျပာျပခဲ့ပါတယ္။

(SSA-တပ္ဖြဲ့၀င္မ်ား...)


ဒါဆုိရင္ ေကအုိင္အုိ-နဲ့ ရွမ္းတပ္ေတြဆီကုိေကာ ABSDF က သြားေရာက္မပူးေပါင္းဘူးလား။ နယ္စပ္ေဒသရွိ ABSDF ေခါင္းေဆာင္ပုိင္းကုိ က်ေနာ္တီးေခါက္ျကည့္ေတာ့ KIO က သူတုိ့ကုိကမ္း လွမ္းထားပီး ပူူးေပါင္းတုိက္ပဲြ၀င္ေရးအတြက္ ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္အဖြဲ့တခု လုိြင္ဇာေဒသဆီ သြားပီး ေဆြးေႏြးေနတာ အေတာ္ခရီးေရာက္ေနပီလုိ့ အမည္မေဖၚလုိတဲ့ ABSDF ေခါင္းေဆာင္တဦး ကေျပာ ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ABSDF ဟာ အယင္က ေကအိုင္အုိ-အပါ၀င္ တျခားတုိင္းရင္းသား လက္ နက္ကုိင္အဖြဲ့ေတြနဲ့ အတူလက္တြဲတုိက္ပဲြ၀င္ေနေပမဲ့ ၁၉၉၀-ျပည့္လြန္နွစ္ေတြအတြင္း အပစ္ခတ္ ရပ္စဲ ေရးလုပ္တဲ့အခါမွာေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြကို ျငိမ္း-နယ္မွာလက္ခံမထားရဘူးဆုိပီး စစ္အစိုးရက ဖိ အားေပးတဲ့အတြက္ ၁၉၉၆-နွစ္လယ္ေလာက္မွာ ေကအိုင္အုိ နယ္ကေန ေက်ာင္းသားေတြထြက္ခြါလာ ခဲ့ရတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခုခ်ိန္မွာေတာ့ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူညီခ်က္ေတြ ပ်က္ပ်ယ္ သြားပီျဖစ္တဲ့အတြက္ ေက်ာင္းသားေတြကို တုိင္းရင္းသားတပ္ေတြကိုယ္တိုင္က ဖိတ္ေခၚလာတဲ့သ ေဘာျဖစ္ပါတယ္။ အလားတူဖိတ္ေခၚမႈမ်ဳိးကို မြန္ျပည္သစ္နဲ့ ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ေတြဆီကေန မျကား ရေသးေပမဲ့ မျကာခင္ျဖစ္လာနုိင္တယ္လုိ့ ေက်ာင္းသားေတြကေမ်ာ္လင့္ေနပါတယ္။

(MNLA.မြန္အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္မွ တပ္ဖြဲ့၀င္မ်ား..)

၁၉၉၀-ျပည့္လြန္နွစ္ေတြအတြင္း အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးလုပ္ခဲ့တဲ့ ျငိမ္းအဖြဲ့ေတြဟာ တဖက္မွာ စစ္ အစိုးရနဲ့ ဒိီလုိအဆင္မေျပမႈေတြရွိလာေနေပမဲ့ တျခားတဖက္မွာလဲ ျမုိျပတည္ေဆာက္ေရး။ ျမုိျပအုပ္ခ်ဳပ္ ေရးနဲ့ ေဒသဖြံ့့ျဖုိးေရးစီမံကိန္းေတြကို ေကာင္းေကာင္းလုပ္ျပနုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၈၉-မွာ ပထမ-ဆုံး အ ပစ္ရပ္ခဲ့တဲ့ ၀သပ-ေဒသမွာဆုိရင္ ျမုိနယ္ေပါင္း ၈-ခုနဲ့ တကယ္ကုိျမုျပနုိင္ငံတခုလုိျဖစ္ေနခဲ့ပါပီ။ အ လားတူ ဦးစုိင္းလင္းရဲ့မုိင္းလားေဒသနဲ့ အခုတုိက္ပဲြေတြျဖစ္ေနတဲ့ ေကအိုင္အုိရဲ့ လုိင္ဇာ-ေဒသေတြ ကိုျကည့္မယ္ဆုိရင္လဲ သူပုန္ေတြမွာ ျမုိျပတည္ေဆာက္ေရး။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးလုပ္နုိင္တဲ့စြမ္းရည္ ေနျပည္ ေတာ္က စစ္အစိုးရထက္ ပုိအားသာေနတယ္ဆုိတာကုိ သိသာနုိင္ပါတယ္။

