ဘာသာေရးဖိႏွိပ္မႈ စိုးရိမ္စာရင္းထဲ ျမန္မာ ရွိေနဆဲ

   ဘာသာေရးဖိႏွိပ္မႈ၊ စီးပြားေရး၊ အဖိႏွိပ္ဆံုး၊ ျမန္မာ၊ အေမရိကန္၊ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန အစီရင္ခံစာ
ျမန္မာနိုင္ငံထဲ အစိုးရသစ္ တက္လာၿပီးေနာက္ပိုင္း ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ အခ်ိဳ႕ရိွေပ မယ့္ ဘာသာေရးဖိႏွိပ္မႈေတြကေတာ့ ရိွေနဆဲျဖစ္တယ္လို႔ ဒီကေန႔ ထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။ ႏွစ္စဥ္ ထုတ္ျပန္ေနက် ဒီ အစီရင္ခံစာ မွာ ႏိုင္ငံအရပ္ရပ္က ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္အေျခအေနကို ေဖာ္ျပရာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲ အထူးသျဖင့္ လူနည္းစု ဘာသာ ၀င္ေတြဟာ ပစ္မွတ္ထား ဖိႏွိပ္မႈခံရေနရဆဲျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အေၾကာင္းစံုကိုေတာ့ ကိုသားညြန္႔ဦးက ေျပာျပမွာပါ။

ဗုဒၶဘာသာ အမ်ားစုရိွတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ဗုဒၶဘာသာကို ႏိုင္ငံေတာ္ ဘာသာအျဖစ္ သတ္မွတ္ ထားျခင္းမရိွေပမယ့္ ဘာသာ ယံုၾကည္ ကိုးကြယ္မႈ ဓေလ့စ႐ိုက္ေတြအေပၚမွာ အေျခခံၿပီး လူမႈ အဖဲြ႔အစည္းအတြင္း ခဲြျခားဆက္ဆံမႈေတြ ဖိႏွိပ္မႈေတြ ရိွေနတယ္လို႔ အခု အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး ဌာနရဲ႕ ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ လူမ်ားစုနဲ႔ ခရစ္ယာန္၊ မြတ္ဆလင္ လူနည္းစုေတြအၾကား လူမႈနယ္ပယ္အတြင္း တင္းမာမႈေတြရိွေနတယ္ လို႔ ေထာက္ျပပါတယ္။  အခ်ိန္ အတန္ၾကာကတည္းက ရိွခဲ့တဲ့ ဘာသာေရး တင္းမာမႈေတြေၾကာင့္ ႐ုတ္တရက္ အေၾကာင္းတရားေတြကေန အၾကမ္းဖက္မႈေတြအထိ ျဖစ္ခဲ့ရတယ္လို႔ အေမရိ ကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္ဆိုင္ရာ သံအမတ္ႀကီး Suzan Johnson Cook က မေန႔က သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြ အတြင္းမွာ ေျပာသြားပါတယ္။

“ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာၾကာကတည္းက တအံုေႏြးေႏြးနဲ႕ရိွခဲ့တဲ့ တင္းမာမႈေတြကေန ပစ္ပယ္ခံေနရတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ႐ုတ္ခ်ည္းဆိုသလို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။”

အစီရင္ခံစာထဲမွာေတာ့ လူနည္းစု ဘာသာ၀င္ေတြကို ခဲြျခားဆက္ဆံမႈေတြရိွသလို လူနည္းစု လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္မႈေတြ အေပၚမွာလည္း စည္းမ်ဥ္း တင္းၾကပ္မႈေတြ ရိွေနတယ္လို႔ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။ အစိုးရသစ္လက္ထက္မွာ သတင္းမီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ ရိွလာေပမဲ့ ဘာသာေရးအရ ထုတ္ေ၀မႈေတြကိုေတာ့ သာသနာေရး၀န္ႀကီးဌာနက ခ်ဳပ္ကိုင္ထား ဆဲျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ေတြရဲ႕ Bible က်မ္းစာ၊ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြရဲ႕ Qur’an က်မ္းစာ ထုတ္ေ၀မႈေတြမွာ ကန္႔သတ္မႈေတြ ခံေနရတယ္ လို႔ ေထာက္ျပပါတယ္။ ဒီလို ဘာသာေရး ဖိႏွိပ္မႈေတြေၾကာင့္္ပဲ ျမန္မာႏို္င္ငံကို ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္ဆိုင္ရာ Country of Particular Concern (CPC) အထူး စိုးရိမ္ရတဲ့ ႏိုင္ငံစာရင္းထဲမွာ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္ကတည္းက သတ္မွတ္ထည့္သြင္းထားတယ္လိ္ု႔ ေဖာ္ျပပါတယ္။ အခု အစိုးရသစ္ တက္လာၿပီး ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ စီးပြားေရးအေျပာင္းအလဲေတြ ရိွေနေပမဲ့  ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္ အေျခအေန ကေတာ့ ထူးမျခားနားရိွေနဆဲပဲလို႔ ခ်င္းလူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔ အမႈေဆာင္ညြန္ၾကားေရးမႉး ဆလိုင္းေဘြလွ်မ္းက ဗီြအိုေအ ျမန္မာပိုင္းကို ေျပာပါတယ္။

