ေဒါက္တာေဇာ္ဦးနွင့္ ေတြ့ဆံုျခင္း

လုပ္စရာရွိတာကို ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ လုပ္ျခင္းဟာ၊ ျကိုတင္ကာကြယ္ျခင္းဟာ ျဖစ္မွ လုပ္ရတာထက္ ပိုေကာင္းပါတယ္dr_zaw_ooအေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုတြင္ စီးပြားေရးပညာ ဘာသာရပ္ျဖင့္ ပါရဂူဘြဲ့ရရွိခဲ့သူ ေဒါက္တာေဇာ္ဦးနွင့္ ေတြ့ဆံုျခင္း
ေဒါက္တာေဇာ္ဦးသည္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အေမရိကန္တကၠသိုလ္မွ စီးပြားေရးပညာ ဘာသာရပ္ျဖင့္ ပါရဂူဘြဲ့ (Ph.D) ရထားသည့္ ပညာရွင္တစ္ဦး ျဖစ္ျပီး ေလာေလာဆယ္ ျမန္မာနိုင္ငံသို့ ေရာက္ရွိေနပါသည္။ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ဩဂုတ္လ ၁၉ ရက္ေန့မွ ၂၁ ရက္ေန့အထိ က်င္းပခဲ့ေသာ နိုင္ငံေတာ္၏ စီးပြားေရး ဖြံ့ျဖိုးတိုးတက္မႈအတြက္ ျပုျပင္ေျပာင္းလဲမႈ ဆိုင္ရာ အမ်ိုးသားအဆင့္ အလုပ္ရံုေဆြးေနြးပြဲ ပထမေန့၌ " ၂၀၁၅ အာဆီယံ စီးပြားေရး အသိုင္းအဝိုင္းနွင့္ အဖြဲ့ဝင္သစ္မ်ားအတြက္ အခြင့္အလမ္းနွင့္ စိန္ေခၚမႈမ်ား " ေခါင္းစဉ္ျဖင့္ စာတမ္းတင္ျပ ေဆြးေနြးခဲ့သူျဖစ္ျပီး ျမန္မာနိုင္ငံ ဒီမိုကေရစီ ရရွိေရးအတြက္ ေဆာင္းပါး အမ်ားအျပား ေရးသားခဲ့သူ ျဖစ္သည့္အျပင့္ ABSDF ဒုတိယဥကၠ႒ဌအျဖစ္ တက္ျကြစြာ ပါဝင္လႈပ္ရွားခဲ့သူ တစ္ဦးလည္းျဖစ္သူ ေဒါက္တာေဇာ္ဦးကို ျမန္မာနိုင္ငံ၏ လက္ရွိစီးပြားေရး အေျခအေနမ်ားနွင့္ ပတ္သက္၍ The Voice Weekly က ေတြ့ဆံုေမးျမန္းထားသည္မ်ားကို ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။VOICE » ဦးေဇာ္ဦးခင္ဗ်ာ၊ လက္ရွိ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ေငြေရးေျကးေရး အထူးသျဖင့္ နိုင္ငံျခားေငြနဲ့ ျမန္မာ က်ပ္ေငြနႈန္းထား လဲလွယ္တဲ့ အေျခအေနဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ရက္က စံခ်ိန္ က်ိုးေအာင္ ၇၀ဝ ေအာက္ကို ေရာက္ရွိသြားပါတယ္။ ဒီအေျခအေနကို ပညာရွင္ျဖစ္တဲ့ ဦးေဇာ္ဦးအေနနဲ့ ဘယ္လိုအဓိပၸာယ္ ေကာက္ယူပါသလဲ၊ မူဝါဒဆိုင္ရာ တာဝန္ရွိသူမ်ား အေနနဲ့ ဘယ္လို ေကာက္ယူသင့္တယ္ဆိုတာ သိပါရေစ။DR.ZO » ဟုတ္ကဲ့၊ ဒီအေျခအေနအထိ ေရာက္သြားတဲ့ကိစၥကို တြက္ျကည့္တဲ့အခါမွာ ျပီးခဲ့တဲ့နွစ္က ေငြလဲနႈန္းေတြနဲ့ ယွဉ္လိုက္ရင္ အခု ေငြလဲနႈန္းက ျမန္မာက်ပ္ေငြ ၇၀ဝ ေအာက္အထိ က်သြားတယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ေျပာရရင္ ျမန္မာက်ပ္ဟာ မာသထက္ မာလာတယ္ဆိုတာ ျပီးခဲ့တဲ့နွစ္က ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ေငြလဲနႈန္းေတြနဲ့ ယွဉ္လိုက္ရင္ ၄၀ ရာခိုင္နႈန္း နီးပါးေလာက္အထိ မာလာတာကို ေတြ့ရတယ္။ နိုင္ငံတစ္ခုမွာ ေငြလဲနႈန္းက အမ်ားအားျဖင့္ ေျပာေနတာက ၅ ရာခိုင္နႈန္း၊ ၁၀ ရာခိုင္နႈန္း အေျပာင္းအလဲကို ေျပာေနျကတာ။ အခုက ၄၀ ရာခိုင္နႈန္းအထိ ျဖစ္လာျပီဆိုေတာ့ ေငြလဲနႈန္းတစ္ခုရဲ့ မတည္ျငိမ္မႈ အမ်ားဆံုး ျဖစ္ေနတာကို ေျပာေနတာ။ အဲဒီေတာ့ ဒီဟာက စိုးရိမ္ေရမွတ္ကို ေရာက္သြားတယ္လို့ တစ္ဖက္က သံုးသပ္လို့ ရပါတယ္။ေဝးေဝး မျကည့္နဲ့။ မဟာအင္အားျကီး အေမရိကနိုင္ငံမွာ ျဖစ္သြားတဲ့ ျပႆနာေတြကိုပဲ ျကည့္၊ စိုးရိမ္ေရမွတ္ ေရာက္တာကို ေနာက္ဆံုးအခ်ိန္အထိ အခ်ိန္ဆြဲျပီး လုပ္တဲ့အတြက္ debt ceiling crisis ကေန တစ္ကမၻာလံုး စီးပြားရိုက္ခတ္တဲ့ ျပႆနာ ျဖစ္လာတယ္။ ကြ်န္ေတာ့္အေနနဲ့ ဒီေနရာမွာ လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ ကိစၥေတြကို ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ သြက္သြက္လက္လက္နဲ့ ရဲရဲတင္းတင္း လုပ္ဖို့လိုတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ လုပ္လိုက္ဖို့ လိုတယ္။ ဒီကိစၥဟာ အေရးျကီးတယ္လို့ ထင္ပါတယ္။VOICE » ဦးေဇာ္ဦးခင္ဗ်ာ၊ တစ္ခုေလာက္ ျဖတ္ေမးပါရေစ။ ဒီလို ျမန္မာက်ပ္ေငြဟာ သာမန္နိုင္ငံေတြမွာ ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထ ရွိတဲ့ ၅ ရာခိုင္နႈန္း၊ ၁၀ ရာခိုင္နႈန္းဝန္းက်င္ မဟုတ္ဘဲ ၄၀ ရာခိုင္နႈန္းဝန္းက်င္ မာလာတဲ့အတြက္ ျမန္မာနိုင္ငံရဲ့ စီးပြားေရး တစ္ခုလံုးအေပၚ ဘယ္လို သက္ေရာက္သြားနိုင္တာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဦးေဇာ္ဦးက အေရးေပၚ အေျခအေန စိုးရိမ္ေရမွတ္လို့ ဆိုလိုတာပါလဲ။ ဘယ္လို သက္ေရာက္မႈေတြ ျဖစ္လာနိုင္တယ္ဆိုတာ ရွင္းျပေစလိုပါတယ္။DR.ZO » အခုေလာေလာဆယ္ ကြ်န္ေတာ္တို့ နားလည္တာကေတာ့ ကုန္သြယ္ေရး က႑ဍမွာ အမ်ားဆံုး ထိခိုက္ေနတာ၊ ေငြလဲနႈန္းဟာ ကုန္သြယ္ေရးကို အဓိက သက္ဆိုင္ေနတဲ့ ေဈးနႈန္းတစ္ခု။ ကုန္သြယ္ေရးဟာ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈက႑ဍနဲ့ ဆက္စပ္ေနတယ္၊ စားသံုးမႈက႑ဍနဲ့ ဆက္စပ္ေနတယ္။ ဒီက႑ဍေတြကိုပါ တိုက္ရိုက္ဆက္နွြယ္လာျပီ ဆိုရင္ေတာ့ စီးပြားေရးအေခၚ Systemic Effect စနစ္တစ္ခုလံုးကို ကူးစက္လာတဲ့ ျပႆနာလို့ ယူဆလို့ ရပါတယ္။ က႑ဍ တစ္ခုကေန တစ္ခု၊ ေနာက္က႑ဍတစ္ခုကို ကူးစက္သြားရာမွာ တခ်ို့ေနရာမွာ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ကူးစက္သြားတာ ရွိသလို တခ်ို့ေနရာေတြမွာ ျဖည္းျဖည္း ကူးစက္သြားတာလည္း ရွိတယ္။ တခ်ို့ေနရာေတြမွာ ျဖည္းျဖည္းနဲ့ အရွိန္ယူလာျပီးေတာ့ ကူးျပီးေဟ့ဆိုရင္ မရႉနိုင္ မကယ္နိုင္ ျဖစ္သြားတဲ့အထိ ရွိတယ္။ Systemic Effect ရျပီေဟ့ဆိုရင္ အင္မတန္မွ စိုးရိမ္စရာ ေကာင္းတဲ့ကိစၥ ျဖစ္တယ္။ ဒါေျကာင့္မို့ နိုင္ငံအသီးသီးမွာ Systemic Effect ရွိ မရွိ သိနိုင္ေအာင္ Early warning system ဆိုတဲ့ Mecahnism မ်ိုးေတြကို ခ်ထားျပီး ဂရုတစိုက္ လုပ္ေလ့ရွိတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို့မွာကေတာ့ အားနည္းခ်က္ဟာ Early warning system မ်ိုးကို ခ်မွတ္ထားနိုင္မႈ မရွိေသးဘူး။ ဒီဘက္မွာလည္း ေစာင့္ျကည့္နိုင္မႈ အားနည္းတာမို့ တစ္ခါတစ္ခါ Early warning system ေတြကို မျမင္မိဘဲနဲ့ Systemic crisis ကိုေရာက္ေတာ့မွ လုပ္ရမယ့္ အေျခအေန ေရာက္သြားရင္ သိပ္ေနာက္က်သြား နိုင္ပါတယ္။ လုပ္စရာရွိတာကို ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ လုပ္ျခင္းဟာ၊ ျကိုတင္ကာကြယ္ျခင္းဟာ ျဖစ္မွ လုပ္ရတာထက္ ပိုေကာင္းပါတယ္။VOICE » ဦးေဇာ္ဦးခင္ဗ်ာ ကြ်န္ေတာ္ ဒီ Early Warning ဆိုတဲ့ဟာေလးနဲ့ ဆက္ျပီး ေမးခ်င္ပါတယ္။ အဲဒါကို မေမးခင္မွာ တစ္ခုျဖတ္ျပီး ေမးလိုက္ပါရေစ။ ေငြေရးေျကးေရး သို့မဟုတ္ ေငြလဲလွယ္နႈန္းထားမ်ားရဲ့ ေငြေျကးမူဝါဒမ်ားနဲ့ ပတ္သက္လို့ အစိုးရမ်ားက ထားရွိသင့္တဲ့ မူဝါဒနဲ့ အေျခခံ သေဘာတရားမ်ားကို ရွင္းျပေပးနိုင္မလား ခင္ဗ်ာ။ ဒီဟာေလး ရွင္းျပျပီးရင္ ကြ်န္ေတာ့္အေနနဲ့ ေနာက္တစ္ဆင့္ Early warning System ကို ေမးခ်င္လို့ပါ။DR.ZO » ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်ာ၊ အဓိက,ကေတာ့ ေငြလဲနႈန္းကို ကြ်န္ေတာ္တို့ ေခၚျကတာက Mother of all prices ဆိုျပီး ေခၚျကပါတယ္။ ဆိုလိုတာ တိုင္းျပည္တစ္ခုမွာ ရွိေနတဲ့ ေဈးနႈန္းအားလံုးရဲ့ အခ်ုပ္ဟာ ေငြလဲနႈန္း ျဖစ္တယ္။ ဒီေဈးနႈန္း တည္ျငိမ္မႈဟာ နိုင္ငံတစ္ခုရဲ့ စီးပြားေရးတည္ျငိမ္မႈ ဘယ္ေလာက္ရွိ၊ မရွိဆိုတာ ညွြန္ျပေနသလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ တိုင္းျပည္ တစ္ခုရဲ့ ေငြလဲနႈန္းမွာ အဓိက အေျခခံ ခ်ရမယ္။ အစိုးရရဲ့ မူဝါဒကေတာ့ တည္ျငိမ္မႈပါ။ အခု အေျခအေနကို ျကည့္ရင္ ကြ်န္ေတာ္တို့ ေငြလဲနႈန္းေဈးကြက္ဟာ ေတာ္ေတာ့္ကို တည္ျငိမ္မႈ ပ်က္သြားျပီလို့ ေျပာလို့ရပါတယ္။ ဒီ တည္ျငိမ္မႈကို အရင္ဆံုး ထိန္းဖို့သည္ ကြ်န္ေတာ္တို့ စတင္ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ ေျခလွမ္းျဖစ္ပါတယ္။VOICE » ဒီလိုဆိုရင္ ကြ်န္ေတာ္ ဆက္ေမးပါရေစ။ ဒီလို ေငြလဲနႈန္း တည္ျငိမ္မႈ ရွိဖို့အတြက္ ဘယ္လို အဖြဲ့အစည္းမ်ိုးက မည္သို့မည္ပံု ေဆာင္ရြက္ရတယ္ဆိုတာ ဥပမာေလးကို ရွင္းျပေပးနိုင္မလား။ ေငြလဲနႈန္း တည္ျငိမ္ဖို့အတြက္ ဘယ္လို အဖြဲ့အစည္းေတြက တာဝန္ယူရတယ္ဆိုတာ နိုင္ငံတကာစံနႈန္းနဲ့ ရွင္းျပေပးေစခ်င္ပါတယ္။DR.ZO » နိုင္ငံတကာမွာ အစိုးရေတြက ေငြေျကးေဈးကြက္မွာ ဝင္ျပီး ထိန္းညွိေပးတာကို ဗဟိုဘဏ္ကတစ္ဆင့္ လုပ္ပါတယ္။ ေဈးကြက္ဖြံ့ျဖိုးတဲ့ နိုင္ငံေတြမွာ ဗဟိုဘဏ္ဟာ အစိုးရနဲ့ မဆက္စပ္ဘဲ သီးသန့္ ရပ္တည္ျပီး ေဆာင္ရြက္ရတဲ့ အဖြဲ့အစည္း ျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ ေဈးကြက္ကို တာဝန္ခံျပီး ေဆာင္ရြက္ရတဲ့ အဖြဲ့အစည္း ျဖစ္တဲ့အတြက္ သူ့မွာရွိတဲ့ ေငြေရး၊ ေျကးေရး၊ စီးပြားေရး Policy လက္နက္ေတြကို ထုတ္သံုးေလ့ ရွိပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ သူထုတ္သံုးလို့ရတဲ့ ဒီေငြစကၠူ ရိုက္ထုတ္တဲ့ကိစၥ၊ ေငြတိုက္စာခ်ုပ္ ေရာင္းခ်တဲ့ကိစၥ၊ အစိုးရကို ေငြေခ်းတဲ့ကိစၥေတြနဲ့ ဆိုင္တဲ့နႈန္းေတြအေပၚ ဗဟိုဘဏ္က စနစ္တက် ညွိနွိုင္းျပီး ေဆာင္ရြက္ေပးရပါမယ္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ ေငြေျကးနဲ့ ပတ္သက္တဲ့ ဂယက္ရိုက္လာျပီဆိုရင္ ဗဟိုဘဏ္နဲ့ မလံုေလာက္တဲ့အခါ အစိုးရက သူရဲ့ Fiscal Policy ေတြကို သံုးျပီး ရသံုးမွန္းေျခစာရင္းမွာ ဘယ္လိုပိုျပီး သံုးလိုက္မယ္၊ ဘယ္လို ျခိုးျခံေခြ်တာမယ္ ဆိုတာကို စဉ္းစားျပီး လုပ္တာေတြ၊ အခြန္ ေကာက္ခံတဲ့ စနစ္ေတြကို ထိန္းခ်ုပ္လို့ ရတဲ့ဟာေတြ ရွိပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ေငြေရးေျကးေရး ဂယက္တစ္ခု ျဖစ္လာျပီ ဆိုရင္ေတာ့ ဗဟိုဘဏ္ေကာ အစိုးရပါ ေပါင္းျပီး Monetary Policy Tools ေကာ၊ Fiscal Policy Tools ေတြေကာ အသံုးခ်ျပီး ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္ေလ့ ရွိပါတယ္။ ဒီမွာ အေရးအျကီးဆံုးက နိုင္ငံေတာ္ရဲ့ အျကီးအကဲ ဆိုသူေတြဟာ အစိုးရေကာ ဗဟိုဘဏ္ေကာ လုပ္ေနတဲ့ အေပၚမွာ ထပ္ေဆာင္းျပီးေတာ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကို လူထုယံုျကည္လာေအာင္၊ ေဈးကြက္ထဲက Stakeholder ေတြ ယံုျကည္လာေအာင္ ယံုျကည္မႈ နွစ္ဆတိုးျပီး ရေအာင္ အျကီးအကဲေတြက ေရွ့မွာထြက္ျပီး ကတိကဝတ္ လုပ္ေလ့ရွိပါတယ္။ ေငြေျကးေဈးကြက္မွာ အဓိက ျကံုေတြ့ရတဲ့ ျပႆနာက စီးပြားေရး ကိန္းဂဏန္းေတြ ထက္စာရင္ လူေတြရဲ့ စိတ္ခံစားမႈက၊ ျပႆနာက အမ်ားျကီး ပါေလ့ရွိပါတယ္။VOICE » ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ဦးေဇာ္ဦး ခင္ဗ်ာ။ ကြ်န္ေတာ္ ေစာေစာက ဦးေဇာ္ဦး ေျပာခဲ့တဲ့ Early Warning အေျကာင္းကို ေမးခ်င္ပါတယ္။ ျမန္မာနိုင္ငံမွာလည္း ေနာင္အသံုးတည့္မယ္ဆိုရင္ အေရးျကီးလာမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဘယ္လို Early Warning System ကို ထည့္သြင္းထားျခင္းျဖင့္ ဒီလို ေငြေျကးဂယက္ဟာ Systemic သေဘာကို မေရာက္ခင္ ျကိုတင္ သိရွိနိုင္တယ္ဆိုတာ ဥပမာေလးနဲ့ ရွင္းျပေပးပါ။DR.ZO » အဓိက,ကေတာ့ Early Warning System ရွိသင့္တဲ့ ကိစၥကေတာ့ ေဈးနႈန္းေတြရဲ့ အေျပာင္းအလဲကို ျကည့္ရႈနိုင္တဲ့ Mechansim တစ္ခု ထားရွိဖို့ပါပဲ။ ေဈးနႈန္းေတြက ကြ်န္ေတာ္တို့ဆီမွာဆိုရင္ ေငြလဲနႈန္း၊ ေငြေျကး ေဖာင္းပြမႈနႈန္း၊ တိုင္းျပည္ရဲ့ ကုန္သြယ္မႈ အေပးအယူ ရွင္းတမ္း၊ ေဈးနႈန္းေတြ အေျပာင္းအလဲ ဘယ္လိုရွိလဲဆိုတာ ေလ့လာထားဖို့ လိုပါတယ္။ ေဈးနႈန္းဟာ အတက္ ျကမ္းမယ္၊ အက် ျကမ္းမယ္ဆိုရင္ မတည္ျငိမ္မႈ ရွိလာတာ ျပတဲ့ သေဘာပါ။ သူမ်ားတိုင္းျပည္ေတြမွာ ရာခိုင္နႈန္း ၁၀ ရာခိုင္နႈန္းေအာက္ ဂဏန္းတစ္လံုး ေျပာင္းရံုနဲ့ အေမရိကလို တိုင္းျပည္မွာ ဒသမ ေျပာင္းရံုနဲ့တင္ သူတို့မွာ ေတာ္ေတာ္ျကီးကို ေလးေလးနက္နက္ထားျပီး ေဆာင္ရြက္ေလ့ ရွိပါတယ္။ လုပ္တဲ့အခါက်ရင္ ဘာေတြ လုပ္မယ္ဆိုတာ ျပင္ဆင္ထားနိုင္ဖို့၊ လုပ္ျပီေဟ့ဆိုရင္ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ လုပ္ဖို့ လိုအပ္ပါတယ္။ လုပ္တာေတြ မွန္ဦးေတာ့ အခ်ိန္ဆြဲျပီး လုပ္မယ္ဆိုရင္လည္း မေအာင္ျမင္တဲ့ သာဓကေတြ အမ်ားျကီး ေတြ့ရပါတယ္။VOICE » ဦးေဇာ္ဦး ခင္ဗ်ာ။ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနေလးကို အနည္းငယ္ ရွင္းျပျပီး ေမးခြန္းေလး ေမးလိုပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို့ ေလာေလာဆယ္ Exchange Rate ေျခာက္ခ်က္နဲ့ ေဈးကြက္ေပါက္ေဈးနဲ့ ကြာဟေနတဲ့ ကိစၥ၊ FEC ကို ဖ်က္သိမ္းဖို့ကိစၥ အပါအဝင္ အေရးေပၚ ျဖစ္လာတဲ့ ၇၀ဝ ေအာက္ကို ေရာက္သြားတဲ့ အေမရိကန္ေဒၚလာကို ဆြဲတင္ဖို့ ကိစၥသံုးမ်ိုးမွာ ဘယ္လိုခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ သံုးသပ္သင့္တယ္။ ဘယ္ဟာကို အေရးတျကီး သေဘာထားသင့္တယ္၊ ဘယ္လို သေဘာထားသင့္တယ္ ဆိုတာကို ပညာရွင္တစ္ဦးရဲ့ အျမင္ကို သိပါရေစ။DR.ZO » အဓိက ရင္ဆိုင္ေနရတာက ေငြလဲနႈန္း မာလာတဲ့ကိစၥ။ Devaluation, Unification ျပႆနာ၊ ေငြလဲနႈန္း မာလာျပီဆိုရင္ အဓိက စဉ္းစားရမွာက ဒီဟာ မာလာတာကို ဆက္မမာေအာင္ ဘယ္လို ကာကြယ္မလဲဆိုတာ အေရးျကီး ပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ေငြတန္ဖိုးေတြ က်လာျပီဆိုရင္ ေဈးကြက္ထဲမွာ တကယ္ေပါက္ေနတဲ့ ေဈးထက္ အစိုးရ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ေဈးနဲ့ ကြာဟေနတာကို ညွိယူတဲ့ Devaluation, Unification ေတြနဲ့ စဉ္းစားျပီး လုပ္ေလ့ ရွိပါတယ္။ ေငြလဲလွယ္နႈန္း ေဈးတည္ျငိမ္ေရးသာ အေရးျကီးတဲ့ အတြက္ေျကာင့္ ေငြလဲနႈန္း ဘယ္နားမွာပဲ ရွိရွိ တည္ျငိမ္ေအာင္ အစိုးရက ထိန္းေပးရတဲ့ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ အခု ကြ်န္ေတာ္တို့ ျဖစ္ေနတဲ့ ျပႆနာက ေငြလဲနႈန္း မာလာတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ မာလာတာကို ဘယ္လို ကာကြယ္မလဲ ဆိုတာကို ဦးစားေပး စဉ္းစားျပီး ေဆာင္ရြက္သင့္ပါတယ္။VOICE » ဦးေဇာ္ဦး ခင္ဗ်ာ။ အဓိက ျဖစ္တဲ့ ေမးခြန္းကို ေမးလိုက္ပါရေစ။ ဒီလို အေရးေပၚ အေျခအေနမ်ိုးကို ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းဖို့အတြက္ Monetary Policy ျဖစ္တဲ့ ေငြေျကးဆိုင္ရာ တာဝန္ရွိတဲ့ ဗဟိုဘဏ္။ Fiscal Policy လုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိတဲ့ ဘ႑ဍာ/ အခြန္ ဝန္ျကီးဌာနနဲ့ အစိုးရနဲ့ သက္ဆိုင္တဲ့ စီးပြားကူးသန္း ဝန္ျကီးဌာနနဲ့ ေဈးကြက္ရဲ့ Trust ကို တည္ေဆာက္ဖို့ နိုင္ငံေတာ္ အျကီးအကဲမ်ားက အပိုင္းဆိုျပီး ဦးေဇာ္ဦး ေျပာထားတာ ရွိပါတယ္။ လက္ရွိ အေျခအေနေတြကို ကာကြယ္ဖို့အတြက္ ေငြေရးေျကးေရး အဖြဲ့အစည္းျဖစ္တဲ့ ဗဟိုဘဏ္က မည္သို့ ေဆာင္ရြက္သင့္တယ္၊ ဘ႑ဍာေရးနဲ့ ကုန္သြယ္မႈ အပိုင္းက မည္သို့ ေဆာင္ရြက္သင့္တယ္၊ တတိယအပိုင္း ျဖစ္တဲ့ နိုင္ငံေတာ္ အျကီးအကဲမ်ား မည္သို့ လုပ္ေဆာင္သင့္တယ္ ဆိုတာ ဥပမာမ်ားနဲ့ ရွင္းျပေစလိုပါတယ္။DR.ZO » အခု ကြ်န္ေတာ္တို့ ျဖစ္သြားတဲ့ ျမန္မာေငြတန္ဖိုး ခိုင္မာတဲ့ေနာက္မွာ ဒီျပႆနာကေန ကုန္သြယ္ေရး က႑ဍမွာ ဂယက္ရိုက္ေနတဲ့ ပို့ကုန္လုပ္ငန္းကို အေျခခံျပီး အေနာက္ကေန အေထာက္အကူ ေပးေနရတဲ့ လုပ္ငန္းေတြထိခိုက္ေနရာကေန တျခားစီးပြားေရးကို မထိခိုက္ရေအာင္ တားဆီးဖို့ အဓိက ျဖစ္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို့ အေခၚမွာေတာ့ အမ်ားဆံုး အထိနာတဲ့သူေတြကို အရင္ဆံုး စဉ္းစားျပီး ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ လုပ္ဖို့လိုပါတယ္။ ဒါမွသာလွ်င္ ဆက္တိုက္ ကူးစက္ ျပန့္ပြားမယ့္ ကိစၥေတြကို မျပန့္ပြားေအာင္ တားဆီးဖို့ လိုပါတယ္။ ဗဟိုဘဏ္အေနနဲ့ သူ့ရဲ့ ေငြေျကးလက္နက္ ျဖစ္တဲ့ အတိုးနႈန္းေတြကို ဘယ္လို ျပင္ဆင္ဖို့ စဉ္းစားမလဲ။ ေငြေျကးေဈးကြက္ ေငြစီးဆင္းမႈ ေနွးေကြးတာကို ျမန္ဆန္လာေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ။ အဲဒီလို လုပ္တဲ့အတြက္ အစိုးရရဲ့ ပိုေငြလိုေငြ ရွင္းတမ္းမွာ ထိခိုက္နိုင္တာေတြ ရွိပါတယ္။ ဘ႑ဍာအခြန္ကလည္း ဘ႑ဍာေရး အသံုးစရိတ္ေတြကို ဘယ္လို စဉ္းစားေပးမလဲ။ ခ်က္ခ်င္း လုပ္ရမယ့္ဟာ ရွိသလို အခ်ိန္ယူျပီး လုပ္ရမယ့္ဟာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ အခ်ိန္ မမီေတာ့ရင္ေတာင္ ေနာင္အခ်ိန္ယူျပီး လုပ္ရမယ့္ဟာေတြကို တစ္ခ်ိန္မွာ ဂယက္ေတြ မကူးစက္ရေအာင္ ဘယ္လို အခ်ိန္ယူျပီး လုပ္ထားမလဲ၊ အခြန္ကိစၥေတြကို စဉ္းစားလို့ ရပါတယ္။ စီးပြားေရး ဂယက္ဆိုတာ တိုင္းျပည္တိုင္း ျကံုေတြ့ေနရတဲ့ ျပႆနာပါ။ ေတြ့တဲ့ျပႆနာကို ေရွာင္လို့ မရဘူး။ လာမယ့္ေဘး ေျပးေတြ့၊ အက်ိုးဆက္ေတြ ရွိလာနိုင္ပါတယ္။ ဒီအက်ိုးဆက္ေတြ အတြက္ပါ စဉ္းစားျပီး ဆက္ျပီး လုပ္သြားရမယ္။ အခုေလာေလာဆယ္မွာ တအံုေနြးေနြးနဲ့ အရွိန္ျပင္းျပင္း စေလာင္တဲ့မီးကို အရင္ဆံုးျငွိမ္းဖို့ လိုပါတယ္။ ဒါအားလံုးကို ကြ်န္ေတာ္တို့ စနစ္တက်နဲ့ လုပ္မယ္ဆိုျပီး အခ်ိန္ယူမယ္ဆိုရင္ အခ်ိန္လင့္သြားမယ့္ ျပႆနာရွိတဲ့အတြက္ စဉ္းစဉ္းစားစား လုပ္ဖို့ လိုပါတယ္။VOICE » ဦးေဇာ္ဦးခင္ဗ်ာ။ ကြ်န္ေတာ္ ျမန္မာနိုင္ငံမွာရွိတဲ့ ပညာရွင္တခ်ို့ရဲ့ မူဝါဒဆိုင္ရာ အဆိုျပုခ်က္နဲ့ ပတ္သက္ျပီး ဦးေဇာ္ဦးရဲ့ အျမင္ကို သိခ်င္ပါတယ္။ ဗဟိုဘဏ္နဲ့ ပတ္သက္လို့ ဗဟိုဘဏ္က ေလာေလာဆယ္မွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ Demand ကို တိုက္ရိုက္ ဖန္တီးတဲ့အေနနဲ့ အေမရိကန္ေဒၚလာေတြကို ဝင္ေရာက္ ဝယ္ယူေပးဖို့ အဆိုျပုတာနဲ့ ပတ္သက္ျပီး ဦးေဇာ္ဦးရဲ့ Comment ကို သိပါရေစ။DR.ZO » ကြ်န္ေတာ္တို့ အခုလက္ရွိ အစိုးရရဲ့ ယနၱရားထဲမွာ ဒါကိုလုပ္ဖို့ စနစ္မရွိေသးဘူး။ ဒါကို လုပ္တဲ့အခါက်ရင္ အေျခခံဥပေဒနဲ့အညီ လုပ္ဖို့ လိုအပ္ေကာင္း လိုအပ္ပါလိမ့္မယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို့ဆီမွာ အခု ျပည္သူ့လွြတ္ေတာ္ဆိုတာ ရွိတယ္။ ျပည္သူက ေရြးခ်ယ္တင္ျမွောက္တဲ့ ျပည္သူ့အစိုးရကလည္း ရွိေနျပီျဖစ္တဲ့အတြက္ လုပ္ဖို့လိုေနတဲ့ ကိစၥေတြကို ျပည္သူ့လွြတ္ေတာ္ကေန ဥပေဒျကမ္း အေနနဲ့ တင္နိုင္မယ္။ ဒါကို နိုင္ငံေတာ္ အစိုးရကလည္း ခ်က္ခ်င္းလက္ငင္း အေရးယူ ေဆာင္ရြက္မယ္ဆိုရင္ လုပ္လို့မရတဲ့ကိစၥဆိုတာ မရွိဘူးလို့ ထင္ပါတယ္။ ဘာကို ဘယ္လိုလုပ္ျကမလဲ ဆိုတာကို က်ယ္က်ယ္ျပန့္ျပန့္ စဉ္းစားဖို့ လိုပါတယ္။VOICE » ဒုတိယအခ်က္အေနနဲ့ စီးပြားေရးနဲ့ တိုက္ရိုက္သက္ဆိုင္တဲ့ စီးပြားကူးသန္း အေနနဲ့ ဘာလုပ္သင့္လဲ ဆိုတာေလး ေမးပါရေစ၊ ပညာရွင္တခ်ို့က အဆိုျပုထားတဲ့ အထဲမွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ Demand ကို ဖန္တီးေပးတဲ့ အေနနဲ့ သြင္းကုန္တခ်ို့နဲ့ ပတ္သက္တဲ့ မူဝါဒကို ေလွ်ာ့ေပါ့ေပးဖို့ ေျပာေနတာေတြ ရွိပါတယ္။ စီးပြားကူးသန္း ဝန္ျကီးဌာန အေနနဲ့လည္း သူတို့ရဲ့ ကုန္သြယ္မႈလိုေငြ၊ ပိုေငြကိစၥမွာ Sensitive ျဖစ္တာေလးေတြ ရွိေနတယ္။ ေလာေလာဆယ္မွာ စီးပြားကူးသန္း အေနနဲ့ အေမရိကန္ ေဒၚလာ Demand ကို ဖန္တီးေပးတဲ့ အေနနဲ့ သြင္းကုန္မူဝါဒ တခ်ို့ကို ေလွ်ာ့ေပါ့ခြင့္ျပုသင့္တဲ့ ကိစၥအေပၚ ဘယ္လိုမ်ား ရႈျမင္ပါသလဲ။ စီးပြားကူးသန္း အေနနဲ့ ကုန္သြယ္မႈပိုေငြ ဆိုတာကို အေလးေပးေနေတာ့ ဦးေဇာ္ဦး Comment ေလးကို သိခ်င္တာပါ။DR.ZO » ကြ်န္ေတာ္တို့ စီးပြားေရး မေကာင္းေတာ့ဘူးဆိုရင္ ကုန္သြယ္ေရး က႑ဍကလည္း တိုးတက္လာစရာ မရွိပါဘူး။ အဲဒီအခါက်ရင္ ကုန္သြယ္ေရးမွာ ဘယ္ေလာက္ အတိုင္းအတာအထိ ပိုေငြျပေအာင္ ဘယ္လို ျကိုးစားမယ္ဆိုတဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကလည္း အရာမေရာက္ေတာ့ဘူး။ အဓိကကေတာ့ ေလာေလာဆယ္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ Crisis ကို ပိုဦးစားေပးျပီး ေျဖရွင္းဖို့ လိုပါတယ္။ ဒီတစ္ေန့မွာ လိုေငြျပသြားတယ္ ဆိုရင္လည္း စီးပြားေရး ျပန္ျပီး ဦးေမာ့လာရင္ ကုန္သြယ္ေရး ျပန္တက္လာမယ္။ ကုန္သြယ္ေရး ျပန္တက္လာရင္ ပို့ကုန္ျမွင့္တင္ေရးကို အျမဲ ဦးစားေပးတဲ့ မဟာဗ်ူဟာ ရွိတဲ့အတြက္ေျကာင့္ ပို့ကုန္ ျမွင့္တင္ဖို့ဟာ စီးပြားေရး တက္လာျပီဆိုရင္ ပို့ကုန္ဟာ အလိုလိုေနရင္း ျမင့္လာဖို့ ရွိပါတယ္။ အခု ျပႆနာနဲ့ ေနာင္ျဖစ္မယ့္ အက်ိုးဆက္မွာ ေနာင္ျဖစ္မယ့္ အက်ိုးဆက္ကို ေတြးပူေနမယ့္အစား အခုျဖစ္ေနတဲ့ အခက္အခဲကို အရင္ေက်ာ္လွြားေအာင္ လုပ္လိုက္၊ ဒါကို စီးပြားေရးအရ တိုးတက္လာျပီဆိုရင္ ပို့ကုန္ျမွင့္တင္ေရးနဲ့ ကုန္သြယ္ေရး ပိုေငြ ျပေရးဟာ သူ့အလိုလို ျဖစ္လာမယ္လို့ ထင္ပါတယ္။VOICE » တတိယတစ္စု အေနနဲ့ ဘ႑ဍာေရးနဲ့ အခြန္ဝန္ျကီးဌာနရဲ့ အခန္းက႑ဍမွာ ဘ႑ဍာေရးနဲ့ အခြန္ဝန္ျကီး ဌာနအေနနဲ့ အခြန္တခ်ို့ကို ေလွ်ာ့ေပါ့ေပးသင့္တယ္လို့ ဝိုင္းျပီး အဆိုျပုခဲ့တဲ့အတြက္ ၁၀ ရာခိုင္နႈန္းမွာ ၈ ရာခိုင္နႈန္းကို ဖ်က္ေပးလိုက္တဲ့အတြက္ ၂ ရာခိုင္နႈန္းပဲ က်န္ပါေတာ့တယ္။ တျခားေသာ Fiscal Authority အေနနဲ့ ဘာမ်ား ဆက္လုပ္ေပးနိုင္ပါေသးလဲ။DR.ZO » ကြ်န္ေတာ္ေျပာခ်င္တဲ့ ကိစၥက ခုနကေျပာခဲ့တဲ့ ကုန္သြယ္ေရးက႑ဍနဲ့ လည္းဆိုင္ပါတယ္။ အခြန္ဘ႑ဍာ ေကာက္ခံတယ္ဆိုတဲ့ ကိစၥရပ္ကလည္း ရာခိုင္နႈန္း တခ်ို့ကို ဝင္ေငြအေနနဲ့ ေကာက္တယ္။ ကုန္သြယ္ခြန္ အေနနဲ့ ေကာက္တယ္။ အျမတ္ခြန္အေနနဲ့ ေကာက္တယ္။ အဲဒီစီးပြားေရး တိုးတက္ မႈေတြ အားလံုး အနုတ္လကၡဏာ ျပျပီဆိုရင္ေတာ့ ရာခိုင္နႈန္းအရ ရမယ့္အခြန္ေတြကလည္း တစ္နည္းမဟုတ္ တစ္နည္း ေလ်ာ့နည္းလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဓိက ဦးတည္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ စီးပြားေရး နာလန္ထူဖို့၊ စီးပြားေရး တိုးတက္ဖို့က ပိုျပီး အဓိကက်တယ္။ စီးပြားေရး တိုးတက္လာတာနဲ့အမွ် ခုနက ေျပာတဲ့ အခြန္ဘ႑ဍာေငြေတြကလည္း စီးဝင္လာမွာပါ။ အခြန္နႈန္း နည္းျခင္းဟာ ျပႆနာ မဟုတ္ပါဘူး။ စီးပြားေရး တိုးတက္မႈနႈန္း နည္းျခင္းဟာ ျပႆနာပါ။ စီးပြားေရး တိုးတက္မႈနႈန္း ျမင့္မယ္ဆိုရင္ အခြန္နႈန္း နည္းေပမယ့္လည္း စီးပြားေရး တိုးတက္ရင္ ဘ႑ဍာေငြ ပမာဏမွာ မ်ားေနမွာပါ။VOICE » ေနာက္ဆံုးေမးခြန္း ေမးခ်င္ပါတယ္။ ဦးေဇာ္ဦးခင္ဗ်ာ။ ဒီေန့ အေျခအေနဟာ အေရးေပၚ အေျခအေန ျဖစ္ေနေတာ့ ေဈးကြက္ရဲ့ Confident ယံုျကည္မႈ ရဖို့အတြက္ နိုင္ငံေတာ္ အျကီးအကဲမ်ား အပိုင္းက မည္သို့ေသာ ပံ့ပိုးကူညီမႈမ်ား ဝင္ေရာက္ ေဆာင္ျကဉ္း ေပးနိုင္မယ္ဆိုတာ ျမန္မာနိုင္ငံ အေျခအေန အေပၚမွာ မည္သို့ အျကံျပုခ်င္တယ္ဆိုတာ သိပါရေစ။DR.ZO » ကြ်န္ေတာ္တို့ တိုင္းျပည္မွာ ယခင္ ၂၀ဝ၃ ခုနွစ္တုန္းကလည္း ဘဏ္ေတြမွာ ျပႆနာ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို ျပႆနာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အရင္းခံေတြကို ျကည့္မယ္ဆိုရင္ ဘဏ္တစ္ခု အားနည္းလာျပီလို့ ယူဆတဲ့အခါမွာ အားနည္းတဲ့ ဘဏ္ကေန ေငြေတြကို အဆမတန္ ထုတ္လိုက္တဲ့အခါမွာ ဘဏ္က႑ဍတစ္ခုလံုးကို သြားျပီး ထိခိုက္တဲ့ ျပႆနာမ်ိုးပါ။ ဒီလို ဘဏ္ေတြမ်ိုးပဲ ေငြေရးေျကးေရးနဲ့ ဆက္စပ္တဲ့ ဘယ္က႑ဍမဆို လူထုရဲ့ စိတ္လႈပ္ရွားမႈနဲ့ ေသာကေျကာင့္ ျဖစ္တဲ့ အက်ိုးဆက္ေတြဟာ တျခားက႑ဍထက္ ပိုျပီး ျဖစ္ေလ့ရွိသလို ပိုျပီးေတာ့လည္း အနၱရာယ္ ျကီးပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ေျကာင့္ စီးပြားေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြ မစနိုင္ခင္မွာ မစနိုင္သည္ ထားဦး။ ဒါေတြ ေဆာင္ရြက္ေပးဖို့ ရွိတယ္ ဆိုတဲ့ကိစၥကို နိုင္ငံေတာ္ အျကီးအကဲေတြ၊ ေခါင္းေဆာင္ေတြက လူထုယံုျကည္မႈ ရေအာင္၊ ေဈးကြက္ယံုျကည္မႈ ရေအာင္၊ ပုဂၢလိကက႑ဍရဲ့ ယံုျကည္မႈ ရေအာင္ အျမန္ဆံုး လုပ္လိုက္ရင္ ေျပာင္းလဲေနတဲ့ ေျပာင္းလဲမႈနႈန္းေတြ၊ တက္လိုက္က်လိုက္ ျဖစ္ေနတဲ့ အတက္ျကမ္း၊ အက်ျကမ္း ျဖစ္ေနတဲ့ ကိစၥေတြ အနည္းဆံုးေတာ တည္ျငိမ္မႈရေအာင္ ပထမဆံုးအဆင့္မွာ ထိန္းထားနိုင္လိမ့္မယ္လို့ ထင္ပါတယ္။VOICE » ဦးေဇာ္ဦးခင္ဗ်ာ။ အပိတ္အေနနဲ့ သီးျခားမွတ္ခ်က္ ေပးခ်င္တာရွိရင္ သိပါရေစ။ ဒီေန့ အေရးေပၚ အေျခအေနမွာ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္တာ ျပည္သူလူထုဘက္က ျဖစ္ေစ၊ စီးပြားေရး အဖြဲ့အစည္းမ်ားဘက္က ျဖစ္ေစ တျခားမ်ား အျကံျပုခ်င္တာရွိရင္ ဦးေဇာ္ဦးရဲ့ အျကံျပုခ်က္ကို သိပါရေစ။DR.ZO » ဟုတ္ကဲ့။ ကြ်န္ေတာ္ အျကံျပုခ်င္တဲ့ ကိစၥကေတာ့ အခုမလုပ္ရင္လည္း ေနာင္တစ္ခ်ိန္မွာ AEC လို့ေခၚတဲ့ အာဆီယံ စီးပြားေရးဝန္းက်င္ အသိုင္းအဝိုင္း တစ္ခု ျဖစ္လာျပီဆိုရင္ ခုနက ေျပာတဲ့ ျပုျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းေတြကို လုပ္ရမွာ။ ေအာက္တိုဘာလမွာ လာမယ္ ဆိုတဲ့ IMF က စံုစမ္းေဖာ္ထုတ္လိုက္တဲ့ အခါမွာ သူတို့ အျကံေပးလာမယ့္ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြဟာလည္း ခုနက ေျပာခဲ့တဲ့ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ပါဝင္ပါလိမ့္မယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို့ တစ္နည္းမဟုတ္ တစ္နည္းေတာ့ လုပ္ရမယ္ဆိုတာ ေသခ်ာေနပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အနည္းဆံုး ကြ်န္ေတာ္တို့အေနနဲ့ တာဝန္ရွိတဲ့ ျပည္သူေရြးခ်ယ္ တင္ျမွောက္ထားတဲ့ အစိုးရတစ္ရပ္နဲ့ ျပည္သူ့လွြတ္ေတာ္ေတြ အေနနဲ့ အခုအခ်ိန္မွာ ရဲရဲတင္းတင္းနဲ့ အားလံုး တိုင္တိုင္ပင္ပင္ ညွိညွိနွိုင္းနွိုင္း တစ္ခုခု လုပ္ထားမယ္ဆိုရင္ နိုင္ငံတကာ အဖြဲ့အစည္း အကူအညီေတြ ရလာတဲ့ အခါက်ရင္လည္း လုပ္စရာ ရွိတာကို ပိုျပီး သြက္သြက္လက္လက္ လုပ္သြားနိုင္မွာပါ။ သူတို့ လာျပီးေတာ့မွ သူတို့အျကံေပးခ်က္ရမွ ကြ်န္ေတာ္တို့ လုပ္ရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ပိုျပီး ေနာက္က်သြားမလားလို့ စိုးရိမ္မိတဲ့ ခံစားခ်က္ေလးေတြ ရွိပါတယ္။VOICE » ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။
ကိုယ္ေရးအက်ဉ္း(၁၉၈၂) ခုနွစ္မွ (၁၉၈၈) ခုနွစ္အထိ ရန္ကုန္ ေဆးတကၠသိုလ္ (၁) တြင္ ပညာသင္ျကားခဲ့သည္။ အထက္တန္း ေက်ာင္းသားဘဝနွင့္ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားဘဝတြင္ တိုင္းျပည္ရွိ ထူးခြ်န္ေက်ာင္းသားမ်ားကို ခ်ီးျမွင့္ေသာ လူရည္ခြ်န္ဆုမ်ား (၂) ျကိမ္ ရရွိခဲ့သည္။ တကၠသိုလ္ ပညာေရးအတြက္ နိုင္ငံေတာ္ပညာသင္ဆု ရရွိခဲ့သည္။ (၁၉၈၈) ခုနွစ္တြင္ စစ္အစိုးရ ဆန့္က်င္ေရး ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈမ်ားတြင္ တက္ျကြစြာ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ေသာ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦးျဖစ္သည္။ စစ္အစိုးရမွ တက္ျကြလႈပ္ရွားသူမ်ားကို အျပင္းအထန္ နွိမ္နင္းဖိနွိပ္ေသာ ကာလတြင္ ထိုင္းျမန္မာ နယ္စပ္ရွိ ဒုကၡသည္စခန္း တစ္ခုသို့ သြားေရာက္ေနထိုင္ခဲ့ျပီး၊ ဒုကၡသည္မ်ား၏ လူမႈေရး ေထာက္ပံ့ေပးေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို (၃) နွစ္တိုင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေပးခဲ့သည္။ (၁၉၉၄) ခုနွစ္တြင္ မက္ဂြိုင္းယား ဖဲလိုးရွစ္ဆု ရရွိျပီး၊ ကိုလံဘီယာ တကၠသိုလ္၊ နိုင္ငံတကာေရးရာနွင့္ လူမႈေရးရာေက်ာင္း (School of International and Public Affairs) တြင္ (၂) နွစ္ ပညာသင္ျကားျပီးေနာက္ နိုင္ငံတကာ ေလ့လာေရးဆိုင္ရာ မဟာဘြဲ့ ရရွိခဲ့သည္။ ၁၉၉၆ − ၉၈ ခုနွစ္အတြင္း ျမန္မာ့စီးပြားေရး သုေတသန စီမံခ်က္အတြက္ သုေတသနလက္ေထာက္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ျပီး၊ ဝါရွင္တန္ဒီစီ ျမို့ေတာ္ရွိ အေမရိကန္ တကၠသိုလ္ စီးပြားေရး ပညာဌာနမွလည္း ဖြံ့ျဖိုးမႈ ေငြေရးေျကးေရးနွင့္ ဘဏ္မ်ားဆိုင္ရာ စီးပြားေရး မဟာဝိဇၨာဘြဲ့ကို (၂၀ဝ၂) ခုနွစ္တြင္ ရရွိခဲ့သည္။ ျမန္မာနိုင္ငံ ဒီမိုကေရစီ ရရွိေရးအတြက္ ေဆာင္းပါး အမ်ားအျပား ေရးသားခဲ့ျပီး တက္ျကြစြာ ပါဝင္လႈပ္ရွားေနဆဲ ျဖစ္သည္။ (၁၉၉၈) ခုနွစ္မွ (၂၀ဝ၆) ခုနွစ္အထိ အေမရိကန္ အေျခစိုက္ ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီ ရန္ပံုေငြအဖြဲ့တြင္ သုေတသနနွင့္ ေပၚလစီမ်ားဆိုင္ရာ ညွြန္ျကားေရးမႉးအျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါသည္။