သူပုန္ေတြရဲ့ ျမုိျပေဒသဟာ ေနျပည္ေတာ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေအာက္က ေဒသေတြထက္ ပုိမုိဖြံျဖုိး ပုိမုိေခါတ္မွီပီး အင္တာနက္နဲ့တယ္လီ ဖုန္း ဆက္သြယ္ေရးေတြမွာ မ်ားစြာသာလြန္ေနတာကိုေတြ့ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေျကာင့္လဲ သူတုိ့ေဒသ ကုိစစ္အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္ သြတ္သြင္းမဲ့ ၂၀၁၀-နုိ၀င္ဘာ ၇-ရက္ေရြး ေကာက္ပဲြကိုလဲ သူပုန္ ေဟာင္းေတြက သူတုိ့နယ္ေျမမွာ က်င္းပခြင့္မေပးခဲ့ပါဘူး။ သူတုိ့ေဒသေတြကုိ ေဟာင္ေကာင္က်ြန္းလုိ။ မကၠာအုိလုိ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒ သအျဖစ္ေပးဖုိ့။ နုိင္ငံတခု စနစ္ ၂-ခုက်င့္သုံးဖုိ့အထိ တုိင္းရင္း သား လက္နက္ကုိင္အဖြဲ့တခ်ဳိ့က ေတာင္းဆိုေနတာလဲျဖစ္ပါတယ္။

တကယ္လုိ့ အခုျဖစ္ေနတဲ့ တုိက္ပဲြေတြ။ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ျပသာနာေတြ။ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ ခြင့္ျပသာနာေတြကို အခ်ိန္မွီျငိမ္းခ်မ္းစြာနဲ့ေဆြးေနြးအေျဖမရွာနုိင္ဘူးဆုိရင္ေတာ့ ခုနကေထာက္ျပခဲ့တဲ့ သူပုန္ေတြရဲ့ ျမုိျပနုိင္ငံသစ္ေတြအျပင္ ေနျပည္ေတာ္နဲ့ တျခားေဒသက ျမုိျပနုိင္ငံေတြပါ ပ်က္စီးလာနုိင္ တဲ့အေျခေနမ်ဳိးျဖစ္လာနုိင္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ အျမန္ဆုံးေဆြးေနြးအေျဖရွာဖုိ့ နုိင္ငံတကာက ေတာင္းဆုိ ေနပါတယ္။ ဒီေတာတြင္းမွာဘဲ့ ျမန္မာ့ဒိီမုိကေရစီလႈပ္ရွားမႈေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္ကလဲ အစိုးရ၀န္ျကီးတဦးျဖစ္သူ ဦးေအာင္ျကည္နဲ့ ျပီးခဲ့တဲ့ လအတြင္းကဘဲ့ ေဆြးေႏြးမႈေတြျပန္စလာတာေတြ့ ရပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာဘဲ့ တုိင္းရင္းသားေတြနဲ့ျဖစ္ေနတဲ့ လက္နက္ကုိင္ပတိပခ ေျပလည္ေစေရး အတြက္ သူတတ္နုိင္တဲ့ဖက္က ကူညီေပးခ်င္တယ္လုိ့ ေျကျငာခ်က္တေစာင္ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာ က္တခါ ေရြးေကာက္ပဲြ တုိင္းရင္းသားပါတီ ၅-ခုကလဲ အလားတူ ေျကျငာခ်က္မ်ဳိးထုတ္ျပန္ထားပါ တယ္။