“တေလွ်ာက္လံုးေပါ့ေနာ္။ အဲဒီ မဆလ ေခတ္ကတည္းက က်မ္းစာအုပ္ေတြကို ခ်င္းဘာသာနဲ ႔ေသာ္လည္းေကာင္း ထုတ္ေဝခြင့္ မရွိခဲ့ပါဘူး။ ဒါတင္မကဘူး၊ ခရစ္ယာန္ဘာသာရဲ႕ အေရးႀကီး အဓိက အခန္းက႑မွာပါတဲ့ လက္ဝါးကပ္တုိင္ေပါ့ေနာ္- အဲဒီ လက္ဝါးကပ္တုိင္ေတြကို ဖ်က္ဆီး တာ ေတာ္ေတာ္ေလး ေတြ႔ရတယ္။ အစိုးရအသစ္တက္လာၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္း ခ်င္းျပည္နယ္ေတာင္ ပိုင္း၊ မင္းတပ္မွာလည္း ဖ်က္တယ္။ ကန္ပက္လက္ၿမိဳ႕နယ္မွာလည္း ဖ်က္တယ္၊ ၿပီးေတာ့ ခ်င္းျပည္ နယ္ၿမိဳ႕ေတာ္ ဟားခါးမွာလည္း ဖ်က္ဆီးတာေတြ ေတြ႔ရတယ္။

ဆိုေတာ့ အစိုးရသစ္တက္လာၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္း ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ တိုးတက္မႈ မရွိဘူးေပါ့ေနာ္။ စိုးရိမ္စရာေတာင္ ပိုေကာင္းသလားလို႔ က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ေနရတဲ့အခ်က္ေတြ ရွိတယ္။”
အခုလိုမ်ဳိး လူနည္းစု ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ အခုလို ဖိႏွိပ္ခံရတဲ့ ျပႆနာက အစိုးရထဲမွာ ဒါမွ မဟုတ္ ႏုိင္ငံေတာ္မွာရွိတဲ့ စံနစ္ေၾကာင့္လုိ႔ပဲ ယူဆသလား၊ လူမႈအဖဲြ႔အစည္းထဲ မွာကိုက ျဖစ္ေနတာလား၊ ဘယ္လိုျမင္ရသလဲခင္ဗ်။

“အေရးႀကီးတယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္တာက ကမၻာမွာၾကည့္လို႔ရွိရင္ ဘာသာေရးအေျခခံ မဟုတ္တဲ့ ဒီမုိကေရစီတုိင္းျပည္ေတြမွာ သာသနာေရး ဝန္ႀကီး ဌာနေတြမွာ က်ေနာ္တို႔ မေတြ႔ရွိဘူးေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာျပည္မွာက ထူးထူးျခားျခား သာသနာေရးဝန္ႀကီးဌာနက အဓိက အခန္း က႑မွာ ပါဝင္ေနတယ္။ ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ လူနည္းစုဘာသာ ခရစ္ယာန္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တျခားဘာသာ အျမင္နဲ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ ေျပာရလို႔ရွိရင္ အဲဒီ သာသာနာေရးဝန္ႀကီးဌာနဟာ လူနည္းစုေတြကို ဖိႏွိပ္ဖို႔နဲ႔ အမ်ားစု ဘာသာကို ပ့ံပိုး အားေပးၿပီးေတာ့ ေျမႇာက္ပင့္တဲ့ဌာနလို႔ပဲ က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ျမင္ေနရပါတယ္။”

ျမန္မာႏိုင္ငံထဲ အျခားလူနည္းစု ဘာသာ၀င္ေတြတင္ မဟုတ္ပါဘူး။ လူမ်ားစု ကိုးကြယ္တဲ့ ဗုဒၶဘာသာထဲမွာ မတူကဲြျပားတဲ့ အျမင္ေတြ၊ အယူအဆေတြအေပၚ ခဲြျခားဆက္ဆံမႈ၊ ဖိႏွိပ္မႈေတြ ရိွေနတုန္းပဲလို႔ အခု ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနရဲ႕ ဘာသာေရး အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ႏိုင္ငံေရးအရ စိုးရိမ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာအေပၚမွာလည္း ဖိႏွိပ္္မႈေတြရိွေနတဲ့အေၾကာင္း သံဃာ့တပ္ေပါင္းစု ျပည္ပ တာ၀န္ခံ အရွင္ပညာေဇာတကလည္း မိန္႔ပါတယ္။
“သံဃာေတာ္ေတြကို သကၤန္းေတြ အတင္းဆဲြခၽြတ္ၿပီးေတာ့ ေထာင္ထဲ အထည့္ခံရတာမ်ဳိးေတြ ရွိပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ တရားေဟာခြင့္ ပိတ္ပင္တာမ်ဳိးေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဥပမာ သာဓု ေက်ာင္းဆရာေတာ္ကို တရားေဟာခြင့္ ပိတ္တာေတြ ရွိတယ္။ ေနာက္ ဒယ္အိုးဆရာေတာ္ကို တရားေဟာခြင့္ ပိတ္တာမ်ဳိးေတြ ရွိပါတယ္။”

အစိုးရသစ္တက္လာၿပီးေနာက္ပိုင္း ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ လႊတ္တဲ့အထဲမွာလည္း ရဟန္း၊ သံဃာေတာ္ အေတာ္မ်ားမ်ား ပါလာတယ္လို႔ သိရပါတယ္ ဘုရား။ အဲဒီေတာ့ အစိုးရသစ္ တက္လာၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာေရာ- အခုနကလို အလားတူ အေျခအေနက ေျပာင္းလဲလာပါသလား။

“သိပ္ၿပီး ထူးထူးျခားျခား ေျပာင္းလဲတာမ်ဳိး မရွိပါဘူး။ ဥပမာ တခ်ဳိ႕ေက်ာင္းေတြ ဆိုရင္ ေထာင္က လြတ္လာတဲ့ သံဃာေတြကို လက္မခံရဲ ေအာင္၊ လက္မခံႏိုင္ေအာင္ေပါ့။ တိုက္႐ိုက္ႀကီး မဟုတ္ရင္ေတာင္မွ သြယ္ဝုိက္ၿပီး ဖိအားေတြ ေပးတာမ်ဳိးေတြ လုပ္လာတယ္။ ေနာက္တခါ ေထာင္ထဲ မွာလည္း သံဃာေတာ္ေတြ အမ်ားႀကီး က်န္ပါေသးတယ္။ အခုဆိုရင္ ေထာင္ထဲမွာ သံဃာေတာ္ေတြ အပါး ၆၀-၇၀ ေလာက္ ရွိေနေသးတယ္။ တခ်ဳိ႕သံဃာေတြကို ဘာသာေရး ပုဒ္မေတြနဲ႔၊ သာသနာညႇိဳးႏြမ္း ဆိုၿပီး ဖမ္းၿပီး ဥပေဒေတြ ထုတ္ၿပီး ထည့္ထားတဲ့ သံဃာေတာ္ေတြ အမ်ားႀကီးပါ။”

အစီရင္ခံစာထဲမွာေတာ့ ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ အျပဳသေဘာေဆာင္ တိုးတက္ လာတဲ့အခ်က္ေတြကိုလည္း ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ စီတန္း လွည့္လည္ဆႏၵျပႏိုင္တဲ့ ဥပေဒကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာအတြင္း လြႊတ္ေတာ္ကေန အတည္ျပဳ ျပဌာန္း လိုက္တာကို ခ်ီးက်ဴး ထားပါတယ္။ အရင္တုန္းက ခရစ္ယာန္ဘုရားေက်ာင္းအခ်ိဳ႕ ေဆာက္လုပ္ေရး ပိတ္ပင္ခံရမႈအခ်ဳိ႕ကို သာသနာေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ေျဖေလ်ာ့ေပးလာတာေတြရိွသလို ႏိုင္ငံအ၀ွမ္းမွာ မတူညီတဲ့ ဘာသာ အယူအဆေတြအၾကား ဆက္စပ္ေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္ေပးတာေတြရိွတယ္လို႔ ေဖာ္ျပပါတယ္။ 

 

 ကိုသားညြန္႔ဦး - ဗီြအုိေအ (ျမန္မာဌာန)