ဒါေမပဲ့ အခုခ်ိန္ထိေတာ့ ေျကျငာခ်က္ေတြ။ စာရြက္စာတန္းေတြအဆင့္မွာဘဲ့ရွိေနေသးပီး တုိက္ပဲြေတြကို တားဆီးရပ္တန့္ေအာင္ တကယ္၀င္လုပ္နုိင္တဲ့သူမေတြ့ရေသး။ ေနာက္တခါ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုျကည္နဲ့ ၀န္ျကီးဦးေအာင္ျကည္တုိ့ရဲ့ေဆြးေႏြးမႈကေကာ အယင္စစ္အစိုးရေခါတ္ကထက္ပုိပီး ထူး လာပါ့မလားဆုိတာကုိလဲ အကဲခတ္ေတြက သံသယ-ရွိေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အခုတုိက္ပဲြ ေတြျပန္ျဖစ္ေနတဲ့ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္အဖြဲ့ ၁၇-ဖြဲ့နဲ့ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူညီမႈရ ေအာင္ အဓိကေနရာက ျကား၀င္ျဖန္ေျဖေပးခဲ့သူ ၀န္ျကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း။ စစ္ေထာက္လွမ္းေရးမႈးေဟာင္း ဗုိလ္ခ်ဳပ္ျကီးခင္ညြန့္ကုိ ၂၀၀၄-ကစပီး ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ထားျခင္းက ျမန္မာနုိင္ငံမွာ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးေရး သမားေတြအတြက္ေနရာမရွိေသးဘူးဆုိတာကုိ သက္သက္ျပသလုိျဖစ္ေနပါတယ္။

(ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္နဲ့ ဦးေအာင္ျကည္တုိ့ရဲ့ ေတြ့ဆုံပဲြ...)

ဒါေျကာင့္ ၂၃-နွစ္ျကာ က်ေနာ္တုိ့ရဲ့ေတာ္လွန္ေရးအေျခေနကုိ ဆန္းစစ္မယ္ဆုိရင္ အေျခေန ဟာ ေရွ့ကုိမတုိးနုိင္တဲ့အျပင္ ေနာက္ ျပန္ဆုတ္ေနတဲ့သေဘာ။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးပ်က္ပီး ေစ့စပ္ေဆြးေႏြး ေရးသမားေတြ ဖမ္းဆီးခံရ။ ေသနပ္သံေတြျပန္ျကားလာေနတဲ့သေဘာျဖစ္္ပါတယ္။ ဒီျပသာနာေတြကို နုိင္ငံတကာအသိုင္း၀ုိင္းက အျမန္ဆုံးျကား၀င္ျဖန္ေျဖေပးဖုိ့လုိေနပါတယ္။ တရုတ္နဲ့ အေမရိကန္အပါ ၀င္ နုိင္ငံတကာဖက္ကေန အခ်ိန္မွီျကား၀င္ျဖန္ေျဖေပးဖုိ့ အခ်ိန္ေနာက္က်သြားမယ္ဆုိ ရင္ေတာ့ လက္ နက္ကိုင္္ပတိပခ-အေျခေနဟာ ၁၉၈၈။ ၈-ေလးလုံးအေရးေတာ္ပုံကာလ အေျခေနကုိ ျပန္ေရာက္သြား ဖုိ့ ေသခ်ာသေလာက္ရွိေနပါတယ္။

ဒီလိုအေျခေနမ်ဳိးမွာ အာရပ္ကမၻာမွာ လူထုအုံျကြမႈေတြ အရွိန္အဟုန္ေကာင္းေကာင္းနဲ့ တုိး တက္ျဖစ္ေပၚေနပါတယ္။ လစ္ဗ်ားနုိင္ငံမွာဆုိရင္ လက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးက အထြတ္အထိပ္ကုိ ေရာက္ေနျပီး ျမုိေတာ္ထရီပုိလီ-ကုိေတာင္ သူပုန္ေတြက မနက္ျဖန္-သဖက္ခါမွာ သိမ္းဖုိ့ျပင္ေနပါတယ္။ ဒီျဖစ္စဥ္ေတြ အေပၚေက်ာင္းသားေတြက အားက်ေနပီး ဒီဂရက္ေတြ ျမန္မာနုိင္ငံဆီကိုပါ ျပန္နွံလာမယ္ လုိ့ သူတုိ့က ေမ်ာ္လင့္ေနပါတယ္။ ဒီေမ်ာ္လင့္ခ်က္ကိုေပးခဲ့သူေတြထဲမွာ အေမရိကန္လြတ္ေတာ္အမတ္ ဂ်ြန္မက္ကိန္း လုိ ပုဂုိလ္မ်ဳိးေတာင္ ပါ၀င္ေနတဲ့အတြက္ မျဖစ္နုိင္တာကို ေက်ာင္းသားေတြကေမ်ာ္လင့္ ေနတယ္လုိ့ေတာ့ ေျပာဖို့ခက္ပါတယ္။ တကယ္ကေတာ့ သူတုိ့ရဲ့ေမ်ာ္လင့္ခ်က္ဟာ လူထုလႈပ္ရွားမႈတင္ မကပါဘူး။ လစ္ဗ်ားကို ေနတုိးအဖြဲ့က ဗုံးက်ဲပီး သူပုန္ေတြက တနုိင္ငံလုံးကုိ တေျဖးေျဖးခ်င္းသိမ္းပုိက္ ေနတဲ့ ျဖစ္စဥ္ကုိလဲ ေက်ာင္းသားသူပုန္ေတြက အားက်ေနတာျဖစ္ပါတယ္။

သူတုိ့ရဲ့ေမ်ာ္လင့္- အားက်မႈေတြဟာ လက္ေတြ့နဲ့ဘယ္ေလာက္နီးစပ္သလဲ။ စိတ္ကူးယဥ္ သက္သက္မ်ားျဖစ္ေနေလမလား။ ဒါဟာ နုိင္ငံတကာ အသိုင္း၀ုိင္းရဲ့ရပ္တည္ခ်က္နဲ့ ျပည္တြင္းရွိနုိ္င္ငံ ေရး ပါတီေတြ။ နယ္စပ္ကလက္နက္ကုိင္အဖြဲ့ေတြရဲ့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈအေပၚ မူတည္ေနပါတယ္။ လက္ရွိျဖစ္ေနတဲ့ စစ္ပဲြေတြ။ နုိင္ငံေရးျပသာနာေတြကို ေတြဆုံေဆြးေနြးေနြးပီးအေျဖရွာနုိင္ေအာင္ ကုလသမဂနဲ့ နုိင္ငံတကာအသိုင္း၀ုိင္းက အရပ္၀တ္-စစ္အစိုးရကုိအေသခ်ာဖိအားေပးနုိင္မလား။ ဒါမွ မဟုတ္ လစ္ဗ်ားစတုိင္ စစ္ေရးအရ အေရးအေရးယူပီး အာနာရွင္စနစ္ကုိျဖတ္ခ်ေရးကို ေဆာင္ရြက္ မလား။

ဒီနွစ္ခုထဲက တခုခုကို ေရြးခ်ယ္ပီး အခ်ိန္ဇယားအတိအက်နဲ့စတင္အေကာင္ထည္ ေဖၚဖုိ့ အေရး ေပၚလုိေနပါတယ္။ ဒီ ၂-ခုစလုံးကုိလစ္လွ်ဴရႈပီး လြန္ခဲ့တဲ့ ၂၃-နွစ္ကလုိဘဲ့ ေသာင္မတင္ေရမက် ဇတ္ေမ်ာဆက္လုပ္ထားမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ျမန္မာ့နုိင္ငံေရးအေျခေနဟာ မထူးဇါတ္ခင္းပီး လက္နက္ကုိင္ တုိက္ပဲြနဲ့ လက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ေရးဖက္ဆီ ျပန္လည္ဦးလွည့္သြားဖုိ့ အေျခေနအရပ္ရပ္က တြန္းပုိ့ေန ပီျဖစ္ပါတယ္။


(မွတ္ခ်က္... ဓါတ္ပုံမ်ားကုိ Face book, Irrawaddy နွင့္ Shanland တုိ့မွ ကူးယူေဖၚျပထားပါသည္)
...............................................................


(ဒီေဆာင္းပါးမွာပါတဲ့အတုိင္း လူအေတာ္မ်ားမ်ားက ေမးခြန္းထုတ္ေနတဲ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂၃-နွစ္က ၈-ေလးလုံးမွာပါ၀င္ခဲ့တဲ့သူေတြထဲက ေက်ာင္းသားေတြ အခုဘယ္ေရာက္ကုန္ပီလဲ- ဆုိတာကုိ
ေလ့လာဆန္းစစ္နုိင္ဖုိ့ ABSDF တပ္ဖြဲ့၀င္တခ်ဳိ ၂၀၀၅-ဒီဇင္ဘာလ ေရွ့တန္းခရီးစဥ္တခုအေျကာင္း
ဗီြဒီယုိ-မွတ္တန္းကိုပါ ဒီေနရာမွာတဲြပီးေဖၚျပလုိက္ပါတယ္။ ဗီြဒီယုိ-မွတ္တန္းတင္သူဟာ နယူးဇီလန္
နုိင္ငံသား အလြတ္သတင္းေထာက္တဦးျဖစ္ေပမဲ့ အခုခ်ိန္ထိ ျပန္လည္ဆက္သြယ္မႈမရေသးပါ)